Bộ Nội vụ đang lấy ý kiến về dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Dự thảo luật dự kiến được trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9 tới. Dự luật được xây dựng triển khai thực hiện chủ trương của Đảng về tinh gọn tổ chức, bộ máy của hệ thống chính trị (không tổ chức cấp huyện, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp sau khi sửa Hiến pháp 2013). Dự luật đề xuất mô hình chính quyền địa phương 2 cấp gồm cấp tỉnh (tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương) và cấp cơ sở (xã, phường, đặc khu).
Dự thảo sửa đổi các quy định liên quan đến việc phân định nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp tỉnh, cấp cơ sở và đẩy mạnh phân quyền, phân cấp giữa Trung ương với địa phương và giữa chính quyền địa phương cấp tỉnh với chính quyền địa phương cấp cơ sở trên cơ sở mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (gồm: cấp tỉnh và cấp cơ sở), phân định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của từng cấp chính quyền địa phương.
Ảnh minh hoạ.
Theo dự thảo, cấp tỉnh tập trung ban hành cơ chế, chính sách, chiến lược, quy hoạch, quản lý vĩ mô, các vấn đề có tính chất liên vùng, liên cơ sở, vượt quá năng lực giải quyết của cơ sở, đòi hỏi chuyên môn sâu và đảm bảo tính thống nhất trên toàn cấp tỉnh. Ngoài các nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp tỉnh theo quy định hiện hành thì chuyển một số nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp huyện (trước khi giải thể) vượt quá khả năng thực hiện của chính quyền địa phương cấp cơ sở (mới sau xếp) để bổ sung cho chính quyền địa phương cấp tỉnh.
Qua rà soát của Bộ Nội vụ, dự kiến có khoảng 15% nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp huyện hiện nay phải chuyển giao cho chính quyền địa phương cấp tỉnh thực hiện. Cấp cơ sở là cấp tổ chức thực hiện chính sách (từ trung ương và cấp tỉnh), tập trung vào các nhiệm vụ phục vụ người dân, trực tiếp giải quyết các vấn đề của cộng đồng dân cư, cung cấp các dịch vụ công cơ bản, thiết yếu cho người dân trên địa bàn; các nhiệm vụ cần sự tham gia của cộng đồng, phát huy tính chủ động, sáng tạo của cấp cơ sở.
Ngoài các nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp xã theo quy định hiện hành thì chuyển đa số nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp huyện để giao cho chính quyền địa phương cấp cơ sở Theo đó, đa số nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương huyện sẽ được chuyển cho chính quyền địa phương xã và đa số nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương quận, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, thị xã sẽ chuyển cho chính quyền địa phương phường.
Chính quyền cấp cơ sở sẽ giải quyết các công việc hành chính, cung cấp các nhu cầu thiết yếu của người dân trên địa bàn với nguyên tắc ưu tiên cho cấp cơ sở, theo đó nếu cấp cơ sở thực hiện tốt thì phân quyền, phân cấp cho cấp cơ sở thực hiện; trừ các công việc vượt quá khả năng của cấp cơ sở thì mới giao cấp tỉnh thực hiện.
Dự kiến, có 85% nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp huyện hiện nay sẽ chuyển giao cho chính quyền địa phương cấp cơ sở thực hiện.
