Ảnh minh họa.
Ngày 01/6, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 5, Quốc hội thảo luận tại hội trường về tình hình kkinh tế - xã hội, quan tâm đến đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy (Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Đà Nẵng) bày tỏ ghi nhận nỗ lực rất lớn của Bộ GD&ĐT trong việc xây dựng chương trình giáo dục phổ thông 2018 và chỉ đạo biên soạn xuất bản các quyển sách giáo khoa mới theo đúng tiến độ mà các Nghị quyết của Quốc hội đã đề ra.
Đại biểu cũng chia sẻ với những vướng mắc về nhân sự và tài chính mà Bộ và ngành giáo dục nói chung khó một mình giải quyết.
“Làm một việc được cả nước đặt kỳ vọng rất lớn là đổi mới giáo dục mà cả hai yếu tố quan trọng nhất là người và tiền đều không chủ động được thì khó có thể làm tốt. Tuy nhiên, theo nếu Bộ GD&ĐT tạo kiểm tra, thanh tra sâu sát, phát hiện khó khăn, vướng mắc, sai phạm và kịp thời trao đổi với lãnh đạo địa phương, báo cáo Thủ tướng Chính phủ có biện pháp tháo gỡ, xử lý thì những khó khăn vướng mắc sai phạm ấy không phải không có cách giải quyết”, Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy cho hay, đồng thời Đại biểu cũng chỉ rõ những hạn chế bắt nguồn từ chính điều hành của Bộ GD&ĐT. Những sai phạm ở Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam là doanh nghiệp trực thuộc Bộ phải xử lý hình sự có phần trách nhiệm của cơ quan chủ quản trong bổ nhiệm nhân sự lãnh đạo không đúng và thiếu kiểm tra, thanh tra sâu sát.
Về những sai sót trong một số cuốn sách giáo khoa và khả năng thiếu sách giáo khoa trong năm học sắp tới, tuy chia sẻ với khó khăn của ngành giáo dục, nhưng Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy lại cho rằng, thái độ của Bộ và các Nhà xuất bản trong việc tiếp thu ý kiến phê bình mới là điều khiến cử tri lo lắng, dư luận không đồng tình.
Theo Đại biểu, hiện nay hầu hết các ý kiến phê bình góp ý không được các nhà xuất bản và bộ trả lời. Một số trường hợp được trả lời thì không đúng thực tế, tình trạng thiếu minh bạch, khách quan, thiếu tôn trọng ý kiến của giáo viên, của nhà trường và phụ huynh học sinh trong việc chọn sách giáo khoa mà báo chí thường phản ánh đang bắt nguồn từ Thông tư 25/2020/TT-BGDĐT lựa chọn sách giáo khoa trong trường phổ thông.
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy chỉ rõ tuy có đề ra quy trình chọn sách từ cấp cơ sở trở lên nhưng Thông tư trao quyền bỏ phiếu quyết định chọn sách của mỗi môn học cho một hội đồng 15 người mà không hề có quy định khi một cuốn sách giáo khoa được các cơ sở giáo dục lựa chọn với tỉ lệ như thế nào thì hội đồng có trách nhiệm chọn nguồn sách ấy.
Theo Đại biểu Quốc hội, nhiều giáo viên, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phản ánh trong việc chọn sách giáo khoa, ý kiến của giáo viên và nhà trường không được tôn trọng, thậm chí nhiều tổ chuyên môn, nhiều trường còn phải làm lại biên bản chọn sách cho phù hợp với ý kiến cấp trên.
Dẫn chứng báo cáo tài chính của Công ty cổ phần đầu tư và phát triển giáo dục Phương Nam, Công ty con của Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam, chưa đầy 02 năm đã chi gần 100 tỉ đồng để phát triển thị trường và tập huấn, Đại biểu đặt câu hỏi liệu Bộ GD&ĐT đã thanh tra, kiểm tra vấn đề này chưa?
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy cho rằng, nếu không kiên quyết phát hiện, xử lý những hiện tượng "chạy chọt, đi đêm" trong việc lựa chọn sách giáo khoa thì sẽ có ngày hối không kịp, lại có những vụ như Việt Á hay các vụ án hình sự về đấu thầu, trang thiết bị trong ngành giáo dục.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy cũng nhấn mạnh, điều đáng lo ngại nhất là việc lựa chọn sách thiếu minh bạch, khách quan chẳng những không khuyến khích được sự thi đua giữa các tổ chức, cá nhân biên soạn xuất bản, phát hành sách giáo khoa, không ngừng nâng cáo chất lượng sách giáo khoa có lợi cho người dạy và học mà còn có khả năng khuyến khích cạnh tranh không lành mạnh, dần dần làm sai lệch chủ trương xã hội hóa.
Từ những phân tích trên, Đại biểu Quốc hội TP. Đà Nẵng kiến nghị Chính phủ chỉ đạo tổ chức thanh tra, kiểm tra, phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm đồng thời yêu cầu Bộ GD&ĐT khẩn trương rà soát, sửa đổi ngay quy định bất hợp lý của Thông tư 25/2020/TT-BGDĐT. Quốc hội và Chính phủ xem xét việc sửa đổi Luật Giáo dục để tiếp tục thực hiện chủ trương đa dạng hóa tài liệu học tập và xã hội hoá việc biên soạn sách giáo khoa.
Cùng góp ý tại phiên thảo luận, Đại biểu Quốc hội Bố Thị Xuân Linh (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Thuận) cho rằng, chủ trương của Đảng, Nhà nước đưa ra về đổi mới giáo dục và phát triển kinh tế gắn liền với phát triển văn hóa xã hội rất đúng, nhưng trong quá trình triển khai thực hiện chưa tương xứng và chưa được đầu tư, quan tâm đúng mức.
Đại biểu Bố Thị Xuân Linh chỉ ra rằng, qua giám sát Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông ở các địa phương đã chỉ ra nhiều khó khăn, vướng mắc, nhất là về cơ sở vật chất đối với các trường học THCS và tiểu học chưa được đáp ứng để phục vụ nhu cầu dạy và học, trang thiết bị, dụng cụ còn thiếu như môn học Hóa, Vật lý, Tin học để thực hiện các thiết bị thí nghiệm vẫn còn nhiều khó khăn, từ đó ảnh hưởng đến việc tiếp thu của học sinh.
Đối với những vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số về việc học và trang thiết bị này càng khó hơn. Mặc dù, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 1436/QĐ-TTg năm 2018 về đề án đảm bảo cơ sở vật chất và thiết bị dạy học. Tuy nhiên, đề án này hoàn toàn không có nguồn kinh phí để triển khai thực hiện.
Đại biểu Bố Thị Xuân Linh cho biết, nhiều cơ sở giáo dục được xây dựng từ rất lâu và có diện tích phòng nhỏ, không đảm bảo các quy trình, quy định về diện tích phòng học nhưng vẫn không có điều kiện để tu sửa, mở rộng kết cấu, trong khi số học sinh ngày càng tăng. Bên cạnh đó, ngành giáo dục tại các địa phương còn đối mặt với tình trạng thừa, thiếu giáo viên ở các cấp từ mầm non cho đến THPT và tập trung nhiều nhất là giáo viên ở bộ môn tin học, tiếng Anh, giáo viên dạy tiếng dân tộc thiểu số.
Từ đó, Đại biểu đề nghị Bộ GD&ĐT quan tâm, tham mưu với Chính phủ tiếp tục thực hiện có hiệu quả các chế độ, chính sách liên quan đến phát triển giáo dục ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi, vùng kinh tế đặc biệt khó khăn, đặc biệt là chính sách hỗ trợ sách giáo khoa cho học sinh thuộc hộ nghèo, cận nghèo và có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, nhằm để tạo điều kiện học tập, duy trì sĩ số học sinh, nâng cao chất lượng học và trình độ dân trí ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Đồng thời, Bộ GD&ĐT cũng cần có phương án bổ sung nguồn giáo viên thiếu so với định mức, phối hợp với Bộ Nội vụ để giao biên chế giáo viên đảm bảo thực hiện chương trình giáo dục phổ thông theo lộ trình. Xem xét sửa đổi tăng định mức giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học, THCS và THPT cho phù hợp.
Đại biểu Bố Thị Xuân Linh cũng đề xuất Bộ GD&ĐT phối hợp với Bộ Xây dựng và Bộ Nội vụ nghiên cứu bổ sung quy định chuẩn về diện tích phòng học và định mức học sinh trên lớp học cho phù hợp với từng cấp học và từng miền vì hiện nay quy định cũ không còn phù hợp. Nội dung kiến thức là phải đồng bộ giữa các bộ sách giáo khoa có tính ổn định, lâu dài nên thống nhất dạy một bộ sách giáo khoa.
QUÝ NGUYÊN
Kiến nghị miễn học phí, bảo hiểm y tế cho con em công nhân mất việc
