Phát biểu tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam Đoàn Thái Sơn cho biết, tại Nghị định 232/2025/NĐ-CP ngày 26/8/2025 sửa đổi, bổ sung Nghị định 24/2012/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng đã bám sát các chủ trương của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là chỉ đạo của Tổng Bí thư tại Thông báo số 211-TB/VPTW ngày 30/5/2025 về xóa bỏ cơ chế độc quyền Nhà nước một cách có kiểm soát trên nguyên tắc Nhà nước vẫn quản lý hoạt động sản xuất vàng miếng.
Cũng theo Phó Thống đốc NHNN, việc chấm dứt cơ chế Nhà nước độc quyền thương hiệu vàng miếng, mở rộng đối tượng sản xuất vàng miếng và nhập khẩu vàng nguyên liệu sẽ giúp nguồn cung vàng trên thị trường đa dạng hơn. Người dân sẽ có nhiều sự lựa chọn hơn, thị trường cạnh tranh, minh bạch hơn, qua đó góp phần thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng trong nước với giá vàng thế giới cũng như giữa các thương hiệu vàng.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Đối với thị trường vàng miếng, Nghị định 232/2025/NĐ-CP yêu cầu các doanh nghiệp, ngân hàng thương mại được cấp Giấy phép nhập khẩu vàng chỉ được phép nhập khẩu vàng miếng, nguyên liệu có hàm lượng 99,5% trở lên; công bố tiêu chuẩn áp dụng, khối lượng, hàm lượng của vàng miếng, vàng nguyên liệu nhập khẩu theo quy định của pháp luật và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tiêu chuẩn công bố áp dụng, khối lượng, hàm lượng sản phẩm đã nhập khẩu đúng với tiêu chuẩn, khối lượng, hàm lượng đã công bố.
Doanh nghiệp, ngân hàng thương mại phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về sản phẩm vàng miếng do mình sản xuất, bảo hành sản phẩm vàng miếng cho khách hàng theo quy định pháp luật; lưu trữ đầy đủ, chính xác dữ liệu vàng miếng được sản xuất; xây dựng hệ thống thông tin xử lý, lưu trữ dữ liệu vàng miếng được sản xuất có những nội dung cơ bản bao gồm thông tin nguyên liệu đâu vào, thời gian sản xuất, sản phẩm đầu ra; thực hiện kết nối cung cấp thông tin cho Ngân hàng Nhà nước theo quy định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước.
Doanh nghiệp, tổ chức tín dụng hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng có trách nhiệm xây dựng quy định nội bộ về mua, bán vàng miếng, trong đó quy định rõ quy trình giao dịch mua, bán vàng miếng với khách hàng; công bố công khai thông tin về quyền và nghĩa vụ của khách hàng trên trang thông tin điện tử của tổ chức tín dụng, doanh nghiệp hoặc niêm yết công khai tại trụ sở giao dịch; lưu trữ đầy đủ, chính xác dữ liệu giao dịch mua bán vàng miếng.
Như vậy, đại diện NHNN cho hay, Nghị định 232/2025/NĐ-CP đã quy định đầy đủ trách nhiệm của các doanh nghiệp, ngân hàng thương mại từ khâu nhập khẩu, sản xuất đến kinh doanh mua, bán vàng miếng, nhằm đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng. NHNN khuyến cáo người dân mua, bán vàng miếng tại những đơn vị được cấp phép; yêu cầu đầy đủ hóa đơn điện tử và giấy tờ liên quan để bảo vệ quyền lợi cho chính mình.
Đối với thị trường vàng trang sức, mỹ nghệ (TSMN), Nghị định 232/2025/NĐ-CP cho phép DN và NHTM đáp ứng điều kiện được nhập khẩu vàng nguyên liệu. Quy định này sẽ giúp tăng nguồn cung vàng chính ngạch, gia tăng sự minh bạch và ổn định nguồn cung, tạo tiền đề cho các DN chế tác vàng TSMN yên tâm đầu tư lâu dài. Với sự tham gia của các DN, NHTM có tiềm lực, việc nhập khẩu và phân phối vàng nguyên liệu sẽ có tính chuyên nghiệp, minh bạch, bảo đảm khả năng đáp ứng nhu cầu của ngành sản xuất trang sức, mỹ nghệ trên toàn quốc.
Đáng chú ý, theo NHNN, Nghị định 232/2025/NĐ-CP bổ sung trách nhiệm của các cơ quan nhà nước, các bộ ngành và địa phương trong quản lý thị trường vàng nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và phối hợp liên ngành.
NHNN sẽ phối hợp cùng các Bộ, ngành liên quan thiết lập hệ thống thông tin, xây dựng, lưu trữ dữ liệu về thị trường vàng, kết nối cung cấp thông tin cho cơ quan liên quan nhằm tăng tính minh bạch, hỗ trợ hiệu quả công tác quản lý.
NHNN cũng sẽ phối hợp với Bộ, ngành liên quan trong đó có Bộ Tài chính để tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách đồng bộ khác, góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường vàng TSMN trong nước.
Đồng thời, NHNN đề nghị các Bộ, ngành liên quan quan tâm, nghiên cứu, đề xuất giải pháp phát triển các kênh đầu tư thay thế để huy động nguồn lực vàng trong dân đầu tư vào phát triển kinh tế xã hội; nghiên cứu chính sách thuế phù hợp đối với giao dịch mua bán vàng để nâng cao tính minh bạch trên thị trường cũng như phục vụ mục tiêu quản lý nhà nước.
Cũng theo NHNN, thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí Thư tại Thông báo số 211-TB/VPTW ngày 30/5/2025, NHNN đang khẩn trương nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm quốc tế để đề xuất áp dụng theo lộ trình việc triển khai thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia; hoặc cho phép đưa vàng vào giao dịch trên Sở giao dịch hàng hóa; hoặc lập Sàn giao dịch vàng trong Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
Liên quan đến vấn đề này, mới đây, Văn phòng Chính phủ vừa có Văn bản số 8390/VPCP-V.I ngày 08/9/2025 truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình về tình hình thị trường vàng thời gian qua.
Văn bản số 8390/VPCP-V.I nêu rõ, về tình hình thị trường vàng thời gian qua, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã giao Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với Bộ Công thương, Bộ Tài chính, Bộ Công an và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khẩn trương thành lập Đoàn thanh tra trong ngày 09/9/2025 tiến hành thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật của các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh vàng, phòng, chống rửa tiền, lập, sử dụng hóa đơn, chứng từ liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng và các vấn đề khác có liên quan; trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong quá trình thanh tra thì chuyển ngay thông tin, hồ sơ sang cơ quan Công an; báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thanh tra trong tháng 09/2025.
NHNN Việt Nam khẩn trương, kiên quyết, quyết liệt có các giải pháp, biện pháp nâng cao hiệu quả, hiệu lực công tác quản lý nhà nước nhằm bảo đảm thị trường vàng an toàn, lành mạnh, hiệu quả, bền vững, tuyệt đối không để biến động giá vàng ảnh hưởng đến sự ổn định, an toàn của thị trường tài chính, tiền tệ, ổn định kinh tế vĩ mô.
Định kỳ trước 11 giờ thứ Sáu hàng tuần báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình về diễn biến thị trường vàng.
Bộ Công an theo thẩm quyền, trách nhiệm chỉ đạo các lực lượng chức năng chủ trì, phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các cơ quan liên quan thực hiện ngay các biện pháp nghiệp vụ để xử lý nghiêm minh, kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến thị trường vàng và hoạt động kinh doanh vàng, nhất là xử lý "không khoan nhượng" các hành vi buôn lậu, gian lận, trốn thuế, đầu cơ trục lợi, kinh doanh trái phép, găm hàng, thao túng thị trường vàng.
Trước đó, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ký ban hành Công điện số 159/CĐ-TTg về định hướng chỉ đạo, điều hành chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ, nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế, giữ vững ổn định vĩ mô và thực hiện thắng lợi mục tiêu tăng trưởng.
Theo Công điện số 159/CĐ-TTg, Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước theo dõi sát diễn biến giá vàng thế giới và trong nước, sớm thực hiện các giải pháp, công cụ cần thiết để bình ổn thị trường vàng, thu hẹp chênh lệch giữa giá quốc tế và trong nước, không để tác động tiêu cực đến thị trường tiền tệ (tỉ giá, lãi suất, ngoại hối) và kinh tế vĩ mô.
Tăng cường thanh tra, kiểm tra để phát hiện và xử lý nghiêm, dứt điểm các vi phạm, nhất là hành vi thao túng, găm hàng đẩy giá, buôn lậu, đầu cơ, trục lợi, kinh doanh trái phép... gây bất ổn thị trường vàng.
