Theo Cáo trạng số 49/CT-VKSND-P3 ngày 02/5/2025 của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Nam (cũ) nay là TP. Đà Nẵng nội dung vụ án thể hiện: “Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, theo sự chỉ đạo của Giám đốc là Trương Hoàn Lạc, các cá nhân thuộc Cảng vụ Hàng hải tỉnh Quảng Nam thống nhất chủ trương lập khống hồ sơ, chứng từ thanh quyết toán nhiên liệu đối với Cano công vụ CVHHQNA-01, số ĐKHC: QNA-1169. Kết quả điều tra xác định, từ tháng 05/2020 đến tháng 03/2023, theo sự chỉ đạo của Lạc, Vinh đã ghi khống thời gian hoạt động của ca nô ở 319 chuyến công tác với 531,42 giờ, gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền 665.599,621 đồng.
- Bị can Trương Hoàn Lạc: Bị can là Giám đốc của Cảng vụ Hàng hải tỉnh Quảng Nam. Quá trình thực hiện nhiệm vụ, Lạc là người trực tiếp đưa ra chủ trương lập khống hồ sơ chứng từ thanh quyết toán nhiên liệu là dầu diesel và nhớt sử dụng cho ca nô công vụ CVHHQNA-01, số DKHC: QNA-1169 để các nhân viên thuộc Cảng vụ Hàng hải cùng nhau thống nhất, thực hiện. Từ năm 2020 đến năm 2023, dưới sự chỉ đạo của bị can Lạc thì mỗi cá nhân làm việc tại Cảng vụ, tùy theo vị trí, vai trò, nhiệm vụ của mình đã thực hiện việc hợp thức hóa hồ sơ, chúng từ thanh quyết toán nhiên liệu ca nô. Quá trình điều tra đã xác định, từ tháng 5/2020 đến tháng 3/2023, bị can Lạc cùng các nhân viên Cảng vụ Hàng hải tỉnh Quảng Nam đã lập khống hồ sơ thanh toán, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước số tiền 665.599.621 đồng.
- Bị can Dương Quang Vinh: Vinh là Thuyền trưởng cano công vụ của Cảng vụ Hàng hải tỉnh Quảng Nam. Dương Quang Vinh là người tính toán ra số lượng lít dầu và số lượng lít nhớt tiêu hao trong thời gian ca nô hoạt động mà Vinh đã thể hiện trong số nhật ký hành trình ca nô ở mỗi chuyến công tác theo quy định về định mức tiêu hao nhiên liệu ca nô. Sau đó, Vinh trực tiếp liên hệ, yêu cầu các cửa hàng xăng dầu xuất hoá đơn khống theo thời gian hoạt động khống nêu trên. Tổng cộng, từ tháng 5/2020 đến tháng 3/2023, theo sự chỉ đạo của Lạc, Vinh đã ghi khống thời gian hoạt động của ca nô ở 319 chuyển công tác với 531,42 giờ, gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền 665.599.621 đồng.
Phiên tòa sơ thẩm.
- Bị can Bùi Thị Trương Thảo: Bùi Thị Trương Thảo là Kế toán trưởng của Cảng vụ Hàng hải tỉnh Quảng Nam, là người được giao nhiệm vụ quản lý thu chi của đơn vị. Theo chủ trương và sự chỉ đạo của Trương Hoàn Lạc, Giám đốc, Thảo cung cấp số lượng nhiên liệu cho Dương Quang Vinh, Thuyền trưởng Cano để Vinh cung cấp cho các cửa hàng xăng dầu. Sau khi Cảng vụ Hàng hải tỉnh Quảng Nam thanh toán tiền theo hóa đơn, Thảo tính toán ra tiền khống (chênh lệch giữa hóa đơn với thực tế), sau đó Thảo thông báo cho Trương Thị Thủy để Thủy nhận tiền ghi vào sổ, theo dõi và chi theo sự chỉ đạo của Trương Hoàn Lạc và Thảo.
- Bị can Trương Thị Thuỷ: Thuỷ là Thủ quỹ của Cảng vụ Hàng hải tinh Quảng Nam. Theo sự chỉ đạo của Trương Hoàn Lạc, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, Trương Thị Thuỷ cùng các nhân viên khác thực hiện việc hợp thức hóa hồ sơ, chứng từ thanh quyết toán nhiên liệu ca nô. Quá trình điều tra đã xác định, Thuỷ là người phụ trách việc thu và chi số tiền lập hồ sơ khổng theo sự chỉ đạo của Trương Hoàn Lạc.
- Bị can Tôn Thị Kim Liên: Liên là Giám đốc Công ty xăng dầu Liên Hiệp Phát. Từ tháng 5/2020 đến tháng 3/2023, Liên đã xuất khống cho Cảng vụ Hàng hải Quảng Nam 137 hóa đơn dầu diesel với số lượng 17.964,12 lít, thành tiền 280.830.747 đồng (sau thuế VAT), tiền phí hóa đơn là 12.939.348 đồng. Ngoài ra, Liên là người trực tiếp xuất khống 15 hóa đơn bán hàng về nhớt từ hộ kinh doanh Trần Quang Hiệp (chồng của Liên) với 454 lít, thành tiền là 36.290.000 đồng, tiền phí hóa đơn là 2,129,400 đồng. Tổng cộng, Liên đã xuất khổng 152 hoá đơn, trong đó có 137 hoá đơn dầu diesel và 15 hóa đơn nhớt, số tiền thu lợi bất chính là 15.068.000 đồng.
- Bị can Lê Minh Cường: Cường là Giám đốc cửa hàng xăng dầu Thuận Nhân Phát. Cường có mối quan hệ quen biết với Trương Hoàn Lạc nên khi Lạc nhờ xuất hóa đơn GTGT về dầu diesel khống, Cường đồng ý và chi đạo cấp dưới xuất khống hóa đơn GTGT dầu diesel cho Cảng vụ Hàng hải Quảng Nam. Từ tháng 02/2021 đến tháng 01/2023, các nhân viên Công ty TNHH thương mại Thuận Nhân Phát dưới sự chỉ đạo của Cường đã xuất cho Cảng vụ Hàng hải Quảng Nam 135 hóa đơn GTGT với 17.352,94 lít dầu diesel, thành tiền là 389.998.805 đồng, bán thực tế 1.217,758 lít dầu diesel, thành tiền là 24.930.289 đồng. Cưởng không thu lợi bất chính đối với 135 hoá đơn trên.”
Với hành vi nêu trên, ban đầu Cơ quan Cảnh sát điều tra công an tỉnh Quảng Nam khởi tố về tội “Tham ô tài sản” đối với các bị can tại Cảng vụ Quảng Nam tuy nhiên trong quá trình điều tra không có căn cứ nên Cơ quan Cảnh sát điều tra và Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Nam đã thay đổi tội danh đối với các bị can sang tội “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo khoản 2 điều 356 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017.
Kết quả thẩm vấn tại phiên tòa các bị cáo cơ bản thừa nhận hành vi phạm tội khi Viện Kiểm sát truy tố, riêng bị cáo Trương Thị Thủy đề nghị xem xét vai trò của bị cáo trong vụ án thấp hơn những người khác cùng bị khởi tố, truy tố, bị cáo không tham gia cuộc họp đề ra chủ trương, là thủ quỹ chỉ làm theo chỉ đạo của giám đốc, kế toán trưởng trong thu chi tài chính.
Bào chữa cho bị cáo, luật sư đề nghị Hội đồng xét xử xem xét giảm nhẹ, đặc biệt khi toàn bộ hậu quả vụ án đã được khắc phục trong quá trình điều tra và trước khi xét xử sơ thẩm. Cảng vụ hoạt động trên cơ sở tự chủ về tài chính theo cơ chế giao khoán nguyên liệu đầu vào đầu ra. Khi không sử dụng hết nên nảy sinh việc mua hóa đơn để hợp thức hóa đầu vào, dành số tiền chi phí cho tập thể, cá nhân dẫn đến hành vi phạm tội.
Đại diện Viện Kiểm sát nhân dân TP. Đà Nẵng căn cứ kết quả thẩm vấn đề nghị Hội đồng xét xử tuyên phạt:
1. Trương Hoàn Lạc 18 đến 24 tháng tù.
2. Bùi Thị Trương Thảo 12 đến 15 tháng tù.
3. Dương Quang Vinh 12 đến 15 tháng tù.
4. Trương Thị Thủy 12 đến 15 tháng tù cho hưởng án treo thử thách 24 đến 30 tháng.
Về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, theo điểm c khoản 2 Điều 356 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
5. Lê Minh Cường phạt tiền 200.000.000 đồng đến 250.000.000 đồng.
6. Tôn Thị Kim Liên phạt tiền 300.000.000 đồng đến 350.000.000 đồng.
Về tội “Mua bán trái phép hóa đơn” theo điểm d khoản 2 điều 203 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017.
Sau thời gian nghị án, vào lúc 10h00 cùng ngày Hội đồng xét xử đã tuyên án, theo đó chấp nhận một phần đề nghị của Viện Kiểm sát và một phần đề nghị của Luật sư bào chữa, tuyên phạt:
1. Trương Hoàn Lạc 21 tháng tù.
2. Bùi Thị Trương Thảo và Dương Quang Vinh 15 tháng tù.
3. Trương Thị Thủy 12 tháng tù cho hưởng án treo thử thách 24 tháng.
4. Lê Minh Cường phạt tiền 350.000.000 đồng.
5. Tôn Thị Kim Liên phạt tiền 450.000.000 đồng.
Vụ án là bài học cảnh tỉnh cho các đơn vị nhà nước được hưởng cơ chế “tự chủ tài chính” nhưng chứng từ kế toán phải bảo đảm đúng luật kế toán và các văn bản hướng dẫn thi hành để không vướng vào lao lý.
NGUYỄN THÀNH
