Đề xuất các trường hợp được xem xét miễn trách nhiệm hình sự với người phạm tội tham nhũng

(LSO) - Dự thảo Nghị quyết hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự về tội phạm tham nhũng, chức vụ và việc xét xử vụ án tham nhũng, chức vụ, trong đó, đề xuất các trường hợp được xem xét miễn trách nhiệm hình sự (TNHS), miễn hình phạt đối với người phạm tội tham nhũng.

Điều 6 Dự thảo Nghị quyết hướng dẫn về tội phạm tham nhũng, chức vụ và việc xét xử vụ án tham nhũng, chức vụ nêu rõ các trường hợp được xem xét miễn hình phạt gồm:

- Người phạm tội tự nguyện giao nộp lại toàn bộ tài sản chiếm đoạt, tích cực khắc phục hoàn toàn hậu quả thiệt hại do mình gây ra, trừ trường hợp phạm tội rất nghiêm trọng hoặc phạm tội đặc biệt nghiêm trọng.

- Người phạm tội là người phụ thuộc, cấp dưới, làm công hưởng lương, chấp hành nhiệm vụ theo chỉ đạo của cấp trên mà không ý thức được đầy đủ hành vi phạm tội, không hưởng lợi và sau khi phạm tội đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, góp phần có hiệu quả vào việc điều tra, xử lý tội phạm nhưng không được miễn trách nhiệm hình sự theo hướng dẫn tại khoản 2 Điều 5 của Nghị quyết này.

- Người đưa hối lộ, người môi giới hối lộ, chủ động khai báo sau khi bị phát giác, góp phần có hiệu quả vào việc phát hiện và xử lý tội phạm.

- Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.

Các trường hợp được xem xét miễn trách nhiệm hình sự

- Người có hành vi vi phạm pháp luật nhưng vì động cơ trong sáng, không vụ lợi cá nhân, muốn đổi mới, dám đột phá vì sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ tổ quốc, kết quả mang lại lớn hơn thiệt hại xảy ra.

- Người phạm tội là người phụ thuộc, cấp dưới, làm công hưởng lương, chấp hành nhiệm vụ theo chỉ đạo của cấp trên mà không ý thức được đầy đủ hành vi phạm tội, không được hưởng lợi và sau khi phạm tội đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, góp phần có hiệu quả vào việc điều tra, xử lý tội phạm, trừ trường hợp phạm tội rất nghiêm trọng hoặc phạm tội đặc biệt nghiêm trọng.

- Người đưa hối lộ tuy không bị ép buộc nhưng đã chủ động khai báo trước khi bị phát giác, góp phần có hiệu quả vào việc phát hiện và xử lý tội phạm thì được miễn trách nhiệm hình sự và được trả lại một phần hoặc toàn bộ của đã dùng để đưa hối lộ.

- Người môi giới hối lộ mà chủ động khai báo trước khi bị phát giác, góp phần có hiệu quả vào việc phát hiện và xử lý tội phạm.

- Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, Điều 7 dự thảo cũng quy định về việc áp dụng hình phạt với người phạm tội tham nhũng, chức vụ. Trong đó, với người chủ mưu, ngoan cố chống đối, dùng thủ đoạn xảo quyệt, có tính chất chuyên nghiệp, cố ý gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng sẽ bị áp dụng hình phạt nghiêm khắc.

Đặc biệt, sẽ không áp dụng hình phạt tử hình với người tham ô tài sản, nhận hối lộ mà sau khi bị phát hiện đã chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn.

Không áp dụng mức cao nhất của khung hình phạt với người phạm tội tham nhũng sau khi bị phát hiện đã chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản chiếm đoạt, của hối lộ hoặc bồi thường ít nhất 3/4 thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra.

Nếu người này có thêm tình tiết giảm nhẹ thì có thể được áp dụng mức hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng nhưng phải trong khung liền kề nhẹ hơn của điều luật.

Dự thảo cũng quy định 02 trường hợp được áp dụng hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt mà không bắt buộc phải trong khung liền kề nhẹ hơn:

• Tự nguyện giao nộp lại toàn bộ tài sản chiếm đoạt, tích cực khắc phục hoàn toàn hậu quả thiệt hại do mình gây ra nhưng không được miễn hình phạt;
• Người phạm tội là người phụ thuộc, cấp dưới, làm công hưởng lương, chấp hành nhiệm vụ theo chỉ đạo của cấp trên và không hưởng lợi nhưng không được miễn hình phạt.

Dự thảo Nghị quyết vẫn đang được lấy ý kiến góp ý.

THANH THANH