Theo đại diện Sở Xây dựng TP. Hà Nội, hiện nay, Hà Nội có mạng lưới hơn 23.400km đường bộ cùng hệ thống đường thuỷ nội địa với các tuyến sông Hồng, sông Đà, sông Đuống, sông Công, sông Cầu, sông Đáy.
Cùng với đó là các hồ, đầm, suối, trong đó một số hồ, suối có hoạt động vận tải phục vụ du lịch.
Vị đại diện cho biết, phương án của Sở Xây dựng TP. Hà Nội là đặt mục tiêu đảm bảo an toàn hạ tầng giao thông đường bộ, đường thủy, hệ thống chiếu sáng, đèn tín hiệu; đồng thời bảo vệ tính mạng, tài sản của người dân và hạn chế tối đa thiệt hại khi xảy ra thiên tai.
Công tác triển khai tuân thủ phương châm “04 tại chỗ”: Chỉ huy tại chỗ - lực lượng tại chỗ - phương tiện tại chỗ - hậu cần tại chỗ, nhằm chủ động xử lý nhanh, hiệu quả mọi tình huống.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Đáng chú ý, phương án ứng phó được chia thành 04 cấp độ tương ứng với độ sâu ngập (từ dưới 10cm đến trên 30cm), với các biện pháp ứng phó cụ thể.
Theo đó, đối với các vị trí ngập từ 10cm trở xuống (Phương án 1 - PA1) thông tin lên kênh VOV giao thông về chiều sâu ngập và tình hình ùn tắc giao thông (nếu có) để cảnh báo cho người tham gia giao thông biết.
Đối với các vị trí ngập trên 10cm đến 20cm (Phương án 2 - PA2) thông tin lên kênh VOV giao thông về chiều sâu ngập và tình hình ùn tắc giao thông để cảnh báo cho người tham gia giao thông biết; đặt biển cảnh báo đường ngập, ghi rõ chiều sâu lớn nhất trên mặt đường tại 2 đầu vị trí ngập.
Đối với các vị trí ngập trên 20cm đến 30cm (Phương án 3 - PA3) thông tin lên kênh VOV giao thông về chiều sâu ngập và tình hình ùn tắc giao thông để cảnh báo cho người tham gia giao thông biết; đặt biển cảnh báo đường ngập, ghi rõ chiều sâu lớn nhất trên mặt đường tại 2 đầu vị trí ngập; nhà thầu quản lý đường bộ bố trí người hướng dẫn, điều tiết giao thông.
Đối với các vị trí ngập lớn hơn 30cm (Phương án 4 - PA4) thông tin lên kênh VOV giao thông về chiều sâu ngập và tình hình ùn tắc giao thông để cảnh báo cho người tham gia giao thông biết; báo cáo kịp thời Sở Xây dựng để cấm đường và ra thông báo tổ chức phân luồng giao thông (nếu cần thiết); đặt barie, biển cảnh báo đường ngập, ghi rõ chiều sâu lớn nhất trên mặt đường, biển cấm, biển chỉ hướng tại 2 đầu vị trí ngập (2 barie, 6 bộ biển báo và các thiết bị cần thiết để hướng dẫn, điều tiết giao thông).
Bên cạnh đó, các lực lượng tham gia ứng trực gồm Cảnh sát giao thông (do Phòng Cảnh sát giao thông – Công an thành phố bố trí), Phòng Kiểm tra giao thông vận tải - Sở Xây dựng, nhà thầu quản lý đường bộ, nhà thầu quản lý thoát nước (do Phòng Cấp thoát nước bố trí), chính quyền địa phương (chủ động bố trí trong trường hợp cần thiết).
Sở Xây dựng TP. Hà Nội cũng đưa ra 03 kịch bản mưa bão cụ thể. Kịch bản thứ nhất, khi lượng mưa dưới 100 mm/ngày, dự kiến 11 điểm ngập. Khi đó, có 6 điểm ngập sẽ được xử lý theo phương án 1; có 02 điểm xử lý theo phương án 2 và 3 điểm xử lý theo phương án 3.
Kịch bản thứ hai, khi lượng mưa trên 100 mm/ngày, có thể xuất hiện 30 điểm ngập. Khi đó, có 18 điểm xử lý theo phương án 1; có 5 điểm xử lý theo phương án 2 và 7 điểm xử lý theo phương án 3.
Kịch bản thứ ba, với mưa cực đoan từ 300 mm/ngày trở lên, có thể ghi nhận tới 177 điểm ngập trên toàn thành phố. Khi đó, có 16 điểm xử lý theo phương án 1; có 50 điểm xử lý theo phương án 2; có 65 điểm xử lý theo phương án 3 và 46 điểm xử lý theo phương án 4.
Trong mọi kịch bản, Sở Xây dựng TP. Hà Nội đều huy động hàng trăm cán bộ, công nhân, phương tiện chuyên dụng như ca nô, xuồng máy, xe cẩu, máy bơm, máy phát điện… để sẵn sàng ứng cứu. Việc chủ động xây dựng các kịch bản ứng phó là bước đi cần thiết để Hà Nội giảm thiểu thiệt hại do mưa bão gây ra, đảm bảo an toàn cho người dân.
Sở Xây dựng TP. Hà Nội thông tin về giải pháp khắc phục tình trạng úng ngập nội đô
Trước đó, do ảnh hưởng mưa lớn kéo dài của bão số 10 đã làm các địa bàn TP. Hà Nội gây ngập úng trên diện rộng, ngày 02/10, Sở Xây dựng TP. Hà Nội đã có những lý giải về nguyên nhân ngập úng và đưa ra các giải pháp đề xuất nhằm xử lý tình trạng này.
Theo Sở Xây dựng TP. Hà Nội, hệ thống thoát nước đang trong quá trình đầu tư xây dựng, chưa đồng bộ, các công trình đầu mối thoát nước, hồ điều hòa theo Quy hoạch thực hiện chậm.
Hạ tầng thoát nước tại một số đô thị mới chưa đồng bộ. Hệ thống thoát nước trong nội khu được đầu tư xây dựng nhưng chưa khớp nối đồng bộ với hệ thống tiêu thoát nước khu vực.
Cùng với đó, cao độ của các khu vực phát triển mới không đồng bộ với cao độ nền khu vực, một số khu đô thị có cốt nền thấp hơn khu vực xung quanh nên khi mưa lớn, nước chảy theo mặt đường dồn về nhanh gây ra các điểm ngập cục bộ, trong khi các nguồn xả và các trạm bơm đầu mối hiện nay chưa được xây dựng.
Đặc biệt, khu vực đô thị phát triển dọc theo các tuyến đường quốc lộ, tỉnh lộ được xây dựng có cốt cao độ cao hơn đường hiện trạng nên khi mưa lớn đường bị ngập.
Trước tình hình đó, về giải pháp trước mắt, Sở Xây dựng TP. Hà Nội cho biết, các phòng, trung tâm liên quan của Sở cùng các đơn vị thoát nước đã và đang vận hành tối đa công suất các công trình đầu mối thoát nước hiện có để hạ mực nước đệm trên sông, hồ nội đô, ưu tiên thoát nước cho lưu vực Tô Lịch qua sông Tô Lịch về trạm bơm Yên Sở bằng các cửa điều tiết A, B, C hồ điều hòa Yên Sở; phối hợp các đơn vị thủy lợi vận hết công suất các trạm bơm tiêu nông nghiệp như Yên Nghĩa, Khê Tang, Ngoại Độ, Vân Đình, Đông La, Đào Nguyên… đảm bảo thoát nước cho sông Nhuệ; triển khai các công trình xử lý chống úng ngập cục bộ, tiêu thoát nước trực tiếp ra hệ thống sông, mương, hồ hiện có.
Thông tin thêm về giải pháp trong thời gian tới, Sở Xây dựng TP. Hà Nội cho biết, đối với khu vực nội đô (lưu vực Tô Lịch) sẽ tăng khả năng tiêu thoát của hệ thống về trạm bơm Yên Sở đáp ứng yêu cầu lượng mưa lớn hơn lượng mưa thiết kế trên 310mm/2 ngày như cải tạo trạm bơm Yên Sở đáp ứng yêu cầu vận hành liên tục với trận mưa lớn kéo dài; cải tạo tăng khả năng tiêu nước của tuyến sông hạ lưu Kim Ngưu nối sông Tô Lịch với trạm bơm Yên Sở; triển khai các công trình xử lý úng ngập cục bể chứa nước (tại khu vực đất công, công viên, vườn hoa) kết hợp trạm bơm chuyển bậc, tăng khả năng tiêu thoát ra các nguồn tiêu.
Song song với đó, các đơn vị liên quan điều chỉnh quy trình vận hành hạ mực nước sông, hồ trong mùa mưa, trước các trận mưa bão…; phối hợp điều tiết hỗ trợ tiêu thoát nước nội ngoại thị.
Sở Xây dựng TP. Hà Nội cũng khẩn trương hoàn thiện Đề án xử lý úng ngập cục bộ trong quý IV/2025 báo cáo UBND TP. Hà Nội phê duyệt để tổ chức triển khai thực hiện; tập trung đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các dự án chống úng ngập cục bộ trong quý IV/2025, bổ sung các dự án cấp bách ứng phó các trận mưa cường độ lớn như bão số 10 vừa qua và cơn bão số 5 với lượng mưa trên 500mm/2 ngày.
Đối với khu vực thuộc lưu vực sông Nhuệ sẽ nạo vét sông Nhuệ để tăng khả năng tiêu thoát nước và dung tích chứa của sông Nhuệ.
Các đơn vị liên quan tập trung hoàn thành các công trình thoát nước nhằm phát huy công suất trạm bơm tiêu Yên Nghĩa 120m3/s (xây dựng hồ Yên Nghĩa 2, 3, kênh La Khê, cửa xả ra sông Đáy), bổ sung các họng xả vào kênh La Khê để đưa nước về trạm bơm Yên Nghĩa; nạo vét kênh tiêu T3A, T3B đưa nước về trạm bơm Yên Nghĩa, điều chỉnh, cải tạo trạm bơm Đông La, Đào Nguyên đáp ứng yêu cầu thoát nước đô thị.
Để tiêu thoát nước kịp thời, Sở Xây dựng TP. Hà Nội cũng nêu giải pháp triển khai hệ thống thoát nước lưu vực Tả Nhuệ giai đoạn I, Hữu Nhuệ khu vực Hà Đông tính toán với khả năng tiêu thoát nước với cường độ mưa lớn hơn 310 mm/2 ngày, kiểm soát được mực nước sông Nhuệ; tập trung triển khai cụm công trình đầu mối Liên Mạc; cải tạo trạm bơm Thụy Phương và hệ thống mương từ kênh tưới thành hệ thống tiêu thoát nước đô thị ra sông Nhuệ, bổ cập nước cho sông Tô Lịch; bổ sung công trình trạm bơm cục bộ giải quyết úng ngập tại các đô thị đã đầu tư xây dựng có cốt địa hình thấp như khu như: Linh Đàm, Yên Xá, Văn Phú, Việt Hưng, Geleximco, Dương Nội, An Hưng, Trung Hòa Nhân Chính…
Về giải pháp lâu dài phòng chống úng ngập, theo Sở Xây dựng TP. Hà Nội, trong quá trình triển khai lập Quy hoạch cao độ nền thoát nước thủ đô Hà Nội đến năm 2045 tầm nhìn đến năm 2065 sẽ được tính toán với khả năng ứng phó biến đổi khí hậu với trận mưa có cường độ lớn hơn 310mm/2 ngày; triển khai các công trình đầu mối thoát nước trên các hệ thống tiêu thoát nước chính của Thủ đô theo Quy hoạch thoát nước được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 725/QD-TTg...
Đồng thời, các sở, ngành, địa phương và đơn vị liên quan thực hiện nghiêm Kế hoạch số 312/KH-UBND ngày 28/12/2021 về phát triển hệ thống thoát nước và xử lý nước thải giai đoạn 2021-2025 của UBND TP. Hà Nội; đồng thời xác định các giải pháp thoát nước từng khu vực phù hợp với điều kiện tự nhiên, hiện trạng khu vực; nghiên bổ sung quy định bổ sung công trình chứa nước mưa tại các công trình xây dựng mới để tái sử dụng và điều tiết giảm thiểu úng ngập; tập trung nguồn lực triển khai sớm các dự án đầu tư xây dựng hệ thống thoát nước chính...
