Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SB Law.
Mới đây, Bộ Tài chính trình Chính phủ thông qua dự thảo Nghị định về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế thay thế Nghị định số 06/2017/NĐ-CP. Tại dự thảo này, Bộ Tài chính đã đưa ra 27 giải đấu và 9 trận đấu lớn được lựa chọn để đặt cược. So với Nghị định 06/2017/NĐ-CP, dự thảo của Bộ Tài chính đề nghị giữ nguyên độ tuổi tham gia đặt cược là 21 tuổi nhằm đảm bảo đủ hành vi dân sự và đã có thu nhập, kiểm soát được khả năng tài chính của bản thân khi đặt cược. Mức giới hạn đặt cược cũng giống với Nghị định 06/2017/NĐ-CP là 10.000 đồng/lần đặt cược, tương đương với mệnh giá của vé số và tối đa 1 triệu đồng/sản phẩm/ngày.
Bộ Tài chính cũng nêu rõ, điều kiện tham gia dự thầu là doanh nghiệp phải có vốn hơn 1.000 tỉ đồng; trong đó, vốn sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài được vượt 50% tổng vốn đầu tư dự án và có cam kết đóng góp cho ngân sách nhà nước bằng tiền tối thiểu 5% doanh thu bán vé đặt cược.
Nhận định về vấn đề này, Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SB Law cho biết, hiện nay, với sự phát triển nhanh chóng của thị trường đặt cược thể thao thế giới, nhiều quốc gia đã chính thức hợp pháp hóa hoạt động cá cược bóng đá này như Mỹ, Anh, Australia, Nga hay một số quốc gia Châu Á khác như: Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan... Việc hợp thức hóa hoạt động đặt cược thể thao, vui chơi có thưởng đã và đang góp phần quản lý, giám sát chặt chẽ hoạt động của thị trường này, hạn chế các tác động tiêu cực đối với xã hội, đáp ứng nhu cầu về giải trí của một bộ phận người dân và gia tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
Đẩy lùi được cá độ bóng đá bất hợp pháp?
Trước nhiều quan điểm trái chiều về việc có đẩy lùi được cá độ bóng đá bất hợp pháp hay không, Luật sư Nguyễn Thanh Hà cho rằng điều này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như hành lang pháp lý, mô hình cá cược bóng đá có đủ sức hấp dẫn người chơi hay không và đặc biệt là việc triệt phá các đường dây cá độ bất hợp pháp và xử lý theo đúng quy định của pháp luật.
Trong bối cảnh của Việt Nam hiện nay chưa có kinh nghiệm vận hành và quản lý việc cá cược bóng đá, chúng ta chỉ vừa làm vừa hoàn thiện và mới là giai đoạn thử nghiệm, số tiền các cược mỗi lần chơi còn nhỏ và đặc biệt là người chơi khi thắng phải chịu nghĩa vụ thuế. Vì vậy, ở giai đoạn đầu thử nghiệm chưa thể kỳ vọng có thể đẩy lùi nhanh được cá độ bất hợp pháp.
Tuy nhiên, đây là dấu hiệu tích cực từ những nhà làm chính sách vì khi Chính phủ ban hành Nghị định 06/2017/NĐ-CP về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế. Theo Điều 6 của Nghị định này thì trận đấu, giải thi đấu được lựa chọn để làm căn cứ kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế phải là các trận đấu, giải thi đấu bóng đá quốc tế được Liên đoàn bóng đá quốc tế (FIFA) công bố, phê chuẩn. Với giới hạn này, các giải lớn như Ngoại hạng Anh, giải vô địch Tây Ban Nha... lại không có trong danh mục được phép kinh doanh đặt cược. Do đó, sẽ không thu hút được các nhà đầu tư trong lĩnh vực này và việc cá độ bất hợp pháp vẫn tồn tại, phát triển.
Sự thay đổi về phạm vi các giải đấu được đặt cược trong dự thảo Nghị định về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế thay thế Nghị định số 06/2017/NĐ-CP được hy vọng sẽ góp phần giảm cá độ bất hợp pháp trong tương lai.
Một số tác động
Theo quan điểm của Luật sư Nguyễn Thanh Hà, dung lượng thị trường kinh doanh cá cược bóng đá quốc tế hợp pháp tại Việt Nam là tương đối lớn vì hiện nay chưa có một doanh nghiệp nào triển khai. Nếu cá cược bóng đá được triển khai thì sẽ có nhiều tác động đến xã hội. Trước hết, về vấn đề thuế, thuế cho cá cược bóng đá là thuế tiêu thụ đặc biệt, nếu chúng ta thu được khoản này sẽ giúp mở rộng nguồn thuế mới cho ngân sách, thuế suất đối với dịch vụ cá cược là tương đối cao. Người chơi thắng thì cũng thu được thuế thu nhập cá nhân từ trò chơi có thưởng và hiện nay thuế suất là 10%.
Bên cạnh đó, theo ước tính, hàng năm có đến hàng ngàn tỷ đồng chảy ra nước ngoài từ việc đặt cá độ bóng đá bất hợp pháp. Do đó, khi được đặt trong sự quản lý, có thể hạn chế việc chuyển tiền ra nước ngoài bất hơp pháp và nhà nước hiện nay không thu được đồng thuế nào từ hoạt động bất hợp pháp. Tác động từ hoạt động cá độ bất hợp pháp là tương đối lớn với xã hội, nhiều gia đình ly tán, tội phạm phát triển từ hoạt động cá độ bất hợp pháp.
Hiện nay, Luật Phòng, chống rửa tiền 2012 đã có quy định về các dấu hiệu để nhận diện đối tượng khách hàng có nguy cơ rửa tiền, cần được giám sát đặc biệt trong luật. Ngoài ra, vấn đề đặt ra với việc quản lý dòng tiền chảy ra nước ngoài, liên quan đến pháp lệnh ngoại hối cũng rất quan trọng nhưng việc ban hành các quy định pháp luật cho phép kinh doanh cá cược bóng đá phải đảm bảo tương thích, bổ sung cho quy định pháp luật của hai văn bản trên.
Việc áp dụng pháp luật của cơ quan nhà nước có thẩm quyền còn quan trọng hơn bởi khi có quy định pháp luật chặt chẽ nhưng thiếu đi sự nghiêm khắc và chuyên nghiệp trong quá trình quản lý trực tiếp thì đương nhiên sẽ diễn ra nhiều tiêu cực, trong đó có nạn rửa tiền. Vì vậy, rửa tiền cũng sẽ phát triển qua cá cược bóng đá nếu chúng ta không hoàn thiện pháp luật và đầu tư công nghệ để quản lý hiện tượng này.
Ngoài ra, mặc dù việc hợp pháp hoá cá cược bóng đá là cơ sở để cơ quan thuế thu thuế cho ngân sách nhà nước, nhưng việc hợp pháp hoá không phải với mục đích chính để nhà nước thu được càng nhiều tiền càng tốt mà mục đích chính là để Nhà nước minh bạch hoá hoạt động này, bình ổn trật tự xã hội. Vì vậy, việc quản lý thuế từ hoạt động này Nhà nước sẽ quản lý như đối với kinh doanh những ngành nghề kinh doanh có điều kiện khác. Bên cạnh đó, các tổ chức và cá nhân đầu tư vào lĩnh vực này cũng phải bỏ ra số tiền lớn, tương đối rủi ro, trong giai đoạn đầu họ có thể sẽ không có lợi nhuận cao.
NGỌC LINH
Đề xuất quản lý rủi ro môi trường trong hoạt động cấp tín dụng
