Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa có báo cáo gửi Bộ Công thương về các vướng mắc trong thực hiện Thông tư quy định chi tiết, hướng dẫn Luật Điện lực.
Trong đáng chú ý, theo EVN, căn cứ theo Nghị định 58/2025/NĐ-CP, các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình phát triển nguồn điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ (dù không hoặc có đấu nối lên hệ thống điện quốc gia, nhưng không bán điện dư) đều phải thông báo đến Sở Công thương, đơn vị điện lực, cơ quan quản lý về xây dựng, phòng cháy chữa cháy tại địa phương.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Việc này nhằm quản lý, theo dõi, hướng dẫn thực hiện lắp đặt điện mặt trời mái nhà theo quy định.
Tuy nhiên, các tổ chức, đặc biệt là các hộ gia đình lắp đặt điện mặt trời mái nhà chưa chủ động trong việc thực hiện thông báo theo quy định hoặc đã được đơn vị điện lực hướng dẫn nhưng không phối hợp, phối hợp nhưng không cung cấp hồ sơ theo hướng dẫn.
Trên thực tế, đã xảy ra tình trạng chủ đầu tư lắp đặt điện mặt trời mái nhà nhưng không thông báo hoặc không đăng ký với cơ quan quản lý.
EVN cho rằng, nếu không quy định rõ trách nhiệm và nghĩa vụ tại Điều 37, sẽ khó xác định hành vi vi phạm. Từ đó, gây lúng túng trong xử lý theo Luật Xử lý vi phạm hành chính và Nghị định về xử phạt vi phạm trong lĩnh vực điện lực.
Do đó, tập đoàn này kiến nghị xem xét bổ sung quy định nếu các tổ chức, cá nhân lắp đặt điện mặt trời mái nhà để tự sản xuất, tự tiêu thụ mà không thông báo hoặc đăng ký (theo Điều 15 và Điều 16 của Nghị định 58/2025/NĐ-CP) thì tùy theo tính chất và mức độ vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực điện lực.
Hiện nay, theo Điều 15 của Nghị định 58/2025/NĐ-CP, tổ chức, cá nhân phát triển nguồn điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ không đấu nối với hệ thống điện quốc gia thực hiện theo quy định tại khoản 1 Điều 12 Nghị định này.
Hộ gia đình sử dụng nhà ở riêng lẻ phát triển nguồn điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ có công suất nhỏ hơn 100 kW và đấu nối với hệ thống điện quốc gia gửi Thông báo theo Mẫu số 01 tại Phụ lục kèm theo Nghị định này đến Sở Công Thương, đơn vị điện lực, cơ quan quản lý về xây dựng, phòng cháy chữa cháy tại địa phương để quản lý, theo dõi, hướng dẫn thực hiện theo quy định pháp luật.
Trừ đối tượng quy định tại khoản 2 Điều này, tổ chức, cá nhân phát triển nguồn điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ có công suất lắp đặt nhỏ hơn 1.000 kW có đấu nối với hệ thống điện quốc gia và không đăng ký bán sản lượng điện dư phải gửi Thông báo theo Mẫu số 02 tại Phụ lục kèm theo Nghị định này đến Sở Công thương, đơn vị điện lực, cơ quan quản lý về xây dựng, phòng cháy chữa cháy tại địa phương để quản lý, theo dõi, hướng dẫn thực hiện theo quy định pháp luật.
Cơ quan quản lý nhà nước, đơn vị điện lực quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều này có trách nhiệm hướng dẫn tổ chức, cá nhân gửi Thông báo thực hiện theo quy định pháp luật chuyên ngành khi tổ chức, cá nhân đó đề nghị.
Điều 16 của Nghị định 58/2025/NĐ-CP cũng nêu rõ, đối tượng đăng ký phát triển nguồn điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ có đấu nối với hệ thống điện quốc gia gồm:
- Tổ chức, cá nhân phát triển nguồn điện có công suất lắp đặt từ 1.000 kW trở lên;
- Tổ chức, cá nhân phát triển nguồn điện có công suất lắp đặt nhỏ hơn 1.000 kW không bán sản lượng điện dư nhưng có nhu cầu cấp Giấy chứng nhận đăng ký phát triển;
- Tổ chức, cá nhân phát triển nguồn điện có công suất lắp đặt nhỏ hơn 1.000 kW đăng ký bán sản lượng điện dư vào lưới điện của Bên mua điện dư, trừ hộ gia đình phát triển nguồn điện có công suất nhỏ hơn 100 kW trên mái công trình nhà ở riêng lẻ và đối tượng quy định tại khoản 6 Điều 14 Nghị định này.
Tổng công suất nguồn điện đăng ký phát triển tại điểm a, điểm c khoản 1 Điều này không được vượt quá công suất được phân bổ cho địa phương theo pháp luật về quy hoạch phát triển điện lực.
Sở Công thương các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương là cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đăng ký phát triển cho đối tượng quy định tại khoản 1 Điều này.
Điều kiện cấp Giấy chứng nhận đăng ký phát triển:
- Có đủ hồ sơ đăng ký phát triển theo quy định tại Điều 17 Nghị định này;
- Có văn bản của đơn vị điện lực cấp tỉnh xác định nguồn điện dự kiến lắp đặt không gây quá tải đối với trạm biến áp, lưới điện hạ áp, lưới điện phân phối tại khu vực đăng ký phát triển.
Quy định này nhằm bảo đảm nghĩa vụ thông báo/đăng ký mang tính ràng buộc pháp lý, tránh khoảng trống trong chế tài xử lý, đồng thời nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước và bảo đảm phù hợp với Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Bộ Công thương cũng đang lấy ý kiến dự thảo Quyết định của Thủ tướng về chính sách hỗ trợ cho hộ gia đình lắp đặt điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu và hệ thống lưu trữ điện.
Bộ này đề xuất chính sách hỗ trợ hộ gia đình lắp điện mặt trời mái nhà tự dùng, với mức trợ cấp 1-1,5 triệu đồng/kWp; thêm 1-1,5 triệu đồng nếu kèm hệ thống lưu trữ (BESS).
Hộ gia đình cũng được vay thương mại ưu đãi lãi suất tối đa 3 năm, hạn mức áp dụng theo công suất. Chính sách chỉ áp dụng một lần/hộ và có thể bị thu hồi nếu vi phạm cam kết.
