Biểu tượng của CIA tại trụ sở ở Langley, bang Virginia. Ảnh: CNN.
Hai vụ án đã dẫn đến phán quyết kết tội tấn công tình dục nhẹ ở Virginia. Và vào tháng 9, một thẩm phán liên bang tại Washington DC đã tuyên án một cựu sĩ quan CIA 30 năm tù vì tội chuốc thuốc và tấn công tình dục hàng chục phụ nữ.
Đằng sau hậu trường, các cáo buộc khác vẫn tiếp tục bủa vây cơ quan tình báo nổi tiếng hoạt động khép kín của Mỹ, bao gồm ít nhất một cáo buộc khiến một sĩ quan bị sa thải – theo CNN đưa tin.
Một loạt những người tố giác là phụ nữ gần đây đã đến Đồi Capitol để làm chứng sau cánh cửa đóng kín tại các ủy ban giám sát của quốc hội về những cáo buộc tấn công và quấy rối tình dục khác tại CIA.
Đầu năm nay, một báo cáo dài hơn 600 trang của tổng thanh tra CIA và một cuộc đánh giá riêng của các nhà điều tra quốc hội đã phát hiện ra những thiếu sót nghiêm trọng trong cách CIA xử lý các khiếu nại.
Để ứng phó với những gì một số nạn nhân gọi là phong trào #MeToo tại CIA, cơ quan này đã khởi động một nỗ lực cải cách lớn trong năm qua. Nỗ lực đó bao gồm việc thành lập một văn phòng chuyên trách để tiếp nhận các cáo buộc về tấn công, quấy rối tình dục, thuê một nhân viên thực thi pháp luật để hỗ trợ điều tra, và đây chỉ là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn nhằm giúp các nhân viên CIA dễ dàng báo cáo tội phạm mà không gây nguy hiểm cho thông tin mật, bao gồm cả vỏ bọc của họ.
Ngoài ra, CIA lần đầu tiên tiến hành một cuộc khảo sát nội bộ nhằm tìm hiểu phạm vi vấn nạn quấy rối tình dục.
Kết quả cho thấy CIA có thể có tỷ lệ bạo lực tình dục tại nơi làm việc cao hơn một chút so với mức trung bình của quốc gia – và thấp hơn nhiều so với quân đội Mỹ, một lực lượng quốc gia lớn khác đang phải chật vật đối phó với tình trạng tấn công tình dục trong hàng ngũ của mình.
Theo kết quả khảo sát, được nhiều nguồn tin bao gồm cả Giám đốc điều hành CIA Maura Burns mô tả với CNN, 28% số người được hỏi cho biết họ đã trải qua ít nhất một trường hợp “môi trường làm việc thù địch về mặt tình dục” khi làm việc tại CIA, trong khi 9% cho biết ít nhất một trường hợp như vậy đã xảy ra trong 12 tháng qua.
Tổng cộng 7% số người được hỏi cho biết đã trải qua ít nhất một trường hợp tiếp xúc tình dục hoặc bị tấn công không mong muốn trong sự nghiệp của họ tại CIA, và 1% báo cáo rằng trải nghiệm đó diễn ra trong năm ngoái. Con số này so với 6,8% phụ nữ trong quân đội đã trải qua một số hình thức tiếp xúc tình dục không mong muốn vào năm 2023; hoặc không đầy 0,5% được báo cáo trên toàn chính phủ liên bang trong những năm gần đây.
Cuộc khảo sát đã gây ra nhiều phản ứng trái chiều trong cơ quan. Đối với một số quan chức, đây là bằng chứng cho thấy CIA, giống như các cơ quan chính phủ liên bang nói chung, có thể đối mặt vấn đề liên quan đến tình dục nhẹ hơn so với trước đây.
Nhưng nhiều viên chức CIA đương chức trao đổi với CNN trong điều kiện giấu tên — cũng như các nạn nhân và người ủng hộ họ - lại nói rằng, cuộc khảo sát cũng cho thấy rõ ràng CIA vẫn cần phải nỗ lực để thay đổi văn hóa "làm hết sức, chơi hết mình", từ lâu đã thực thi lệnh cấm hành vi tình dục không mong muốn một cách không triệt để trong thời gian quá dài.
"Tôi nghĩ rằng phần văn hóa sẽ là phần khó khăn nhất và sẽ mất nhiều thời gian nhất", một viên chức CIA cấp cao cho biết. "Một nửa lực lượng lao động của chúng tôi là phụ nữ, vì vậy tôi không định nghĩa đây là mạng lưới 'những chàng trai tốt bụng' - nhưng tôi nghĩ rằng có sự không đồng đều trong trách nhiệm giải trình và kỷ luật đối với hành vi như thế này".
"Đã có những viên chức đến nói chuyện với tôi và phàn nàn rằng, 'Tại sao người này lại thoát tội còn người kia thì không?' Điều đó là có thật", viên chức trên cho biết.
Cuộc khảo sát cho thấy rằng trong những năm qua, CIA có thể có tỷ lệ bạo lực tình dục tại nơi làm việc tương đương với mức trung bình của quốc gia - với 5,6% phụ nữ trên khắp nước Mỹ báo cáo đã trải qua một số loại bạo lực tình dục do thủ phạm liên quan đến nơi làm việc gây ra trong suốt cuộc đời của họ.
Cuộc khảo sát nói trên được tiến hành tự nguyện và chỉ có 1/4 nhân viên của CIA được khảo sát. Nhìn chung, những người tham gia khảo sát tự nguyện có xu hướng là những người có cảm xúc mạnh mẽ về chủ đề đang được đề cập, vì thế có khả năng làm sai lệch kết quả cao hơn thực tế.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng phân tích rằng, hành vi tấn công và quấy rối tình dục thường không được báo cáo đầy đủ; và vì những nhân viên trả lời khảo sát kiểu này có thể không tin rằng quyền ẩn danh của họ sẽ được tôn trọng, họ có thể chọn không chia sẻ – và vì thế có khả năng làm sai lệch kết quả thấp hơn thực tế.
Kết quả khảo sát nói trên cũng đang được công khai nội bộ tại thời điểm CIA đang phải đối mặt với một số cáo buộc đặc biệt nghiêm trọng. Một nữ nhà thầu trẻ cáo buộc rằng một sĩ quan CIA cấp cao hơn đã đến nhà cô với một khẩu súng, đòi quan hệ tình dục, sau đó đưa cho cô một con dao tại cơ sở của CIA như một "lời đe dọa". Theo hai nguồn tin, sĩ quan đó đã bị sa thải khỏi cơ quan.
Một người phụ nữ khác cho biết cô là "một trong ít nhất 5 nạn nhân tự nhận là bị tấn công tình dục" của một sĩ quan CIA cho đến gần đây vẫn đang làm việc tại châu Âu - theo nhiều nguồn tin và một lá thư do một trong những nạn nhân bị cáo buộc gửi cho đại sứ Mỹ tại quốc gia đó và CNN có được. Viên cảnh sát này đã bị cáo buộc cố ý lây nhiễm cho các nạn nhân một căn bệnh lây truyền qua đường tình dục và đang bị CIA điều tra. Cáo buộc này nếu bị kết tội thì sẽ là một trọng tội theo luật của Virginia. Theo bức thư và một nguồn tin khác biết rõ về vụ việc này, ít nhất một số vụ tấn công bị cáo buộc dường như đã xảy ra ở Virginia và đã được báo cáo với cơ quan thực thi pháp luật của tiểu bang. Người đó vẫn làm việc tại trụ sở CIA cho đến khi có kết quả điều tra.
Các quan chức cấp cao của CIA, bao gồm Giám đốc điều hành Maura Burns và Giám đốc Bill Burns đã nhấn mạnh trước công chúng rằng họ đang giải quyết vụ việc này một cách cực kỳ nghiêm túc.
Với những trường hợp bị cáo buộc tấn công, CIA cũng tự tiến hành đánh giá mối đe dọa nội bộ để xác định xem bị cáo có gây ra bất kỳ rủi ro nào cho đồng nghiệp của họ hay không. “Điều đầu tiên chúng tôi làm là đảm bảo rằng nạn nhân và người tố cáo không tiếp xúc với nhau”, Maura Burns cho biết.
Các quan chức CIA thừa nhận rằng có thể hiểu được tại sao nhân viên của họ lại bối rối khi đối mặt với những vụ việc về tình dục: Việc bảo vệ vỏ bọc của họ đã được nhồi nhét vào các cảnh sát trẻ ngay từ khi họ vào cơ quan. Điều đó đã để lộ ra một khoảng trống rõ ràng khiến các nhà quản lý có thể xử lý sai các trường hợp đã lập báo cáo, và các nạn nhân có thể cảm thấy nản lòng khi báo cáo về một vụ tấn công tình dục.
Giám đốc CIA Bill Burns cho biết: "Tôi đã trả lời thẳng thắn: 'Hãy gọi cảnh sát. Vấn đề về vỏ bọc, chúng tôi sẽ giải quyết, đừng lo lắng về điều đó. Vẫn còn một số do dự và e ngại về điều đó và điều này tôi đã nắm rõ qua các câu hỏi mà chúng tôi nhận được".
Điều đáng nói là một số nạn nhân cho biết họ vẫn đang bị ngăn cản báo cáo về vụ tấn công mà họ cáo buộc với cơ quan thực thi pháp luật. Một hồ sơ do một người tự nhận là nạn nhân của vụ tấn công tình dục nộp lên Ủy ban Cơ hội Việc làm Bình đẳng vào tháng 6, khẳng định rằng cơ quan này đã "hướng dẫn các nạn nhân làm sai lệch các yếu tố trong câu chuyện của họ nếu họ liên hệ với cơ quan thực thi pháp luật hoặc phải đối mặt với hành động kỷ luật vì tiết lộ thông tin mật".
THU HẰNG/Theo CNN
