Ảnh minh họa.
Ngày 01/11, Chính phủ đã trình Quốc hội dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Điểm mới ở lần sửa đổi này là bỏ khung giá đất, chuyển sang xác định giá phù hợp với mức phổ biến trên thị trường. Điều này nhằm thể chế hóa mục tiêu Nghị quyết 18 Trung ương đưa ra.
Thực tế, thị trường đất đai tại Việt Nam hiện vẫn tồn tại cơ chế hai giá. Tức một giá theo khung giá đất Nhà nước ban hành, là cơ sở để tính tiền đóng thuế hay tính giá đất đền bù giải tỏa dự án. Hai là giá cả trên thị trường, thường xuyên biến động và cao hơn nhiều lần so với khung giá đất. Việc chênh lệch này dẫn tới nhiều hệ lụy, khiếu nại, tố cáo có liên quan đến đất đai.
Chia sẻ với báo chí bên hành lang Quốc hội, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nhìn nhận, dự thảo Luật đưa ra định hướng xác định giá đất theo thị trường khi bỏ khung giá nhưng lại chưa nêu được phương pháp xác định. Theo ông, nhiều yếu tố cấu thành giá đất theo thị trường, và một trong số đó là giá giao dịch bình quân gần nhất.
Về vấn đề này, đại biểu Quốc hội Trịnh Xuân An (Đoàn Đồng Nai) cũng cho rằng, yếu tố có thể đưa ra làm cơ sở để xác định giá thị trường là kết quả đấu giá, giá đất bình quân hay thị trường tương đương...
Dẫn quan điểm các chuyên gia cho rằng giá đất bằng 70-80% giá trị thị trường là hợp lý, nhưng theo đại biểu, tỉ lệ không quan trọng bằng việc xác định đúng bản chất và tiêu chí đưa ra phải minh bạch, công bằng trên cơ sở bảng dữ liệu cơ sở đất đai đầy đủ. Chẳng hạn, các yếu tố cấu thành gồm chi phí vay, đầu tư hạ tầng, yếu tố cơ hội, vị trí đất... hay tương đương giá vùng xung quanh.
Theo đó, đại biểu cho hay, Nhà nước phải điều tiết trên cơ sở minh bạch, công khai để giá thị trường này sau khi được xác định đảm bảo tính hợp lý.
Tại Điều 165, dự thảo Luật nêu, cơ quan quản lý đất đai được thuê tổ chức có chức năng tư vấn để xác định giá đất. Ủy ban Kinh tế của Quốc hội khi thẩm tra cũng đồng tình quy định này, vì cho rằng sẽ đảm bảo tính độc lập, khách quan, trung thực trong xác định giá đất.
Tuy nhiên, đại biểu Trịnh Xuân An cho rằng, nên có Hội đồng thẩm định với sự tham gia của đại diện các chủ thể (Nhà nước, doanh nghiệp...), thay vì chỉ dựa vào một tổ chức thẩm định, tư vấn.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng cũng nói cần có thêm thành viên độc lập tham gia định giá trên cơ sở thúc đẩy thị trường quyền sử dụng đất, như công ty thẩm định, bất động sản...
Thẩm tra dự Luật Đất đai sửa đổi, ông Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đã đề nghị Chính phủ định nghĩa cụ thể hơn "giá trị thị trường quyền sử dụng đất trong điều kiện bình thường" và quy định rõ phương pháp định giá đất, trường hợp áp dụng cụ thể để đảm bảo công khai, minh bạch trong định giá đất.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, có thể áp dụng nhiều phương pháp xác định, thẩm định giá đất khác nhau nhưng phải chọn phương án có kết quả cao nhất để không làm thất thoát ngân sách.
Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Phan Đức Hiếu cũng góp ý, quản lý tài chính đất đai cần rộng hơn. Tức là, không bó hẹp ở nguồn thu trực tiếp từ giao đất, cho thuê đất, đấu giá, đấu thầu quyền sử dụng đất, mà phải hướng tới tạo ra giá trị gia tăng từ quyền sử dụng đất. Ông cũng nhắc tới yếu tố cân bằng giữa giá và giá trị mà nguồn lực đất đai tạo ra.
Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho hay, giá đất tăng sẽ tác động tới chi phí đầu vào sản xuất doanh nghiệp, làm méo mó thị trường và khi đó chỉ những đơn vị có tài chính mới tiếp cận được đất đai, còn gạt ra những doanh nghiệp nhỏ và vừa, nguồn lực hạn chế, đồng thời, nhấn mạnh yếu tố cân bằng giữa giá và giá trị mà nguồn lực đất đai tạo ra.
Bên cạnh đó, cũng cần cơ chế thúc đẩy thị trường quyền sử dụng đất phát triển đầy đủ, đúng nghĩa qua góp vốn bằng quyền sử dụng, cho thuê, chuyển nhượng quyền sử dụng đất...
Dự thảo luật Đất đai (sửa đổi) sẽ được Quốc hội thảo luận, cho ý kiến qua 03 kỳ họp. Theo chương trình Kỳ họp 4, Quốc hội sẽ thảo luận tại Tổ dự thảo Luật này vào sáng 03/11 trước khi thảo luận ở nghị trường ngày 14/11.
M.Q
Nhiều chính sách mới, quan trọng trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi)
