Ảnh minh họa.
Ngày 17/3, tại Phiên họp thứ 21 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long đã trình bày tờ trình đề nghị của Chính phủ về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023 đối với dự án Luật Căn cước công dân (CCCD) (sửa đổi) và dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi).
Dự án Luật CCCD sửa đổi do Bộ Công an chủ trì soạn thảo có nhiều điểm sửa đổi, bổ sung nhiều nội dung quan trọng so với quy định tại Luật CCCD năm 2014.
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban cơ bản thống nhất với Chính phủ về đề xuất dự án luật. Song, theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, đa số ý kiến trong Ủy ban đề nghị Chính phủ cân nhắc việc bổ sung đối tượng cấp thẻ CCCD cho trẻ dưới 14 tuổi vì độ tuổi dưới 14, trẻ em đang trong quá trình phát triển thể chất nhanh nên thông tin nhận dạng khó chính xác.
Phần lớn trẻ em ở độ tuổi này không tự mình hoặc không được phép thực hiện các giao dịch hành chính, dân sự mà phải có người đại diện.
Thay mặt Ủy ban, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cũng đánh giá, hồ sơ đề nghị của Chính phủ chưa đánh giá đầy đủ về nhu cầu cấp thẻ đối với đối tượng dưới 14 tuổi (dù việc cấp thẻ là không bắt buộc, không phát sinh chi phí).
Mặt khác, khi xem xét thông qua Luật CCCD năm 2014, vấn đề này đã được thảo luận và Quốc hội đã xác định chỉ cấp thẻ CCCD cho trẻ từ 14 tuổi trở lên.
Một số ý kiến khác cho rằng, việc đề xuất bổ sung là phù hợp trong bối cảnh đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia hiện nay nhưng đề xuất làm rõ hơn về xác định nhận dạng với trẻ dưới 14 tuổi để ghi nhận trong thẻ CCCD, xác định lộ trình thực hiện theo từng lứa tuổi nhất định để đảm bảo khả thi.
Về tích hợp các thông tin vào CCCD, ông Hoàng Thanh Tùng cho biết, thông tin đề xuất tích hợp bổ sung đều là thông tin cá nhân gắn với quyền con người, quyền công dân nên đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, đánh giá tác động, thống nhất với các bộ, ban ngành để luật đưa ra có tính khả thi.
Cũng có một số ý kiến cho rằng, theo Luật CCCD hiện hành, CCCD là thông tin cơ bản về lai lịch, nhận dạng của công dân nên việc tích hợp các thông tin không phải về lai lịch, nhân dạng vào thẻ CCCD là không phù hợp với nội hàm.
Về bổ sung quy định về "tài khoản định danh điện tử", đề nghị thay thế Giấy chứng minh nhân dân vẫn còn thời hạn để chuyển sang hoàn toàn sử dụng bằng thẻ CCCD, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành đề xuất này của Chính phủ.
Làm rõ thêm các nội dung đề xuất trong Luật CCCD (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, Luật CCCD đã thi hành gần 07 năm, trong khi Nghị quyết 21 của Ban chấp hành Trung ương đề ra mục tiêu đến năm 2030 toàn bộ dân số Việt Nam được quản lý trong hệ thống dân cư quốc gia thống nhất.
Về đề xuất cấp CCCD cho trẻ dưới 14 tuổi, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, đã làm việc với Bộ GD&ĐT để cung cấp số liệu trẻ em của từng xã, phường.
Từ đó, các đơn vị tính toán hệ thống đào tạo giáo dục và cư trú, bao nhiêu trẻ em đang cư trú có hoặc không có hộ khẩu đang tạm trú tại địa bàn. Việc này phục vụ tốt cho các kỳ thi. Theo ông Tô Lâm, Nhà nước đang hướng đến Chính phủ điện tử thì trẻ em cũng phải được tham gia các hoạt động giao dịch.
"Bây giờ đăng ký sim điện thoại phải có căn cước, vậy các cháu dưới 14 tuổi có được dùng điện thoại không hay phải đăng ký của bố mẹ để dùng. Ngay cả các hoạt động trên môi trường mạng, trẻ cũng được quyền tham gia", Bộ trưởng Bộ Công an cho biết.
Do đó, Bộ trưởng Bộ Công an cho rằng cần hoàn thiện những vấn đề trên để tránh những bất cập. Theo Bộ trưởng, ngay cả trẻ em mới sinh ra cũng có thể được cấp hộ chiếu ngay vì đây là yêu cầu quốc tế.
Cho rằng CCCD hiện là một trong những giấy tờ cá nhân hiện đại trên thế giới, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết các nước trong khối ASEAN đang phấn đấu thống nhất các loại giấy tờ. Ý tưởng này đang được Singapore và Malaysia đi đầu thực hiện.
Từ những lý do trên, Bộ trưởng Bộ Công an cho rằng để đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế, không nên có khoảng trống trong Luật CCCD khi công dân không có được giấy tờ. Trong khi đó, việc cấp CCCD không ảnh hưởng đến quyền giám hộ của trẻ mà ngược lại tạo sự thuận lợi.
Cùng với đó, Bộ trưởng cũng cho biết thay vì cấp vô thời hạn như người lớn, cơ quan soạn thảo đề xuất với trẻ dưới 14 tuổi, CCCD sẽ được cấp 05 năm một lần do đặc trưng của trẻ em có sự phát triển.
Ngoài ra, Bộ trưởng Bộ Công an cũng cho rằng đứng về mặt quản trị xã hội, việc cấp CCCD cho trẻ dưới 14 tuổi cũng rất thuận lợi trong trường hợp trẻ đi lạc, gặp sự cố, người giúp đỡ có thể biết thông tin của trẻ để liên hệ với người thân, thay vì phải đăng tin tìm người nhà.
"Tôi cho rằng việc cấp CCCD cho trẻ dưới 14 tuổi phải được thảo luận rất kỹ, vì đây là nội dung gắn với đời sống xã hội và tạo sự tiện lợi trong quản lý Nhà nước", Bộ trưởng Bộ Công an cho hay.
VŨ TRẦN
Yêu cầu ngành thuế nâng cao trách nhiệm người đứng đầu, đẩy mạnh phòng chống tham nhũng
