Công ty cổ phần Xi măng Bỉm Sơn (Vicem Bỉm Sơn).
Tranh cãi về việc “loại thầu”
Theo kế hoạch lựa chọn nhà thầu, gói thầu cung cấp thiết kế, vật tư - thiết bị, GCCT, xây lắp và dịch vụ kỹ thuật của dự án: “Tận dụng nhiệt khí thải để phát điện - Vicem Bỉm Sơn” củaVicem Bỉm Sơn trị giá gần 500 tỉ đồng được tổ chức theo hình thức đấu thầu rộng rãi quốc tế, theo phương thức “1 giai đoạn hai túi hồ sơ”, đóng thầu ngày 20/5/2024.
Đến ngày 20/8, sau quá trình đánh giá hồ sơ sơ đề xuất kỹ thuật, bên mời thầu (Vicem Bỉm Sơn) cho biết, trong số 05 nhà thầu thì chỉ có liên danh C-HOPE-NARIME đáp ứng yêu cầu kỹ thuật để tiếp tục được đánh giá hồ sơ đề xuất tài chính.
Cũng theo bên mời thầu thì liên danh nhà thầu SINOMA-T&TCONS-PETROCONS đã không đáp ứng được yêu cầu vì có một thành viên liên danh không đáp ứng về nguồn lực tài chính đối với phần công việc đảm nhận. Thành viên này đảm nhận 37,5% khối lượng công việc nhưng đã không đủ nguồn lực tài chính tương đương là 33,75 tỉ đồng. Cụ thể, Hợp đồng tín dụng của ngân hàng đối với công ty này không có nội dung cung cấp cho gói thầu và đã hết hiệu lực từ 11/8/2024; đồng thời, tài liệu kiểm kê tiền mặt không hợp lý...
Phản đối lý do trên, liên doanh SINOMA-T&TCONS-PETROCONS khẳng định, trong giai đoạn chấm thầu, họ đã chủ động bổ sung tài liệu nhằm chứng minh năng lực, kinh nghiệm (nguồn lực tài chính) như: Cam kết cung cấp tín dụng ngày 24/6/2024 của Ngân hàng hơn 22,1 tỉ đồng... Như vậy, thành viên liên danh nhà thầu SINOMA-T&TCONS-PETROCONS có đủ năng lực tài chính theo yêu cầu.
Cũng theo liên doanh SINOMA-T&TCONS-PETROCONS, theo quy định của Luật Đấu thầu thì họ được bổ sung các tài liệu nhằm làm rõ về năng lực kinh nghiệm, và bên mời thầu phải đánh giá, xem xét các tài liệu này để đảm bảo cạnh tranh công bằng, khách quan giữa các nhà thầu. Tại khoản 25.1 mục 25 chương I của hồ sơ mời thầu có quy định: Sau khi mở HSĐXKT, HSĐXTC nhà thầu có trách nhiệm làm rõ HSĐXKT, HSĐXTC theo yêu cầu của bên mời thầu….. Trường hợp HSĐXKT của nhà thầu thiếu tài liệu chứng minh tư cách hợp lệ, năng lực, kinh nghiệm thì bên mời thầu yêu cầu nhà thầu làm rõ, bổ sung tài liệu để chứng minh tư cách hợp lệ, năng lực kinh nghiệm. Đồng thời, tại khoản 2.1 mục 2 Chương III của hồ sơ mời thầu: Đã quy định nguồn lực tài chính tại mục 3.3 bảng Tiêu chuẩn đánh giá về năng lực tài chính và kinh nghiệm thuộc tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm.
Bên cạnh đó, việc chủ đầu tư kết thúc đánh giá hồ sơ đề xuất kỹ thuật vào ngày 19/8/2024 là vi phạm vì thời điểm này đã quá thời hạn theo kế hoạch lựa chọn nhà thầu (120 ngày kể từ ngày 29/3/2024 thì thời điểm muộn nhất để hoàn tất việc lựa chọn nhà thầu phải là 29/7/2024). Đây chính là nguyên nhân khiến Hợp đồng tín dụng của họ bị hết hạn 08 ngày.
Vì vậy, liên doanh SINOMA-T&TCONS-PETROCONS cho rằng, có dấu hiệu của việc cố tình thực hiện sai kế hoạch lựa chọn nhà thầu, kéo dài thời gian để dẫn đến Hợp đồng tín dụng bị quá hạn thời gian, nhưng lại không chấp thuận hồ sơ thay thế hợp lệ, nhằm loại bỏ nhà thầu để đưa duy nhất một nhà thầu vượt qua bước đánh giá kỹ thuật và không phải cạnh tranh về giá, từ đó có thể ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của gói thầu và không đảm bảo tính công bằng trong đấu thầu.
Thừa nhận thời gian lựa chọn nhà thầu “chưa đạt”
Trả lời nhà thầu, Vicem Bỉm Sơn vẫn không chấp nhận các tài liệu mà liên danh SINOMA-T&TCONS-PETROCONS cung cấp vì cho rằng, chỉ được phép làm rõ, bổ sung tài liệu về tư cách hợp lệ, hợp đồng tương tự, năng lực sản xuất, báo cáo tài chính, nghĩa vụ kê khai thuế và nộp thuế, tài liệu nhân sự, thiết bị. Về thời gian lựa chọn nhà thầu, tại Văn bản số 2503 ngày 05/9/2024, bên mời thầu cho biết: “Thời gian tổ chức lựa chọn nhà thầu chưa đạt so với kế hoạch lựa chọn nhà thầu nhưng vẫn trong thời gian có hiệu lực của hồ sơ dự thầu của các nhà thầu và không ảnh hưởng đến kết quả lựa chọn nhà thầu, bảo đảm công khai, minh bạch”.
Trước trả lời trên, liên danh SINOMA-T&TCONS-PETROCONS cho rằng, cần khẳng định, thời gian lựa chọn nhà thầu của chủ đầu tư là “không đạt” chứ không phải là “chưa đạt”. Trong khi các nhà thầu đã thực hiện đúng thời gian chuẩn bị hồ sơ thì chính bên mời thầu lại vi phạm thời gian lựa chọn nhà thầu. Nếu bên mời thầu tuân thủ kế hoạch lựa chọn nhà thầu thì Hợp đồng tín dụng của nhà thầu đã không bị quá hạn. Pháp luật đã có quy định rõ ràng về thời gian lựa chọn nhà thầu và các bên liên quan phải tuân thủ luật định, nhưng trong vụ việc này, chính bên mời thầu lại vi phạm, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của nhà thầu, dẫn đến sự cạnh tranh thiếu bình đẳng, có thể gây thiệt hại đến ngân sách nhà nước.
Một nội dung khiếu nại nữa liên quan đến việc chấm thầu là việc niêm phong, lưu trữ hồ sơ đề xuất tài chính đã có “kẽ hở”, dẫn đến việc có thể không đảm bảo tính nguyên vẹn của hồ sơ thầu. Theo đó, khi thực hiện niêm phong các hồ sơ đề xuất tài chính, bên mời thầu đã cùng các nhà thầu niêm phong riêng từng hồ sơ của nhà thầu (mỗi túi hồ sơ được ký bởi bên mời thầu và nhà thầu của túi hồ sơ đó). Sau đó, tất cả 5 túi hồ sơ của 5 nhà thầu được để vào thùng chung và được niêm phong bởi bên mời thầu (không có chữ ký niêm phong thùng hồ sơ của bất kỳ nhà thầu nào).
Liên danh nhà thầu SINOMA-T&TCONS-PETROCONS cho rằng, cách niêm phong trên là không đúng. Bởi theo mục đ, khoản 4, Điều 38 của Nghị định 24/2024-NĐ/CP thì hồ sơ đề xuất về tài chính của tất cả các nhà thầu phải được niêm phong trong cùng một túi riêng biệt và được đại diện của bên mời thầu, nhà thầu tham dự lễ mở hồ sơ đề xuất về kỹ thuật ký niêm phong.
Như vậy, trong vụ việc trên, hồ sơ đề xuất kỹ thuật của 05 nhà thầu phải được đựng chung trong thùng (túi) và thùng này phải được bên mời thầu và 5 nhà thầu có mặt ký niêm phong. Việc chỉ duy nhất bên mời thầu ký niêm phong ở thùng đựng hồ sơ là không khách quan.
Tuy nhiên, tại văn bản số 2503 ngày 05/9/2024, Vicem Bỉm Sơn lại cho rằng, tại lễ mở hồ sơ đề xuất tài chính vào 14h ngày 20/8/2024 đã được thực hiện đúng theo quy định tại hồ sơ mời thầu và các nhà thầu tham dự đã xác nhận thùng đựng chung hồ sơ đề xuất tài chính của các nhà thầu đang được niêm phong, bảo đảm nguyên vẹn và thống nhất.
Không đồng ý, Liên danh nhà thầu SINOMA-T&TCONS-PETROCONS vẫn khẳng định, việc ngày 20/8/2024, liên danh này xác nhận thùng hồ sơ tài chính đang niêm phong với chữ ký của bên mời thầu không đồng nghĩa với việc thùng hồ sơ được đảm bảo nguyên vẹn so thời điểm bên mời thầu niêm phong vào 20/5/2023
Việc thùng hồ sơ chỉ có chữ ký niêm phong của bên mời thầu cũng không có cơ sở khẳng định các niêm phong này chính là niêm phong trước đó 03 tháng, vì thùng hồ sơ do bên mời thầu bảo quản; còn con dấu, chữ ký niêm phong thì bên mời thầu có thể tạo ra bất cứ lúc nào.
Theo tìm hiểu của phóng viên thì cho đến thời điểm này, dù đã quá thời hạn tổ chức chọn nhà thầu theo kế hoạch nhưng chủ đầu tư vẫn chưa có quyết định để công khai kết quả lựa chọn nhà thầu, dù chỉ có duy nhất một đơn vị được vào vòng đánh giá hồ sơ đề xuất tài chính. Trong khi đó, liên danh nhà thầu SINOMA-T&TCONS-PETROCONS thì vẫn tiếp tục có đơn đề nghị cơ quan có thẩm quyền vào cuộc xem xét về dấu hiệu vi phạm trong quá trình lựa chọn nhà thầu của chủ đầu tư để đảm bảo tính công bằng, minh bạch và đảm bảo tiết kiệm cho ngân sách nhà nước, đáp ứng yêu cầu trong công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động đầu thầu...
PV
TP. Hà Nội: Cần làm rõ dấu hiệu cưỡng đoạt tài sản tại Dự án nhà ở Công an quận Hoàng Mai
