Ảnh minh họa.
Theo đó, phát biểu kết luận nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, sau cuộc làm việc trách nhiệm, khẩn trương, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đưa ra nhiều ý kiến sâu sắc đóng góp vào dự án Pháp lệnh do Tòa án nhân dân Tối cao trình.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành sự cần thiết của việc Tòa án nhân dân Tối cao trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua Pháp lệnh trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án nhân dân (sửa đổi) tại phiên họp này.
Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, việc kịp thời sửa đổi toàn diện Pháp lệnh này đã góp phần thể chế hóa Nghị quyết 27 của Trung ương, xây dựng nền tư pháp ngày càng vững mạnh, chất lượng. Hồ sơ dự án Pháp lệnh đã được chuẩn bị đầy đủ, cụ thể, bảo đảm đúng quy định, đủ điều kiện để Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.
Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất sửa toàn diện Pháp lệnh, giữa nguyên khoản 4 Điều 2 ở Pháp lệnh 09.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Ủy ban Tư pháp chủ trì, phối hợp với Tòa án nhân dân Tối cao, Ủy ban Pháp luật, Bộ Tư pháp cùng các cơ quan liên quan tiếp thu nghiêm túc, đầy đủ ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các đại biểu dự họp, đảm bảo tất cả các ý kiến phát biểu đều phải được tiếp thu và giải trình một cách có căn cứ pháp luật, đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống pháp luật.
Tại phiên họp, 100% các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt đã biểu quyết tán thành thông qua Pháp lệnh trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án nhân dân (sửa đổi).
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan liên quan tiếp thu hoàn thiện dự thảo Pháp lệnh; có báo cáo giải trình bằng văn bản và có văn bản kèm theo xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội để Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét quyết định. Sau đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoàn thiện dự thảo, lấy đủ các chữ ký các cơ quan liên quan, trình Chủ tịch Quốc hội ký ban hành Pháp lệnh trong tháng 12/2022.
Trình bày Tờ trình Pháp lệnh trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án nhân dân (sửa đổi), Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Tiến nêu sự cần thiết ban hành Pháp lệnh.
Theo đó, ngày 20/01/2014, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIII đã ban hành Pháp lệnh số 09/2014/UBTVQH13 về trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án nhân dân (gọi là Pháp lệnh số 09). Pháp lệnh số 09 có ý nghĩa và vai trò quan trọng trong thực tiễn đời sống chính trị, pháp lý của đất nước, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp, góp phần bảo vệ và bảo đảm quyền con người, quyền công dân theo Hiến pháp năm 2013 và thực hiện các cam kết quốc tế về quyền con người.
Sau hơn 08 năm triển khai thi hành Pháp lệnh số 09, bên cạnh những kết quả đạt được trong việc xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính, đã đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn, là công cụ hữu hiệu để Tòa án xem xét, quyết định đưa người vi phạm pháp luật chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện ma túy bắt buộc được kịp thời, đúng đối tượng, đúng pháp luật, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người bị đề nghị góp phần giữ vững an ninh, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của cá nhân, tổ chức. Tuy nhiên, quá trình triển khai thi hành Pháp lệnh số 09, vẫn còn một số hạn chế và bất cập đòi hỏi phải sửa đổi, bổ sung Pháp lệnh số 09 cho phù hợp với tình hình thực tiễn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thi hành Pháp lệnh.
Ngoài ra, ngày 13/11/2020, tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính, trong đó sửa đổi bổ sung nhiều quy định có liên quan đến áp dụng biện pháp xử lý hành chính. Đặc biệt, việc cho phép áp dụng biện pháp thay thế xử lý hành chính giáo dục dựa vào cộng đồng đối với người chưa thành niên bị đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng.
Bên cạnh đó, ngày 24/3/2022, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV đã thông qua Pháp lệnh số 01/2022/UBTVQH15 về trình tự, thủ tục Tòa án nhân dân xem xét, quyết định việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc (gọi là Pháp lệnh số 01), có tính tương đồng với Pháp lệnh số 09.
Trong khi đó, Pháp lệnh số 01 có nhiều quy định mới, tiến bộ mà Pháp lệnh số 09 hiện hành chưa có. Về bố cục và nội dung cơ bản của dự thảo Pháp lệnh trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án nhân dân (sửa đổi) gồm 05 Chương, 44 điều. Trong đó:
- Chương I: Những quy định chung (gồm 07 điều, từ Điều 1 đến Điều 7);
- Chương II: Trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính (gồm 19 điều, từ Điều 8 đến Điều 26);
- Chương III: Trình tự, thủ tục xem xét, quyết định việc hoãn hoặc miễn chấp hành; giảm thời hạn, tạm đình chỉ hoặc miễn chấp hành phần thời gian áp dụng biện pháp xử lý hành chính còn lại (gồm 03 điều, từ Điều 27 đến Điều 29);
- Chương IV: Khiếu nại, kiến nghị, kháng nghị; giải quyết khiếu nại, kiến nghị, kháng nghị trong việc áp dụng biện pháp xử lý hành chính (gồm 15 điều, từ Điều 30 đến Điều 44);
- Chương V: Điều khoản thi hành (gồm có 02 điều: Điều 43 và Điều 44) quy định về hiệu lực thi hành của Pháp lệnh và điều khoản chuyển tiếp.
MAI HUỆ
