Ảnh minh họa.
Theo quy định hiện nay, trong một số trường hợp người dân sẽ buộc phải phá dỡ nhà ở. Cụ thể, tại Điều 92, Luật Nhà ở 2014 quy định những trường hợp bắt buộc phá dỡ nhà ở gồm:
- Nhà ở bị hư hỏng nặng, có nguy cơ sập đổ, không bảo đảm an toàn cho người sử dụng đã có kết luận kiểm định chất lượng của cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh nơi có nhà ở hoặc trong tình trạng khẩn cấp, phòng chống thiên tai.
- Nhà chung cư bị hư hỏng mà chưa thuộc diện bị phá dỡ nhưng nằm trong khu vực phải thực hiện cải tạo, xây dựng đồng bộ với khu nhà ở thuộc diện bị phá dỡ theo quy hoạch xây dựng được phê duyệt.
- Nhà ở thuộc diện phải giải tỏa để thu hồi đất theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
- Nhà ở xây dựng trong khu vực cấm xây dựng hoặc xây dựng trên đất không phải là đất ở theo quy hoạch đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
- Nhà ở thuộc diện phải phá dỡ theo quy định của pháp luật về xây dựng.
Bên cạnh đó, Điều 118, Luật Xây dựng năm 2014 cũng có quy định về các trường hợp phá dỡ công trình xây dựng, gồm:
- Để giải phóng mặt bằng xây dựng công trình mới hoặc công trình xây dựng tạm.
- Công trình có nguy cơ sụp đổ ảnh hưởng đến cộng đồng và công trình lân cận; công trình phải phá dỡ khẩn cấp nhằm kịp thời phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, các nhiệm vụ cấp bách để bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
- Công trình xây dựng trong khu vực cấm xây dựng theo quy định tại khoản 3, Điều 12, Luật Xây dựng 2014, gồm xây công trình trong khu vực cấm xây dựng; xây dựng công trình lấn chiếm hành lang bảo vệ công trình quốc phòng, an ninh, giao thông, thủy lợi, đê điều, năng lượng, khu di tích lịch sử – văn hóa và khu vực bảo vệ công trình khác theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, xây dựng công trình ở khu vực đã được cảnh báo về nguy cơ lở đất, lũ quét, lũ ống (trừ công trình xây dựng để khắc phục những hiện tượng này) cũng phải phá dỡ.
- Công trình xây dựng sai quy hoạch xây dựng, công trình xây dựng không có giấy phép xây dựng đối với công trình theo quy định phải có giấy phép hoặc xây dựng sai với nội dung quy định trong giấy phép xây dựng.
- Công trình xây dựng lấn chiếm đất công, đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp của tổ chức, cá nhân; công trình xây dựng sai với thiết kế xây dựng được phê duyệt đối với trường hợp được miễn giấy phép xây dựng.
- Nhà ở riêng lẻ có nhu cầu phá dỡ để xây dựng mới.
Chủ sở hữu nhà ở hoặc người đang quản lý, sử dụng nhà ở có trách nhiệm phá dỡ nhà ở; trường hợp phải giải tỏa nhà ở để xây dựng lại nhà ở mới hoặc công trình khác thì chủ đầu tư công trình có trách nhiệm phá dỡ nhà ở.
Khi phá dỡ nhà ở phải di chuyển người và tài sản ra khỏi khu vực phá dỡ, có biển báo và giải pháp cách ly với khu vực xung quanh. Bảo đảm an toàn cho người, tài sản, công trình xung quanh, công trình hạ tầng kỹ thuật thuộc diện không bị phá dỡ và bảo đảm vệ sinh, môi trường theo quy định.
Đồng thời, việc phá dỡ nhà ở nằm trong khu dân cư không được thực hiện trong khoảng thời gian từ 12 giờ đến 13 giờ và từ 22 giờ đến 05 giờ sáng hôm sau, trừ trường hợp khẩn cấp.
TRẦN QUÝ
