Cụ thể, Điều 4 dự thảo hướng dẫn việc xác định thẩm quyền của Tòa án nhân dân khu vực theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 31 Luật Tố tụng hành chính.
Theo đó, “Nơi quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khởi kiện làm phát sinh, thay đổi, hạn chế, chấm dứt quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện là nơi xảy ra hành vi vi phạm hành chính; nơi thực hiện hành vi hành chính hoặc nơi có đổi tượng mà quyết định hành chính, hành vì hành chính tác động đến làm phát sinh, thay đổi, hạn chế, chấm dứt quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Ví dụ 1: Chị Nguyễn Hà V. (trú tại phường A, thành phố H) bị Công an tỉnh B (có trụ sở tại phường N) xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông tại xã M, tỉnh B. Xã M, tỉnh B thuộc phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của Tòa án nhân dân khu vực 3 - B; phường N, tỉnh B thuộc phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của Tòa án nhân dân khu vực 4 - B. Chị V khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết. Trường hợp này, Tòa án nhân dân khu vực 3 - B nơi xảy ra hành vi vi phạm hành chính có thẩm quyền giải quyết.
Vị dụ 2: Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường K, thành phố H có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định tại điểm h khoản 1 Điều 5 Nghị định 151/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 02 cấp, phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực đất đai.
Ông Lê Văn T. (trú tại phường B, tỉnh C) nộp hồ sơ tại Ủy ban nhân dân phường K, thành phố H để làm thủ tục xin được đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thửa số 33, diện tích 155 m² tại phường K, thành phố. Tuy nhiên, đã hơn 12 tháng mà Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường K, thành phố H chưa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông T. Do đó, ông T. khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết. phường K, thành phố H thuộc phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của Tòa án nhân dân khu vực 5 – H. Trường hợp này, Tòa án nhân dân khu vực 5 – H nơi Chủ tịch Uỷ ban nhân dân phường K, thành phố H thực hiện hành vi hành chính có thẩm quyền giải quyết.
Ví dụ 3: Ủy ban nhân dân phường X, thành phố H ra quyết định thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại thửa đất số 155, phường X, thành phố H của bà Trần Thị A. (trú tại phường B, tỉnh C). Phường X, thành phố H thuộc phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của Tòa án nhân dân khu vực 1 - H. Bà A khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết. Trường hợp này, Tòa án nhân dân khu vực 1- H nơi có đổi tượng mà quyết định hành chính, hành vi hành chính tác động đến (thửa đất số 155) có thẩm quyền giải quyết.
Theo dự thảo, trường hợp căn cứ theo hướng dẫn tại khoản 1 Điều này mà không xác định được “nơi quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khởi kiện làm phát sinh, thay đổi, hạn chế, chấm dứt quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện” thì xác định theo nơi cơ quan, người có thẩm quyền ra quyết định hành chính, có hành vị hành chính.
Điểm b khoản 2 Điều 31 Luật Tố tụng hành chính quy định như sau:
"Điều 31. Thẩm quyền của Tòa án nhân dân khu vực
Tòa án nhân dân khu vực có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những khiếu kiện sau:
2. Khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan nhà nước cấp tỉnh trở xuống, người có thẩm quyền trong cơ quan nhà nước cấp tỉnh trở xuống, trừ trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, được xác định như sau:
b) Trường hợp người khởi kiện không có nơi cư trú, nơi làm việc hoặc trụ sở trên cùng phạm vi địa giới hành chính cấp tỉnh với người bị kiện thì thẩm quyền giải quyết thuộc Tòa án nơi quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khởi kiện làm phát sinh, thay đổi, hạn chế, chấm dứt quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện".
