Gian nan thu hồi dự án chậm tiến độ
Dự án xây dựng tổ hợp khách sạn Hà Nội Prince và tòa nhà đa năng của Công ty cổ phần sản xuất và công nghiệp Việt Nam được UBND tỉnh Bắc Giang cấp Giấy chứng nhận đầu tư ngày 29/11/2007, điều chỉnh lần thứ nhất ngày 09/4/2013. Tổng vốn đầu tư dự án trên 405 tỉ đồng, diện tích đất sử dụng 3.390m2, tại đường Xương Giang, thành phố Bắc Giang. Quy mô của dự án gồm xây dựng khách sạn 4 sao, cao 11 tầng với 85 phòng, tổng diện tích sàn 6.183m2; xây dựng tòa nhà đa năng cao 27 tầng với 250 căn hộ, tổng diện tích sàn 26.541m2.
Dự án Xây dựng tổ hợp khách sạn Hà Nội Prince và tòa nhà đa năng kể từ khi được UBND tỉnh Bắc Giang phê duyệt năm 2007 nếu hoàn thiện có thể là một trong những dự án làm thay đổi mỹ quan đô thị, nâng tầm phát triển thu hút nhà đầu tư đến Bắc Giang. Tuy nhiên, sau nhiều năm được phê duyệt, đến nay dự án vẫn chỉ là khu đất trống, bỏ hoang, gây ra nhiều khó khăn cho công tác quản lý của cơ quan chức năng, cũng như lãng phí hiệu quả trong khai thác sử dụng tài nguyên đất.
Hình ảnh Dự án Xây dựng tổ hợp khách sạn Hà Nội Prince và tòa nhà đa năng sau nhiều năm chậm tiến độ, bỏ hoang, gây lãng phí tài nguyên đất.
Tuy nhiên, tháng 3/2022, Công ty cổ phần sản xuất và công nghiệp Việt Nam đã ký kết Hợp đồng đặt cọc chuyển nhượng tài sản là 85% cổ phần dự án cho Công ty cổ phần Tập đoàn Thái Lâm. Với việc ký kết Hợp đồng đặt cọc chuyển nhượng tài sản là 85% cổ phần dự án phải chăng chủ đầu tư đang hợp thức hóa mục đích “ôm đất” kiếm lời?
Không những không triển khai, kể từ khi được phê duyệt đầu tư dự án, gia hạn dự án chủ đầu tư là Công ty cổ phần sản xuất và công nghiệp Việt Nam không thực hiện dự án theo quyết định phê duyệt mà còn không phối hợp với các cơ quan hữu quan của tỉnh Bắc Giang để đưa ra phương án tháo gỡ.
Trước tình hình đó, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Giang đã ra Quyết định số 209/QĐ-SKHĐT, ngày 03/7/2020 quyết định chấm dứt hoạt động đầu tư dự án và thu hồi giấy chứng nhận đầu tư.
Theo đó, Điều 1: Chấm dứt hoạt động đầu tư Dự án Xây dựng tổ hợp khách sạn Hà Nội Prince và tòa nhà đa năng; giấy chứng nhận đầu tư số 20121000052, do UBND tỉnh Bắc Giang cấp lần đầu ngày 29/11/2007 và chứng nhận thay đổi lần 1 ngày 09/4/2013; nhà đầu tư thực hiện dự án Công ty cổ phần sản xuất và công nghiệp Việt Nam; lý do chấm dứt hoạt động nhà đầu tư vi phạm quy định tại điểm g, khoản 1, Điều 48 Luật Đầu tư 2014.
Điều 2: Thu hồi giấy chứng nhận đầu tư số 20121000052, do UBND tỉnh Bắc Giang cấp lần đầu ngày 29/11/2007 và chứng nhận thay đổi lần 1 ngày 09/4/2013 do UBND tỉnh Bắc Giang cấp cho Công ty cổ phần sản xuất và công nghiệp Việt Nam.
Điều 3: Nhà đầu tư có trách nhiệm hoàn thành các thủ tục thanh lý dự án đầu tư theo quy định của pháp luật và nộp lại giấy chứng nhận đầu tư số 20121000052 cấp lần đầu ngày 29/11/2007 và chứng nhận thay đổi lần 1 ngày 09/4/2013 về Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Giang trước ngày 30/7/2020.
Để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác quản lý đất đai trên địa bàn tỉnh, tại Chỉ thị số 15/CT-UBND ngày 13/12/2021 của UBND tỉnh Bắc Giang đã yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư xử lý dứt điểm vi phạm về đất đai liên quan đến Dự án xây dựng Tổ hợp khách sạn Hà Nội Prince và tòa nhà đa năng của Công ty cổ phần sản xuất và công nghiệp Việt Nam trên cơ sở pháp luật có liên quan, có xem xét khoản 1, Điều 3, Nghị định số 148/2020/NĐ-CP (yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường làm việc trực tiếp với Công an TP. Hà Nội và với người đại diện theo pháp luật của các doanh nghiệp này để làm rõ các vấn đề có liên quan đến việc thực hiện các thông báo, văn bản của Sở; báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh nội dung này trước ngày 30/01/2022).
Về phương án, giải pháp xử lý đối vơi Dự án xây dựng Tổ hợp khách sạn Hà Nội Prince và Tòa nhà đa năng của Công ty cổ phần sản xuất và công nghiệp Việt Nam, ông Bùi Quang Huy, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Giang cho biết: “Đang quyết liệt thực hiện các thủ tục phối hợp, xử lý dự án với chủ đầu tư. Tuy nhiên, hiện tại việc xử lý dự án gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình liên hệ với chủ đầu tư; việc thu hồi thanh lý dự án cần phải rà soát kiểm tra, xử phạt vi phạm. Đây là dự án nộp tiền sử dụng đất một lần do vậy chủ đầu tư có nhiều đặc quyền cần có phương án, biện pháp xử lý chặt chẽ theo quy định luật pháp”.
Một số giải pháp thu hồi thanh lý dự án chậm tiến độ theo quy định
Trước thực trạng Dự án xây dựng Tổ hợp khách sạn Hà Nội Prince và Tòa nhà đa năng của Công ty cổ phần sản xuất và công nghiệp Việt Nam đã chậm tiến độ, bất hợp tác với các cơ quan chức năng. Để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, nâng cao hiệu quả kinh tế tài nguyên đất đang bị lãng phí chưa đưa vào khai thác của dự án các cơ quan chức năng có thẩm quyền tỉnh Bắc Giang cần có biện pháp xử lý quyết liệt, nghiêm minh với các chủ đầu tư có dấu hiệu vi phạm.
Theo Luật sư Hoàng Tùng, Trưởng Văn phòng Luật sư Trung Hòa: Thứ nhất, về căn cứ pháp luật xử lý đối với dự án chậm tiến độ nói chung và Dự án Xây dựng Tổ hợp khách sạn Hà Nội Prince và tòa nhà đa năng của Công ty cổ phần sản xuất và công nghiệp Việt Nam nói riêng, theo quy định tại điểm i, khoản 1, Điều 64 Luật Đất đai năm 2013 quy định: “Đất được Nhà nước giao, cho thuê để thực hiện dự án đầu tư mà không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục hoặc tiến độ sử dụng đất chậm 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa phải đưa đất vào sử dụng; trường hợp không đưa đất vào sử dụng thì chủ đầu tư được gia hạn sử dụng 24 tháng và phải nộp cho Nhà nước khoản tiền tương ứng với mức tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với thời gian chậm tiến độ thực hiện dự án trong thời gian này; hết thời hạn được gia hạn mà chủ đầu tư vẫn chưa đưa đất vào sử dụng thì Nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp do bất khả kháng”.
Trình tự, thủ tục thu hồi đất đối với trường hợp quy định tại điểm i, khoản 1, Điều 64 của Luật Đất đai năm 2013 được thực hiện theo quy định tại Điều 66 của Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của Chính phủ (được sửa đổi, bổ sung tại khoản 44 Điều 2 của Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 06 tháng 01 năm 2017 của Chính phủ).
Trường hợp cơ quan có thẩm quyền quyết định việc chấm dứt hoạt động của dự án đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư (điểm d, khoản 2, Điều 48), không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại khoản 1, Điều 64 và khoản 1, Điều 65 của Luật Đất đai thì xử lý việc sử dụng đất theo quy định tại Điều 15b của Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của Chính phủ (được sửa đổi, bổ sung tại khoản 14 Điều 2 của Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 06 tháng 01 năm 2017 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai).
Thứ hai, về giải pháp thu hồi dự án chậm tiến độ theo quy định luật pháp, đặc biệt việc chủ đầu tư đã nộp tiền sử dụng đất dự án một lần; bất hợp tác với cơ quan chức năng, dự án chậm tiến độ, không có khả năng thực hiện xuất phát từ nhiều lý do, trong đó lý do chính nằm ở năng lực tài chính của chủ đầu tư, vào nhu cầu thị trường của sản phẩm chủ đầu tư mong muốn và hướng đến. Do đó, các cơ quan chức năng có thẩm quyền khi tiến hành thu hồi dự án theo quy định pháp luật cần nhanh chóng phối hợp với các cơ quan chức năng, ban ngành địa phương để áp dụng các biện pháp cần thiết và phù hợp quy định của pháp luật để ngăn chặn chủ đầu tư thực hiện mọi hành vi trốn tránh nghĩa vụ. Bên cạnh đó, để hạn chế tối đa tình trạng chủ đầu tư thực hiện dự án chậm tiến độ cần thực hiện một số giải pháp như sau:
Một là, ban hành quy định để nhằm tăng cường cơ chế giám sát của cơ quan chức năng, buộc chủ đầu tư phải thực hiện thông báo việc thực hiện dự án theo đúng tiến độ đã được phê duyệt đến cơ quan cấp phép. Việc này giúp cơ quan quản lý chủ động nắm được thông tin tiến độ dự án, đồng thời tạo ra dữ liệu công khai để khách hàng của chủ đầu tư được tiếp cận thông tin, tránh tình trạng mù mờ thông tin trong công tác quản lý và quyền lợi của khách hàng.
Hai là, cần có quy hoạch tổng thể, quy hoạch chi tiết hơn nữa trong từng địa phương. Các địa phương cũng không nên vì áp lực trong thu ngân sách, phát triển kinh tế mà quy hoạch quá thoáng, dẫn đến sự ồ ạt trong việc cấp phép dự án, để rồi tạo ra nhiều dự án không có khả năng thực hiện.
Ba là, có cơ chế phạt thật nặng những dự án chậm tiến độ, những dự án không thực hiện, để chủ đầu tư ý thức được việc triển khai dự án theo tiến độ đã được cấp phép là nghĩa vụ của họ, cũng như tránh tình trạng kéo dài nhằm tìm cách chuyển nhượng dự án kiếm lời.
Đối với việc chủ đầu tư - Công ty cổ phần sản xuất và công nghiệp Việt Nam chuyển nhượng tài sản là 85% cổ phần dự án cho đối tác, ngày 03/7/2020, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Giang đã ra Quyết định số 209/QĐ-SKHĐT về việc quyết định chấm dứt hoạt động đầu tư dự án và thu hồi giấy chứng nhận đầu tư. Vì vậy, theo điểm a, khoản 1, Điều 46 Luật Đầu tư năm 2020 quy định về điều kiện chuyển nhượng dự án đầu tư thì việc chủ đầu tư chuyển nhượng tài sản là 85% cổ phần dự án cho đối tác là không đúng quy định pháp luật.
PV