Ảnh minh họa.
Ngày 15/9, thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị về khẩn trương khắc phục hậu quả bão Yagi, nhanh chóng ổn định tình hình nhân dân, khôi phục sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng.
Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại Hội nghị, bão số 3 là cơn bão mạnh nhất trên Biển Đông trong 30 năm qua, cường độ tăng nhanh, duy trì cấp siêu bão (cấp 16, giật cấp 17) trong thời gian dài và vẫn giữ cường độ siêu bão khi đổ bộ vào phía Đông của đảo Hải Nam (Trung Quốc).
Mức độ giảm cấp trên đường đi của bão không theo quy luật thông thường, rất phức tạp, cường độ bão không giảm nhanh, khi áp sát bờ biển Quảng Ninh - Hải Phòng vẫn rất mạnh, giữ cấp 12-13, mức độ rủi ro thiên tai lớn, thời gian lưu bão trên đất liền kéo dài (12 giờ).
Bão số 3 và hoàn lưu sau bão có phạm vi ảnh hưởng rất lớn, trải dài ở 26 tỉnh, thành phố ở toàn bộ miền Bắc và Thanh Hóa (chiếm trên 41% GDP và 40% dân số của cả nước), kết hợp với tình trạng xả lũ ở thượng nguồn một số con sông lớn, đã gây ra mưa lớn kéo dài, ngập lụt, lũ ống, lũ quét, sạt lở đất… diễn ra nghiêm trọng trên nhiều địa bàn.
Đến nay, bão số 3 đã khiến 353 người chết, mất tích; khoảng 1.900 người bị thương và tác động sang chấn tâm lý nặng nề cho nhiều người dân tại khu vực thiên tai, nhất là trẻ em, người cao tuổi, đối tượng dễ bị tổn thương.
Bão số 3 gây thiệt hại lớn về tài sản của nhân dân và nhà nước tại các địa phương bị ảnh hưởng bởi bão lũ. Ước tính sơ bộ, chưa đầy đủ, thiệt hại về tài sản do bão số 3 gây ra khoảng 40 nghìn tỷ đồng. Trong đó, khoảng 257.000 căn nhà, 1.300 trường học và nhiều công trình hạ tầng bị sập đổ, hư hại; 305 sự cố đê điều, chủ yếu là các tuyến đê lớn từ cấp 3 trở lên; trên 262.000 ha lúa, hoa màu, cây ăn quả bị ngập úng, thiệt hại, gẫy đổ; 2.250 lồng bè nuôi trồng thủy sản bị hư hỏng, cuốn trôi; gần 2,3 triệu gia súc, gia cầm bị chết và gần 310.000 cây xanh đô thị gãy đổ.
Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, thiệt hại do bão số 3 có cả nguyên nhân chủ quan và khách quan. Trong đó, chủ yếu là do siêu bão số 3 có cường độ mạnh, phạm vi lớn, tính chất phức tạp, chưa từng có tiền lệ; tình trạng mưa lớn kéo dài, xả lũ ở thượng nguồn một số con sông lớn.
Nguyên nhân chủ quan là do một bộ phận người dân, doanh nghiệp tại một số nơi còn chủ quan, lơ là, chưa tuân thủ nghiêm túc, đầy đủ chỉ đạo, hướng dẫn, cảnh báo của các cơ quan chức năng; kỹ năng ứng phó với thiên tai, bão lũ còn hạn chế; một số chính quyền cấp cơ sở còn thiếu trang thiết bị, triển khai chậm, lúng túng, chưa đáp ứng yêu cầu ứng phó trong các tình huống khẩn cấp; phối hợp thông tin trong một số thời điểm bị gián đoạn...
Cũng tại hội nghị, các bộ ngành, địa phương cũng đã báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về tình hình thực tế tại địa phương và cùng những giải pháp nhằm sớm ổn định đời sống người dân, khôi phục sản xuất.
Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao sự phối hợp tích cực cùng những ý kiến tâm huyết, trách nhiệm của các bộ, cơ quan, địa phương tại Hội nghị.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Văn phòng Chính phủ tiếp thu các ý kiến, các bộ trưởng, chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố góp ý để trình Chính phủ ban hành Nghị quyết về khắc phục hậu quả siêu bão số 3, ổn định tình hình nhân dân, khôi phục sản xuất kinh doanh, kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng.
Thủ tướng yêu cầu trình ban hành Nghị quyết trong ngày 16/9 để tổ chức thực hiện theo thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của từng cơ quan.
Thủ tướng Chính phủ cũng đánh giá thực tiễn cho thấy công tác dự báo, cảnh báo cơ bản sát tình hình, ngoại trừ một số yếu tố như hậu quả của hoàn lưu bão chưa thật chính xác. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo ứng phó, khắc phục hậu quả bão rất đồng bộ, quyết liệt, bài bản dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng của người dân, doanh nghiệp, sự ủng hộ, hợp tác của bạn bè, đối tác quốc tế.
Trước sự tàn phá của bão Yagi, Bộ Chính trị đã có Kết luận ngày 09/9; Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm, lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã chỉ đạo, thăm hỏi, động viên kịp thời, đưa các giải pháp ngay tại hiện trường; Thường trực Chính phủ đã có các cuộc họp, hội ý, trao đổi trực tiếp và gián tiếp; lãnh đạo Chính phủ tới hiện trường tại các địa phương.
Riêng Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 09 công điện; chỉ đạo xử lý kịp thời, hiệu quả diễn biến tình hình, nhất là những diễn biến đột xuất, bất ngờ có thể xảy ra như lũ ống, lũ quét, sập cầu, vỡ đê, vỡ đập…; thành lập Sở chỉ huy tiền phương ứng phó bão tại Hải Phòng.
Các cơ quan, lực lượng đã hướng dẫn hơn 50.000 tàu cá về nơi tránh trú, tổ chức sơ tán khoảng 53.000 người trên lồng bè, chòi canh nuôi thuỷ sản, nhà yếu; sơ tán, di dời khoảng 80.000 hộ dân với trên 130.000 người tại các vùng ngập sâu do lũ đến nơi an toàn...
Tuy nhiên, bão số 3 và hoàn lưu bão vẫn gây thiệt hại rất nặng nề về người và tài sản. Công tác khắc phục hậu quả sau bão lũ đã được các đồng chí lãnh đạo chủ chốt, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, trực tiếp là đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm thường xuyên quan tâm chỉ đạo sát sao.
Chính phủ đã hỗ trợ các địa phương trên 350 tỷ đồng, 300 tấn gạo… và đang tiếp tục thống kê để hỗ trợ. Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam đã tổ chức lễ phát động ủng hộ đồng bào bị thiệt hại do cơn bão số 3 gây ra, với tổng số tiền đến nay là trên 1.000 tỷ đồng.
Phân tích các nguyên nhân khiến bão gây hậu quả rất lớn, Thủ tướng cho rằng bên cạnh những nguyên nhân khách quan, vẫn còn tình trạng một số người dân còn chủ quan, chưa tuân thủ nghiêm túc, đầy đủ các chỉ đạo, khuyến cáo của cơ quan chức năng; lãnh đạo, chỉ đạo có nơi, có lúc chưa quyết liệt; phương tiện, trang thiết bị phục vụ công tác ứng phó thiên tai, cứu hộ cứu nạn chưa đáp ứng được yêu cầu...
Thủ tướng nhấn mạnh một số bài học kinh nghiệm: Bám sát tình hình, dự báo chính xác; công tác tuyên truyền, vận động phải nhanh, kịp thời, rộng rãi; chỉ đạo kịp thời, chính xác, phù hợp, hiệu quả. Các bộ, ngành, địa phương, các cấp phải chủ động, tích cực với "03 trước, 04 tại chỗ" trong phòng chống và khắc phục hậu quả. Lấy người dân làm trung tâm, chủ thể, đặt tính mạng, sức khỏe của người dân lên trên hết, trước hết. Huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị, Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ.
Nhấn mạnh các mục tiêu sắp tới như không để người dân nào phải thiếu ăn, thiếu mặc, bị đói bị rét, thiếu nước sạch...; khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh; và phấn đấu tăng trưởng GDP cả năm khoảng 7%... Thủ tướng chỉ rõ 6 nhóm nhiệm vụ, giải pháp sắp tới.
Thứ nhất, nhóm 6 nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để khắc phục hậu quả bão, gồm: Tìm kiếm người mất tích, cứu chữa người bị thương. Bố trí chỗ ở tạm thời cho người bị mất nhà, có nhà hư hỏng, cung cấp lương thực, thực phẩm, nước sạch cho người dân; cứu chữa người ốm đau.
Rà soát, kiểm tra, bằng mọi cách tiếp cận những nơi bị chia cắt, cô lập để hỗ trợ, tiếp tế người dân. Tập trung cả hệ thống chính trị, các lực lượng người dân dọn dẹp, vệ sinh môi trường, phòng chống dịch bệnh. Không để mất điện, mất sóng viễn thông và các dịch vụ thiết yếu. Sửa chữa ngay cơ sở y tế, giáo dục để các cháu được tới trường, người bệnh được chữa bệnh.
Thứ hai, nhóm 08 giải pháp ổn định tình hình cho nhân dân, gồm:
Rà soát, thống kê thiệt hại của nhân dân và Nhà nước, hỗ trợ ngay cho người dân bị thiệt hại, cố gắng ổn định tại chỗ như bố trí chỗ ở tại nhà văn hóa thôn, bản, cơ sở của công an, quân đội trên địa bàn.
Thăm hỏi, chia sẻ, hỗ trợ, giải quyết hậu sự cho những người xấu số; giải quyết chính sách theo quy định. Rà soát các thôn bản bị vùi lấp, các gia đình mất nhà, tổ chức tái định cư tại nơi an toàn, chậm nhất tới 31/12/2024 phải hoàn thành, yêu cầu là nơi ở mới phải tốt hơn nơi ở cũ, nhà ở có nền cứng, vách cứng, mái cứng.
Rà soát, thống kê, sửa chữa các trường lớp, thiết bị để trong tháng 9 này tất cả các cháu học sinh trở lại trường. Kết nối giao thông thông suốt, làm tốt công tác an sinh xã hội, không để ai bị bỏ lại phía sau. Các địa phương thống kê thiệt hại, đề xuất hỗ trợ cho các gia đình. Nghiên cứu miễn giảm học phí cho học sinh, sinh viên bị ảnh hưởng.
Thứ ba, nhóm các giải pháp khôi phục sản xuất kinh doanh.
Thủ tướng yêu cầu rà soát, thống kê thiệt hại các cơ sở sản xuất kinh doanh để khôi phục trồng trọt, chăn nuôi, kinh doanh dịch vụ, đặc biệt là chính sách về tín dụng, hỗ trợ giống cây con, phân bón cho nông nghiệp, hỗ trợ khôi phục các loại hình dịch vụ, khôi phục sản xuất công nghiệp, không để đứt gãy chuỗi cung ứng, chuỗi sản xuất, có phương án tăng cường các loại hình giao thông, giảm giá cước vận tải, khôi phục các kho bãi tập kết hàng hóa; điều hòa các công trình thủy điện, thủy lợi trong xả lũ và tích nước.
Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước, hệ thống ngân hàng nghiên cứu chính sách giãn, hoãn, khoanh nợ, chính sách tín chấp, gói lãi suất 0 đồng...; Bộ Tài chính nghiên cứu giảm, giãn, hoãn thuế, phí, lệ phí; Bộ Công Thương bảo đảm vật tư, nguyên liệu đầu vào cho sản xuất kinh doanh; Ngân hàng Chính sách xã hội có phương án cho vay các hộ gia đình; ngành bảo hiểm thanh toán kịp thời cho các thiệt hại của doanh nghiệp, người dân...
Thứ tư, nhóm các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát.
Thủ tướng yêu cầu phải đẩy mạnh giải ngân đầu tư công, chương trình mục tiêu quốc gia, bảo đảm thu ngân sách, cung ứng xăng dầu, điện nước; sử dụng hiệu quả tiền hỗ trợ khắc phục hậu quả, chống tham nhũng, lãng phí, trục lợi; cung ứng đủ hàng hóa, nguyên vật liệu cho sản xuất kinh doanh; kiểm soát giá cả, không để găm hàng, đội giá, tranh thủ lúc khó khăn để trục lợi; tập trung làm mới 3 động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng) và thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới; tái cơ cấu cây trồng, vật nuôi, tái cơ cấu sản xuất kinh doanh phù hợp tình hình địa phương; tiếp tục đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng.
Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các cơ quan xây dựng, triển khai chương trình khắc phục hậu quả bão lũ, khôi phục sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định để thực hiện.
Bộ Nông nghiệp xây dựng đề án chống hạn mặn, sạt lở, sụt lún tại ĐBSCL. Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng đề án khảo sát, đánh giá, phòng chống sạt lở trên cả nước.
Các cơ quan xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích một số ngành, lĩnh vực có thể phát triển bứt phá, tăng tốc như các ngành chíp bán dẫn, khu thương mại tự do, trung tâm tài chính...
Nhóm nhiệm vụ thứ năm là giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm trật tự an toàn xã hội.
Và nhóm nhiệm vụ thứ sáu là đẩy mạnh hợp tác quốc tế đồng thời phát huy tinh thần tự lực, tự cường.
Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành, địa phương căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn để tích cực, chủ động tổ chức thực hiện đúng, trúng, nhanh chóng, kịp thời, hiệu quả 06 nhóm nhiệm vụ giải pháp lớn nói trên.
Đồng thời, tiếp tục kêu gọi tình dân tộc, nghĩa đồng bào, tương thân, tương ái, lá lành đùm lá rách, lá rách đùm lá rách hơn, phát huy tinh thần "tiền hô hậu ủng, nhất hô bá ứng, trên dưới đồng lòng, dọc ngang thông suốt"; "ai có gì giúp nấy, ai có của giúp của, ai có công giúp công, ai có ít giúp ít, ai có nhiều giúp, tất cả vì nhân dân, vì đất nước".
Thủ tướng cơ bản đồng tình với các kiến nghị của địa phương, bộ ngành và giao các cơ quan xử lý, những việc cấp bách, trước mắt thì phải hoàn thành trong tuần tới, những việc lâu dài cần chuẩn bị, báo cáo cấp có thẩm quyền thì nỗ lực hoàn thành trong năm nay.
TRẦN MINH (t/h)
Mặt trận Tổ quốc công khai danh sách chuyển tiền ủng hộ các địa phương bị thiệt hại bão số 3
