Trình bày dự thảo Nghị quyết của HĐND thành phố quy định “Chính sách, biện pháp hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng năng lượng sạch trên địa bàn thành phố Hà Nội”, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP. Hà Nội Đỗ Việt Hải cho biết, việc xây dựng nghị quyết nhằm cụ thể hóa các cơ chế, chính sách được quy định tại nội dung điểm b khoản 2 Điều 28 Luật Thủ đô.
Nội dung dự thảo gồm 05 chương, tập trung vào 03 nhóm chính sách trọng tâm: Hỗ trợ trực tiếp cho người dân và doanh nghiệp khi chuyển đổi phương tiện; quy định biện pháp hạn chế phương tiện phát thải; và chính sách phát triển hạ tầng trạm tiếp năng lượng sạch công cộng.
Về hỗ trợ tài chính, dự thảo đưa ra mức hỗ trợ trực tiếp bằng tiền cho cá nhân chuyển đổi xe mô tô, xe gắn máy sang xe điện, với mức từ 20% giá trị phương tiện và ưu tiên cao cho hộ nghèo, hộ cận nghèo. Doanh nghiệp và tổ chức được hỗ trợ lãi vay tới 30% khi đầu tư phương tiện giao thông xanh hoặc triển khai mô hình cho thuê phương tiện xanh phục vụ cộng đồng. Các chính sách về lệ phí bao gồm hỗ trợ 50-100% lệ phí đăng ký phương tiện xanh tùy nhóm đối tượng, đồng thời miễn phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố cho các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ cho thuê phương tiện giao thông xanh...
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Tại hội nghị, nhiều ý kiến nhận xét đây là vấn đề hết sức cần thiết, nhưng vô cùng nhạy cảm, tác động đến mọi người, mọi nhà, nên dự thảo cần được chuẩn bị kỹ lưỡng, thận trọng, lấy ý kiến sâu rộng các ngành, các cấp, người dân.
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thị An, Hội đồng Tư vấn kinh tế lưu ý dự thảo còn thiếu tiêu chuẩn an toàn về pin, trạm sạc và cơ chế yêu cầu các tòa nhà, bãi đỗ xe bố trí chỗ lắp đặt trạm sạc. Từ đó, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thị An đề xuất bổ sung tiêu chuẩn kỹ thuật bắt buộc, yêu cầu chung cư mới dành 05-10% diện tích cho hạ tầng sạc, đồng thời khuyến khích xã hội hóa đầu tư thông qua ưu đãi về đất đai và cơ chế công-tư.
Ông Vũ Thành Vĩnh, Hội đồng Tư vấn Dân chủ - Pháp luật cho rằng, hạ tầng sạc đang là điểm yếu, cần quy hoạch mạng lưới trạm sạc đến năm 2030; hỗ trợ mạnh hơn cho doanh nghiệp đầu tư; bổ sung quy định về an toàn pin, phòng cháy, chữa cháy và thu hồi-tái chế pin.
Đại diện Hiệp hội Vận tải hành khách công cộng, Thạc sĩ Nguyễn Hoàng Hải nhận định chi phí đầu tư phương tiện xanh còn cao, rủi ro công nghệ lớn, nên chính sách hỗ trợ phải thực sự đủ mạnh. Theo đó, ông đề xuất triển khai cơ chế đổi xe cũ lấy xe xanh, miễn/giảm lệ phí trước bạ và đăng kiểm trong thời gian nhất định; trợ giá vận tải công cộng xanh; hỗ trợ tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ; và khuyến khích nhóm xe công nghệ chuyển đổi vì tác động môi trường lớn.
Về các biện pháp hạn chế phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong khu vực vành đai 1 và sau đó là vành đai 2, nhiều ý kiến nhấn mạnh cần lộ trình phù hợp với khả năng tài chính của người dân và doanh nghiệp, có cơ chế miễn trừ hoặc hỗ trợ đặc biệt cho khu vực khó khăn.
Kết luận hội nghị, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam TP. Hà Nội Phạm Anh Tuấn nhấn mạnh, lộ trình chuyển đổi cần được đánh giá kỹ lưỡng, tránh gây khó khăn cho nhóm lao động tự do, thu nhập thấp. Cần có cơ chế bù đắp, hỗ trợ rõ ràng hơn, bảo đảm công bằng xã hội.
Ông Phạm Anh Tuấn cũng đề nghị dự thảo cân nhắc tăng mức hỗ trợ trực tiếp bằng tiền mặt cho cá nhân thông thường (hiện đang là 20% giá trị, tối đa 5 triệu đồng) để tạo động lực mạnh mẽ hơn cho việc chuyển đổi xe mô tô, gắn máy sang xe điện, nhất là trong bối cảnh giá xe điện còn cao. Đồng thời, đơn giản hóa thủ tục chứng minh nơi cư trú, tạm trú cho cá nhân được hỗ trợ để tránh phát sinh thủ tục hành chính không cần thiết; phân loại đối tượng hỗ trợ rõ ràng hơn, gắn tiêu chí hỗ trợ với thu nhập và mức độ ô nhiễm của phương tiện cũ để bảo đảm tính trọng tâm, tránh dàn trải...
