Ảnh minh họa.
Cụ thể, Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng nhận định, Nghị quyết 18 về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa Việt Nam trở thành nước phát triển có thu nhập cao có nhiều vấn đề rất mới, rất quan trọng. Đơn cử như việc trung ương yêu cầu chỉ thu hồi đất khi đã hoàn thành việc bố trí khu tái định cư cho người dân, đảm bảo sau khi thu hồi đất, người dân có chỗ ở, cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi cũ. Nội dung này trong quá trình thảo luận có nhiều ý kiến. Có người cho rằng nếu tái định cư xong mới thu hồi đất thì sẽ chậm trễ, nên đề nghị thu hồi đất trước rồi từng bước tái định cư cho người dân.
Bên cạnh đó, Nghị quyết nêu tiếp tục thực hiện cơ chế tự thỏa thuận giữa người dân và doanh nghiệp trong chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện các dự án đô thị, nhà ở thương mại. Trước đây, vấn đề này chưa được tường minh, dẫn đến thẩm quyền của cơ quan thu hồi đất rất lớn. Điều này khiến "ở dưới cứ mạnh dạn thu hồi, rồi dẫn đến khiếu kiện, khiếu nại". Do đó, cơ chế tự thỏa thuận sẽ giúp khiếu kiện của người dân và số lượng cán bộ bị xử lý liên quan đến đất đai giảm đi.
Nghị quyết 18 cũng nêu rõ, Nhà nước bảo đảm đủ nguồn lực để lập quy hoạch sử dụng đất và các quy hoạch ngành, lĩnh vực có sử dụng đất, bởi thực tế rất ít doanh nghiệp tài trợ cho quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất, nhưng lại "rất hào hứng" tài trợ các quy hoạch phân khu có sử dụng đất.
Ngoài ra, một điểm mới quan trọng nữa là Trung ương quyết định bỏ khung giá đất. Theo đó, các cơ quan có cơ chế, phương pháp xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường; quy định chức năng, trách nhiệm của cơ quan xác định giá. Trung ương sẽ xây dựng tiêu chí và quy trình kiểm tra, giám sát các địa phương trong xây dựng bảng giá đất. HĐND cấp tỉnh quyết định và giám sát việc thực hiện giá đất. Chủ trương này được kỳ vọng sẽ khắc phục tình trạng hai giá đất trong thời gian vừa qua...
PV
