(LSO) - Nhân kỷ niệm 35 năm ngày Báo Pháp luật Việt Nam ra số báo đầu tiên, Luật sư Việt Nam Online xin trân trọng giới thiệu bài viết của Ths. Đặng Ngọc Luyến - Phó Tổng Biên tập Tạp chí Điện tử Luật sư Việt Nam; nguyên Bí thư Đảng ủy, Phó Tổng Biên tập thường trực Báo Pháp luật Việt Nam về hành trình chứng kiến và gắn bó trọn vẹn 35 năm hình thành và phát triển của Báo Pháp luật Việt Nam.
1985 - Thuở ban đầu
Năm 1981, sau một thời gian dài mang tên Ủy ban Pháp chế Chính phủ, Bộ Tư pháp được thành lập lại. Bốn năm sau, ngày 03/4/1985, Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã ký Quyết định số 57/QĐTC về việc xuất bản tờ báo Pháp luật thường thức nhằm tuyên truyền, phổ biến pháp luật, xây dựng ý thức pháp luật cho nhân dân.
Báo xuất bản một tháng 2 kỳ. Cái tên ban đầu ấy xuất phát từ chỉ đạo của cố Bộ trưởng Phan Hiền thể hiện mong muốn của Lãnh đạo Bộ là tờ báo tuyên truyền pháp luật bằng cách viết hết sức đơn giản, dễ hiểu, không phức tạp, hàn lâm, để những quy định của pháp luật trở nên gần gũi, dân dễ biết và chấp hành nghiêm chỉnh.
Lực lượng cán bộ ban đầu là 7 người tách từ biên chế của Vụ Tuyên truyền đều là những cán bộ tốt nghiệp Đại học Luật trong nước và nước ngoài chưa hề có kiến thức và kinh nhiệm làm báo, duy nhất chỉ có một nhà báo chuyên nghiệp chuyển về từ Đài TNVN.
Sau 3 tháng vất vả chuẩn bị, ngày 10/7/1985, tờ Pháp luật thường thức đầu tiên in bằng chữ chì đã được xuất bản và phát hành đến tay bạn đọc. Đây có thể nói là một sự kiện truyền thông đặc biệt không chỉ riêng của Bộ và ngành Tư pháp mà của cả làng báo chí cách mạng Việt Nam. Bởi lẽ Báo Pháp luật thường thức là tờ báo đầu tiên, tờ báo duy nhất của các cơ quan thuộc Khối Nội chính chuyên viết về pháp luật, được phát hành công khai, rộng rãi đến bạn đọc cả nước còn trước cả báo Công an nhân dân (Báo CAND mãi đến năm 1988 mới chuyển từ cấp phát nội bộ sang phát hành công khai).
Bạn đọc cũng như các nhà báo chuyên nghiệp đã đón nhận tờ Pháp luật thường thức một cách hết sức hồ hởi. Nhiều Nhà báo tìm đến tự nguyện tham gia viết bài và coi tờ Pháp luật thường thức là tờ báo của chính mình.
Từ tờ báo phát hành mỗi tháng chỉ có 2 số, những số đầu tiên Tổng Biên tập không phải là người duyệt bài cuối cùng trước khi xuất bản mà là Lãnh đạo Bộ, Pháp luật thường thức đã có bước phát triển mạnh mẽ, số lượng phát hành ngày càng tăng. Khi đã có uy tín, khẳng định được chỗ đứng trong lòng bạn đọc, Báo dần tăng kỳ xuất bản và trở thành tuần báo. Ngày 10/7 hàng năm chính thức trở thành Ngày truyền thống của Báo.
1990 - Pháp luật bắt đầu tự chủ
Năm 1989, Báo được Bộ tăng cường một số cán bộ Lãnh đạo và phóng viên. Sau 5 năm phát triển, lúc này Bộ đã yêu cầu Báo chuẩn bị các điều kiện để bắt đầu thực hiện cơ chế tự chủ về tài chính.
Khoảng đầu năm 1990, khi bắt đầu tự chủ, Báo đã đề nghị Bộ cho thay manchette và đổi tên thành Báo Pháp luật. Giai đoạn phát triển thứ 2 của Báo đã bắt đầu bằng việc xin phép xuất bản tăng kỳ và ra thêm các số chuyên đề. Mặc dù thực hiện cơ chế hoàn toàn tự chủ, nhưng mãi gần 10 năm sau lớp phóng viên mới đầu tiên mới được tuyển dụng và số lượng kỳ xuất bản tăng lên, tờ Pháp luật cuối tuần ra đời vào năm 1997. Đây là thời kỳ phát triển nhanh nhất của báo Pháp luật. Số kỳ xuất bản liên tục tăng.
Sau hơn 10 năm hình thành và phát triển, từ tờ báo 2 số một tháng, Báo Pháp luật đã tiệm cận thành tờ nhật báo. Đội ngũ cán bộ, phóng viên được đào tạo, rèn luyện ngày càng trưởng thành và chuyên nghiệp hơn. Nội dung và hình thức tờ báo ngày càng thay đổi theo chiều hướng tích cực, đóng góp ngày càng tốt hơn trong việc tuyên truyền đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật Nhà nước và đặc biệt là công tác truyền thông cho Bộ và ngành Tư pháp.
2002 - Báo đổi tên lần 2
Sau thời gian 10 năm, nhịp sống báo chí cả nước phát triển hết sức sôi động. Nhiều cơ quan, ban ngành xin phép xuất bản tờ báo riêng cho mình. Các cơ quan pháp luật ở Trung ương và địa phương đều cho ra báo. Nhiều tờ báo có tên liên quan đến pháp luật ra đời. Khi đã chính thức trở thành nhật báo xuất bản 7 số/tuần và các số chuyên đề, trước sự cạnh tranh ngày càng mạnh mẽ và để khẳng định vị trí của mình trong làng báo chí cách mạng và đặc biệt đối với bạn đọc, Báo xin phép và được Bộ đồng ý cho đổi tên thành Pháp luật Việt Nam.
2008 và đề án đổi mới
Báo Pháp luật Việt Nam phát triển ổn định cho đến năm 2008 thì bắt đầu có dấu hiệu chùng xuống. Nhiều cơ chế quản lý như biên chế, hợp đồng viên chức theo quy định mới đối với cơ quan sự nghiệp công lập tự chủ hoàn toàn về tài chính cần được tháo gỡ. Trước yêu cầu như vậy, lần đầu tiên Bộ Tư pháp ban hành Quyết định về khung biên chế cho Báo Pháp luật Việt Nam và cơ chế chuyển từ hợp đồng lao động sang hợp đồng viên chức và yêu cầu Báo xây dựng trình Bộ ban hành Đề án đổi mới về tổ chức và hoạt động của Báo giai đoạn 2008-2015 với slogan chính thức “Vì Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam”.
Sau khi Đề án được ban hành, sự phát triển của Báo đã ổn định và tăng trưởng trở lại. Bộ đã giao quyền tự chủ mạnh mẽ để tạo đà cho Báo phát triển. Tổng Biên tập được giao thẩm quyền về tổ chức như tuyển dụng, đề bạt cán bộ cấp phòng, ban. Bằng sự chỉ đạo quyết liệt của Ban Biên tập, sự đoàn kết nhất trí của cả đội ngũ cán bộ, phóng viên, Báo đã bước vào thời kỳ phát triển hết sức sôi động. Báo điện tử Pháp luật Việt Nam và hàng loạt ấn phẩm phụ của Báo đã ra đời. Tất cả các chỉ tiêu phát triển trong Đề án Bộ giao cho đến năm 2015, Báo đã hoàn thành gần như trọn vẹn chỉ sau 3,4 năm.
Có thể nói cho đến hôm nay, quy mô phát triển của Báo Pháp luật Việt Nam ngày càng được mở rộng. Vị trí, vai trò của Báo ngày càng được khẳng định.
Theo Quyết định 1158/QĐ-BTP ngày 23/5/2018 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Báo Pháp luật Việt Nam thì Báo Pháp luật Việt Nam chính thức được khẳng định là cơ quan ngôn luận của Bộ Tư pháp, thực hiện nhiệm vụ thông tin về các hoạt động của Bộ Tư pháp, ngành Tư pháp, nhằm nâng cao hiệu quả của công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ Tư pháp đối với các đơn vị cơ quan tư pháp địa phương; thực hiện công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật.
Báo Pháp Luật Việt Nam là cơ quan báo chí, truyền thông, hoạt động dưới sự lãnh đạo của Đảng, theo Luật Báo chí và các quy định của Nhà nước về hoạt động báo chí, truyền thông; thực hiện chức năng thông tin, tuyên truyền về các vấn đề chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội trong nước và quốc tế.
Báo Pháp luật Việt Nam hiện có 16 đơn vị cấp Phòng trực thuộc và 15 cơ quan, văn phòng đại diện ở các tỉnh, thành phố, địa bàn trọng điểm về chính trị, kinh tế, xã hội trên cả nước. Các tổ chức chính trị, xã hội thuộc Báo gồm: Đảng bộ Báo Pháp luật Việt Nam (bao gồm 3 Chi bộ trực thuộc với 60 đảng viên); Công đoàn cơ sở (bao gồm 3 tổ công đoàn trực thuộc); Đoàn Thanh niên; Chi hội Nhà báo; Chi hội Phụ nữ.
Hiện tại, Báo Pháp luật Việt Nam có đội ngũ cán bộ, viên chức là phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên, dao động ở mức 120-160 người. Bên cạnh đó, Báo còn sử dụng một đội ngũ người lao động khoảng 50-70 người và đội ngũ phóng viên, biên tập viên có kiến thức, kinh nghiệm và yêu nghề đã đóng góp vai trò to lớn đối với hoạt động của Báo trong những năm qua.
Các ấn phẩm của Báo Pháp luật Việt Nam cũng từng bước đổi mới, đa dạng phong phú, đáp ứng nhiệm vụ, yêu cầu mới về truyền thông pháp luật và sự thích ứng với xu thế chuyển đổi của văn hóa đọc và kỷ nguyên khoa học, công nghệ mới. Hiện Báo đang duy trì 11 ấn phẩm gồm 06 ấn phẩm báo giấy; 05 ấn phẩm báo điện tử.
Là tờ báo cập nhật hàng ngày nhưng có tới 14 đến 15 chuyên mục, mỗi chuyên mục đề cập khá hấp dẫn đến một hoặc một vài lĩnh vực của đời sống xã hội.
Với những số lượng bài vở phong phú của mỗi chuyên mục nêu trên đã đủ cho chúng ta thấy khả năng khai thác, nắm bắt thông tin của tập thể phóng viên, cộng tác viên của Báo rất dồi dào, sung sức, nhiều tiềm năng.
Với tất cả những nội dung nêu trên, Báo Pháp luật Việt Nam thực sự đã góp phần nâng cao nhận thức pháp luật đối với cán bộ và nhân dân ở nhiều mức độ khác nhau, góp phần đáng kể vào việc làm cho đời sống pháp luật sống động, xã hội quan tâm hơn đến lĩnh vực pháp luật, pháp luật sống động, xã hội quan tâm hơn đến lĩnh vực pháp luật, pháp chế, qua đó nâng cao ý thức pháp luật, văn hóa quản lý trong toàn xã hội.
Như vậy, so với mục tiêu khiêm tốn ban đầu khi Bộ quyết định cho ra đời Báo Pháp luật thường thức, những thế hệ làm báo Pháp luật Việt Nam hẳn hết sưc tự hào về tờ báo của mình hôm nay. Là người chứng kiến và gắn bó trọn vẹn 35 năm hình thành và phát triển của Báo Pháp luật Việt Nam, tôi thực sự xúc động khi Báo Pháp luật Việt Nam thực sự trở thành tờ báo lớn không chỉ về quy mô mà còn về năng lực, thẩm quyền và uy tín. Tôi tự hào về các thế hệ đi trước bao nhiêu lại càng tự hào bấy nhiêu về sự trưởng thành vượt bậc của đội ngũ cán bộ, đảng viên thế hệ kế tiếp mà minh chứng là nhiều nhà báo trẻ ngày càng khẳng định được vị trí của mình trong nghề nghiệp đang tiếp tục dấn thân vì sự phát triển của Báo Pháp luật Việt Nam, kể cả gần chục Tổng Biên tập, Phó Tổng Biên tập các Báo, Tạp chí hiện nay đã từng là cán bộ, phóng viên của Báo Pháp luật Việt Nam.
Nhân dịp này, xin chúc cho Báo Pháp luật Việt Nam của chúng ta tiếp tục phát triển, hoàn thành ngày càng xuất sắc nhiệm vụ mà Bộ và ngành Tư pháp giao phó, đóng góp tích cực sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
| ĐẶNG NGỌC LUYẾN Phó Tổng biên tập Tạp chí Điện tử Luật sư Việt Nam; Nguyên Bí thư Đảng ủy, Phó Tổng Biên tập thường trực Báo Pháp Luật Việt Nam |
