Cụ thể, để bảo đảm hoạt động của chính quyền địa phương ở đặc khu trong trường hợp đặc thù (không tổ chức HĐND đặc khu) được thông suốt, đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả, dự thảo Nghị định quy định một số nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND, UBND cấp tỉnh đối với đặc khu (chuyển một số nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND xã). Theo đó, HĐND cấp tỉnh quyết định biện pháp bảo đảm thi hành Hiến pháp, pháp luật, các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên ở địa bàn đặc khu. Cơ quan này còn được quyết định chính sách, biện pháp để phát triển kinh tế -xã hội, phát triển các ngành, lĩnh vực, phát triển kinh tế tư nhân và đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trên địa bàn đặc khu.
HĐND cấp tỉnh còn được dự toán thu ngân sách nhà nước; dự toán thu, chi ngân sách và phân bổ dự toán ngân sách đặc khu; điều chỉnh dự toán ngân sách đặc khu trong trường hợp cần thiết; phê chuẩn quyết toán ngân sách đặc khu và các nội dung khác theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước. Đồng thời, cấp này cũng thực hiện hoặc phân cấp thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn mà pháp luật chuyên ngành quy định thuộc thẩm quyền quyết định của HĐND cấp xã.
UBND cấp tỉnh được quyết định việc thành lập, tổ chức lại, thay đổi tên gọi, giải thể cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND đặc khu trong trường hợp tổ chức các cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác.
Cấp tỉnh còn được được quyết định cụ thể biên chế cán bộ, công chức trong các cơ quan của chính quyền địa phương đặc khu, số lượng người làm việc hưởng lương từ ngân sách nhà nước trong các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc phạm vi quản lý trên địa bàn.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
UBND đặc khu được quyết định các biện pháp cấp bách khi nào?
Trong điều kiện chính quyền địa phương đặc khu không tổ chức HĐND và để bảo đảm tăng quyền tự chủ, tự quyết cho chính quyền địa phương đặc khu, dự thảo Nghị định đề xuất bên cạnh thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn của UBND xã theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương thì UBND đặc khu còn thực hiện thêm 12 nhiệm vụ, quyền hạn. Các nhiệm vụ được thực hiện trên các lĩnh vực đầu tư, liên kết, hợp tác, phát triển kinh tế, khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, phát triển nông nghiệp, tài nguyên, giáo dục, dân tộc, tôn giáo, quốc phòng, an ninh.
Để tránh vướng mắc khi thực hiện pháp luật chuyên ngành quy định thẩm quyền của UBND cấp xã được thực hiện sau khi xin ý kiến thông qua của HĐND cùng cấp, dự thảo Nghị định quy định UBND đặc khu được quyết định thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn mà pháp luật chuyên ngành quy định phải trình HĐND cùng cấp thông qua trước khi thực hiện.
Ngoài ra, dự thảo Nghị định quy định Chủ tịch UBND đặc khu thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch UBND xã theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15. Đồng thời, để nâng cao vai trò người đứng đầu, kịp thời quyết định thực hiện các biện pháp trong tình huống khẩn cấp, dự thảo Nghị định đề xuất quy định Chủ tịch UBND đặc khu được áp dụng các biện pháp cấp bách khác hoặc vượt thẩm quyền trong trường hợp thật cần thiết vì lợi ích quốc gia. Điều này nhằm bảo đảm an ninh chủ quyền biển đảo, phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, bảo đảm tính mạng, tài sản của Nhân dân trên địa bàn đặc khu, sau đó báo cáo cơ quan có thẩm quyền của Đảng và Chủ tịch UBND cấp tỉnh trong thời gian sớm nhất.
