Ngày 20/5, Quốc hội thảo luận tại Tổ về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự. Tại dự thảo luật, Chính phủ đề xuất bỏ hình phạt tử hình và thay thế bằng hình phạt tù chung thân không xét giảm án đối với 08 tội danh.
Những tội này gồm: Tội "Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân" (Điều 109); Tội "Phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" (Điều 114); Tội "Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh" (Điều 194); Tội "Phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược" (Điều 421); Tội "Gián điệp" (Điều 110); Tội "Vận chuyển trái phép chất ma túy" (Điều 250); Tội "Tham ô tài sản" (Điều 353), Tội "Nhận hối lộ" (Điều 354).
Ảnh minh họa. Nguồn: TTXVN.
Cho ý kiến tại phiên thảo luận, Đại biểu Quốc hội Đỗ Đức Hồng Hà (Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội) nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường đấu tranh với các loại tội phạm nguy hiểm, trong đó có tội phạm về an toàn thực phẩm và hàng giả. Đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà cho rằng, việc sửa đổi Bộ luật Hình sự cần tập trung vào 07 nhóm tội phạm nguy hiểm, bao gồm kinh tế, tham nhũng, buôn lậu, gian lận thương mại (an toàn thực phẩm, hàng giả), sử dụng công nghệ cao, môi trường và ma túy.
Đồng tình với quan điểm này, nhiều Đại biểu Quốc hội khác cũng cho rằng việc tăng mức tiền phạt gấp đôi đối với tất cả các nhóm tội phạm là chưa hợp lý, không thể hiện được sự phân hóa cần thiết giữa các loại tội phạm. Vấn đề hình phạt tử hình cũng được đưa ra thảo luận với nhiều ý kiến trái chiều.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thanh Sang (Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Hồ Chí Minh) không tán thành việc loại bỏ hoàn toàn án tử hình đối với cả 08 tội danh, đặc biệt là tội "Sản xuất, buôn bán hàng giả đối với thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh".
Theo Đại biểu Nguyễn Thanh Sang, những diễn biến gần đây cho thấy các đường dây sản xuất, buôn bán hàng giả quy mô lớn đã bị phát hiện. Hành vi kinh doanh trên nỗi đau của người bệnh và gây ra tác hại không thể đánh giá hết. Do đó, cần xem xét giữ lại hình phạt tử hình cho tội này.
Đại biểu cũng đề nghị, cân nhắc kỹ lưỡng việc bỏ án tử hình cho tội "Tham ô" và "Nhận hối lộ", đặc biệt trong bối cảnh chúng ta đang đấu tranh mạnh mẽ với loại tội phạm này.
Cùng chung quan điểm, Đại biểu Quốc hội Phạm Khánh Phong Lan (Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Hồ Chí Minh) cho rằng, việc bỏ án tử hình cho một số tội danh, đặc biệt là vận chuyển trái phép chất ma túy, sản xuất buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, tham ô và nhận hối lộ là không phù hợp.
Theo Đại biểu, nếu tình hình các tội này giảm thì việc bỏ án tử hình có thể được xem xét. Tuy nhiên, trên thực tế, tình hình ma túy ngày càng nghiêm trọng, thuốc giả bị phát hiện ngày càng nhiều và tham nhũng vẫn diễn biến phức tạp. Từ đó, Đại biểu cho rằng việc đặt ra vấn đề nhân văn, thay án tử hình bằng án chung thân, là không phù hợp.
Đối với tội làm thuốc giả, Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan cho rằng, cần phải xử lý nghiêm khắc. Theo Đại biểu, một bác sĩ dở có thể gây hại cho một bệnh nhân, nhưng một dược sĩ làm thuốc giả có thể giết hàng loạt người. Đây là hành vi táng tận lương tâm và không xứng đáng làm người. Từ đó, Đại biểu kiến nghị cần giữ lại án tử hình để răn đe.
Bên cạnh những ý kiến ủng hộ việc giữ lại án tử hình, một số Đại biểu đã bày tỏ quan điểm khác. Cụ thể, Đại biểu Quốc hội Lê Nhật Thành (Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội) tán thành việc bỏ hình phạt tử hình đối với 08 tội danh nêu trong dự thảo luật, bổ sung hình phạt tù chung thân không giảm án ở các tội bỏ hình phạt tử hình; bổ sung quy định không thi hành án tử hình trong các trường hợp người bị kết án tử hình bị bệnh hiểm nghèo, ung thư giai đoạn cuối, nhiễm HIV đã chuyển giai đoạn AIDS…, như đề xuất của Chính phủ.
Đại biểu Lê Nhật Thành cho rằng, với tình hình chính trị, kinh tế-xã hội như hiện nay, chưa phải thời điểm Việt Nam xóa bỏ hình phạt tử hình, tuy nhiên cần phải hạn chế áp dụng và thi hành hình phạt tử hình, như giảm số tội danh có quy định hình phạt tử hình, bổ sung chế định tù chung thân không xét giảm án.
Cũng theo Đại biểu, thực tiễn yêu cầu trong hợp tác quốc tế về đấu tranh phòng chống tội phạm về nhận hối lộ, tham ô tài sản, vận chuyển trái phép chất ma túy, nhiều nước đã yêu cầu Việt Nam cam kết không áp dụng hình phạt tử hình, hoặc tuyên nhưng không thi hành án tử hình đối với những vụ án về tham nhũng, chức vụ và ma túy. Tuy nhiên, Việt Nam chưa cam kết nên khi Việt Nam yêu cầu tương trợ tư pháp có liên quan đến án tử hình thì gần như không có phản hồi.
