Sáng ngày 08/5, phiên giám đốc thẩm xét xử vụ án Hồ Duy Hải, bước sang ngày làm việc thứ ba. Hội đồng tập trung thảo luận, đánh giá toàn diện vụ án và làm rõ những nội dung còn có ý kiến khác nhau và biểu quyết từng nội dung cụ thể.
Luật sư Phong cung cấp chứng cứ không mới
Chiều ngày 07/7 Liên đoàn Luật sư Việt Nam có công văn đề nghị Chánh án TANDTC, Hội đồng giám đốc thẩm TANDTC tạo điều kiện để Luật sư Trần Hồng Phong được tham dự phiên giám đốc thẩm. Được sự chấp thuận của lãnh đạo TANDTC, sáng nay, Luật sư Phong đã có mặt tại phiên tòa.
Hội đồng hỏi Luật sư Phong có chứng cứ gì không? Ông Phong đưa ra lập luận cho rằng Hồ Duy Hải có dấu hiệu oan, với dẫn chứng về nhân chứng Đinh Vũ Thường và ý kiến của bà Nguyễn Thị Rưỡi, cho rằng Hải dùng xe Dream cũ của bà Rưỡi để đi gây án là không đúng. Ông Phong cũng nêu ý kiến về việc gia đình làm đơn kháng cáo bản án sơ thẩm cho Hải, gia đình muốn kêu oan nhưng bị xúi chỉ kháng cáo giảm nhẹ…
Chủ tọa cho rằng ông Phong không có chứng cứ mới. Hội đồng cũng đã chiếu tấm ảnh ông Phong cung cấp để mọi người cùng xem.
Cơ quan điều tra công bố lời khai của Hải về việc dùng chiếc xe đó. Ngày 12/3/2008, Hải khai đi xe dì Út, sau đi xe Dream của dì Rưỡi, nhớ bốn số cuối biển kiểm soát là 0842. Ông Thu, chồng bà Rưỡi khai: Có xe Dream cũ, biển kiểm soát 62 F5 0842, hôm đó để ở sân, ai có việc thì dùng.
Thẩm phán phiên sơ thẩm đọc biên bản phiên tòa cho thấy bà Rưỡi đã khai về chiếc xe tương đồng ý kiến của chồng và còn nói “xe đó tùy Tòa quyết định, trả lại thì tốt”.
Quyết định kháng nghị có phù hợp với pháp luật?
Một vấn đề mới được Hội đồng đặt ra là Quyết định số 639/QĐ-CTN ngày 17/5/2012 của Chủ tịch nước bác đơn xin ân giảm án tử hình của Hồ Duy Hải đang có hiệu lực, thì căn cứ nào để Viện trưởng VKSNDTC ra Quyết định kháng nghị số 15/QĐ-VKSNDTC-V7?
Đại diện VKSNDTC trả lời: Ngày 24/7/2019, Văn phòng Chủ tịch nước có Công văn 4688/VPCTN-PL-m thông báo ý kiến của Chủ tịch nước, đề nghị Viện trưởng VKSNDTC xem xét, giải quyết theo thẩm quyền, bảo đảm đúng quy định của pháp luật đối với vụ án Hồ Duy Hải. Do đó, VKSNDTC kháng nghị là đúng pháp luật.
Hội đồng chất vấn, theo đại diện VKSNDTC thì Công văn 4688 của Văn phòng Chủ tịch nước là văn bản tố tụng hay văn bản hành chính? Văn bản đó có thay thế được Quyết định 639 của Chủ tịch nước hay không?
Đại diện VKSNDTC cho rằng, Công văn 4688 là văn bản hành chính, không thay thế được Quyết định 639 của Chủ tịch nước, nhưng Chủ tịch nước đã tạm hoãn thi án tử hình đối với Hồ Duy Hải. Hơn nữa, Quyết định của Chủ tịch nước bác đơn xin ân giảm án tử hình cũng căn cứ trên cơ sở hai quyết định không kháng nghị của Viện trưởng VKSNDTC và Chánh án TANDTC.
Câu hỏi đặt ra là Quyết định 639 của Chủ tịch nước đang có hiệu lực, căn cứ nào để VKSNDTC tạm đình chỉ thi hành Bản án hình sự phúc thẩm số 281/2009/ HSPT đối với Hồ Duy Hải?
- Khi ra Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm thì người ra kháng nghị có quyền tạm đình chỉ thi hành bản án – đại diện VKSNDTC nói.
Hội đồng cho rằng quyết định hành chính không phủ định được quyết định của Chủ tịch nước. Một quyết định tố tụng chỉ được thay thế, phủ định bằng một quyết định tố tụng khác. Hội đồng sẽ xem xét, cân nhắc về tính hợp pháp của Quyết định kháng nghị.
Viện kiểm sát tối cao còn nhiều băn khoăn
Sau hơn hai ngày làm việc tích cực, trả lời Hồi đồng cũng như chất vấn các cơ quan tiến hành tố tụng liên quan, các đại diện VKSNDTC đã lần lượt phát biểu quan điểm về vụ án. Các ý kiến không cho rằng Hồ Duy Hải bị kết án oan, nhưng quá trình điều tra có quá nhiều sai sót về tố tụng, có những sai sót rất nghiêm trọng, trong khi không có chứng cứ trực tiếp nào xác định Hồ Duy Hải là người đã gây ra cái chết cho hai nạn nhân. Kết luận điều tra, cáo trạng và các bản án căn cứ vào lời khai nhận tội của bị cáo và các chứng cứ gián tiếp để kết tội… Đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, gây ra cái chết của hai nạn nhân và thêm bản án tử hình nữa, nên dư luận đặc biệt quan tâm, vì vậy rất cần xem xét thận trọng, làm rõ những mâu thuẫn mà kháng nghị đã nêu.
Một đại diện VKSNDC tha thiết nói: “Quá nhiều vi phạm rất nghiêm trọng trong tố tụng, mong Hội đồng Thẩm phán hết sức cân nhắc, công tâm, khách quan, xem xét lại vụ án”.
Chủ tọa nói, các thành viên Hội đồng đã nghiên cứu rất kỹ hồ sơ vụ án. Hội đồng sẽ xem xét đầy đủ nội dung kháng nghị và nội dung mà các cơ quan tố tụng khác đã cung cấp, cũng như tính hợp pháp của Quyết định kháng nghị để có quyết định giám đốc thẩm khách quan, đúng pháp luật.
Sau khi ba đại diện VKSNDTC phát biểu quan điểm đề nghị Hội đồng giám đốc thẩm huỷ Bản án hình sự phúc thẩm số 281/2009/ HSPT và bản án sơ thẩm đã tuyên án tử hình đối với Hồ Duy Hải thì các thành viên HĐTP phát biểu quan điểm về đánh giá chứng cứ, những vi phạm về tố tụng, những mâu thuẫn trong lời khai. Các ý kiến có có chung quan điểm là Hồ Duy Hải không bị ép cung, mớm cung, lời khai tổng cung phù hợp với chứng cứ khác như lời khai của các nhân chứng, biên bản khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi… nên xác định Hồ Duy Hải phạm tội Giết người, cướp tài sản là đúng.
Biểu quyết
Đúng 12 giờ 45 phút Chủ tọa phiên giám đốc thẩm của Hội đồng Thẩm phán TANDTC lấy biểu quyết về từng vấn đề cụ thể.
1. Vụ án đã có những sai sót về tố tụng như đã nêu. Những sai sót đó có làm thay đổi bản chất vụ án hay không?
Kết quả 17/17 thành viên biểu quyết “Không thay đổi bản chất vụ án”.
2. Bản án phúc thẩm và bản án sơ thẩm kết án Hồ Duy Hải có đúng người, đúng tội, đúng mức án hay không?
Kết quả 17/17 thành viên biểu quyết “Đúng người, đúng tội, đúng mức án”.
3. Quyết định số 639/QĐ-CTN ngày 17/5/2012 của Chủ tịch nước bác đơn xin ân giảm án tử hình của Hồ Duy Hải đang có hiệu lực, Quyết định kháng nghị số 15/QĐ-VKSNDTC-V7 của VKSNDTC có đúng pháp luật hay không?
Kết quả 17/17 thành viên biểu quyết “Không đúng pháp luật”.
4. Chấp nhận kháng nghị, hủy hai bản án phúc thẩm và sơ thẩm, trả hồ sơ điều tra bổ sung hay không chấp nhận kháng nghị?
Kết quả 17/17 thành viên biểu quyết “Không chấp nhận kháng nghị”.
Cuối giờ chiều nay, Hội đồng Thẩm phán TANDTC tuyên án.
THÁI VŨ/TẠP CHÍ TOÀ ÁN
