Hải Phòng: Dấu hỏi trong quyết định xử lý vi phạm hành chính của UBND quận Đồ Sơn

Ngày 20/9/2023, TAND TP. Hải Phòng mở phiên xét xử sơ thẩm vụ án "Khiếu kiện quyết định xử phạt vi phạm hành chính". 

Theo nội dung Bản án số 78/2023/HC-ST, ông Phạm Văn Lảnh (sinh năm 1966, trú tại TDP Điện Biên, phường Bàng La, quận Đồ Sơn, thành phố Hải Phòng) cho biết, ngày 06/5/1995, ông Lảnh có mua lại của ông Hoàng Gia Bàng thửa đất có diện tích 2.870m2 tại TDP số 6, xã Bàng La, quận Đồ Sơn, khu vực gần cống mới. Trong đó, có 1.120m2 là đất cố định để ở do UBND xã Bàng La đổi diện tích đất ở của ông Bàng được cấp năm 1982 ra diện tích đất hiện nay đang sử dụng, 1.750m2 đất còn lại là đất nuôi trồng thủy sản. 

Từ năm 1995 đến nay, gia đình ông đã ở và nuôi trong thủy sản trên thửa đất này, đồng thời đóng thuế đất ở và đất nuôi trồng thủy sản tại địa phương. Đến năm 1996, gia đình ông có xây 01 căn nhà nhỏ để sinh sống. Năm 2013, ông có chia mảnh đất này làm 03 thửa, cụ thể: Thửa số 3 do ông sử dụng, thửa số 7 do con gái Phạm Thúy Loan sử dụng, thửa số 8 do con trai Phạm Văn Năng sử dụng, và đã có tên trên bản đồ hiện trạng tại phường Bàng La. Gia đình ông đã đóng thuế đầy đủ cả 3 thửa đất theo mức thu thuế phi nông nghiệp từng cá nhân nêu trên.

Năm 2021, con trai ông là Phạm Văn Năng có xây dựng căn nhà gỗ trên thửa đất đã tách thửa. Ngày 27/7/2021, UBND phường Bàng La lập biên bản vi phạm hành chính cho rằng ông Lảnh đã tự ý chuyển đổi 119m2 đất là phần đất anh Năng được chia và làm nhà về hành vi ông Lảnh tự ý chuyển đổi từ đất nuôi trồng thủy sản sang đất phi nông nghiệp.

Ngày 02/8/2021, UBND quận Đồ Sơn ban hành Quyết định 1160/QĐ-XPVPHC về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai đối với ông Lảnh về hành vi tự ý chuyển đổi từ đất nuôi trồng thủy sản sang đất phi nông nghiệp.

Ngày 23/8/2022, UBND phường Bàng La ban hành Thông báo số 104/TB-UBND về việc chấp hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực đất đai đối với ông Lảnh. Ngày 24/8/2022, UBND quận Đồ Sơn ban hành Quyết định số 1071/QĐ-CCXP về việc cưỡng chế thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả đối với ông Lảnh.

Ông Lảnh không đồng ý với Quyết định xử phạt hành chính và Quyết định cưỡng chế nêu trên vì ông không phải là người thực hiện các hành vi xây dựng trên thửa đất nói trên. Do đó, ông Lảnh đề nghị TAND TP. Hải Phòng tuyên hủy Quyết định số 1160/QĐ-XPVPHC và Quyết định số 1071/0D-CCXP.

Tại phiên Tòa, anh Phạm Văn Năng (con trai ông Lảnh) đồng ý với các yêu cầu khởi kiện của ông Lảnh. Đồng thời, anh Năng cho biết bản thân là người trực tiếp tiến hành các hoạt động xây dựng nhà trên thửa đất; và giao nộp bổ sung tài liệu là Đơn xin chuyển nhượng nhà cũ.

Đại diện của Chủ tịch và UBND quận Đồ Sơn trình bày, ngày 12/11/1991, ông Hoàng Gia Bàng có đơn xin cấp đất để phát triển kinh tế. Ngày 15/12/1991, Chủ tịch UBND thay mặt UBND xã Bàng La đã ký, đồng ý cấp đất cho gia đình ông Bàng tại vị trí gần cống mới, mục đích để nuôi trồng thủy sản, phát triển kinh tế. Ngày 06/10/1995, ông Bàng chuyển nhượng diện tích đất nuôi trồng thủy sản trên cho gia đình ông Lảnh sử dụng đến nay. Trong quá trình sử dụng, để phục vụ sản xuất nông nghiệp, gia đình ông Lảnh có xây dựng gian nhà nhỏ để trông coi. Đến năm 2021, gia đình ông Lảnh có xây dựng công trình nhà ở cấp 4 để phục vụ ăn ở trên thửa đất này.

Căn cứ hồ sơ địa chính qua các thời kỳ và nguồn gốc đất của ông Phạm Văn Lảnh thể hiện là đất nông nghiệp… Do đó, việc gia đình ông Phạm Văn Lảnh yêu cầu Tòa án giải quyết về việc hủy bỏ các quyết định của Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn là không có cơ sở.

Bản án sơ thẩm của TAND TP. Hải Phòng.

Đối tượng bị xử phạt vi phạm hành chính là người có hành vi vi phạm

Luật sư Vũ Văn Lợi, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội - bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho ông Lảnh nêu quan điểm, Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính và Quyết định cưỡng chế là đúng thẩm quyền: Trình tự, thủ tục ban hành đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

Tuy nhiên, theo Nghị định 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 về việc xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực đất đai thì đối tượng bị xử phạt vi phạm hành chính là người có hành vi vi phạm, không phải chủ đất. Ông Lảnh không phải là người có hành vi tự ý sử dụng, không phải là người mua nhà sàn ở miền núi để xây dựng. Diện tích bị xử phạt nằm trong thửa đất số 08, hình thức sử dụng riêng, đã được đăng ký có tên trong hồ sơ địa chính của phường nên cơ quan thuế đã lập hồ sơ thu thuế từ năm 2013 đến nay. Việc ông Lảnh chia đất cho các con đã được địa phương ghi nhận và nắm được sự biến động về đất, thể hiện tại các trích đo năm 2013. Do đó, ông Lảnh không thực hiện hành vi tự ý sử dụng đất không đúng mục đích; không phải là người có hành vi xây dựng nhà ở trên đất.

Mặt khác, việc xây dựng của anh Năng thể hiện trong thời gian dài, có sự buông lỏng trong quản lý đất đai ở địa phương, không xác định đúng người sử dụng đất. UBND phường Bàng La lập biên bản vi phạm nhưng Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn thiếu trách nhiệm, chưa xác minh nguồn gốc đất, dẫn đến việc xử phạt sai đối tượng. Anh Năng khẳng định là người bỏ tiền để xây dựng nhà, có giấy xác nhận việc mua bán căn nhà, toàn bộ vật liệu xây dựng đều do anh Năng mua; ông Lảnh là bố của anh Năng chỉ thực hiện việc trông coi xây dựng.

Từ những căn cứ trên, Luật sư đề nghị tạm ngừng phiên tòa để làm rõ ai là người xây dựng nhà, sử dụng đất sai mục đích. Việc ông Lảnh ký biên bản và nộp tiền xử phạt, ông Lảnh đã nộp nhưng không thừa nhận hành vi vi phạm mà là chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật. Do đó, quyết định xử phạt sai đối tượng nên quyết định cưỡng chế đối với ông Lảnh cũng là vi phạm. 

Cũng tại phiên tòa, ông Hoàng Gia Bàng cho biết, công tác quan lý đất đai tại phường Bàng La không được đồng bộ, chặt chẽ, chưa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp, để xác định việc sử dụng đất đều căn cứ vào kê khai, việc xây dựng nhà trên đất nông nghiệp đều được thực hiện nhiều, gần đây mới có chỉ đạo dừng thực hiện. Việc quản lý đất đai buông lỏng nên mới xảy ra hiện trạng trên, không nên tháo dỡ nhà, nếu nhà vi phạm dự án, lấn chiếm hành lang đê thì không nên xử lý.

Tuy nhiên, HĐXX TAND TP. Hải Phòng đã bác yêu cầu khởi kiện của ông Phạm Văn Lảnh. Sau đó, gia đình ông Phạm Văn Lảnh đã có đơn kháng cáo bản án theo quy định pháp luật.

Ngày 12/12/2023, các lực lượng chức năng phường Bàng La và quận Đồ Sơn đã tiến hành cưỡng chế công trình do anh Phạm Văn Năng xây dựng trên diện tích đất tại phường Bàng La.

Công trình trước và sau cưỡng chế.

Nhiều công trình xây dựng trên đất nông nghiệp nhưng không bị cưỡng chế?

Cũng theo ông Lảnh và nhiều người dân cho biết, trên địa bàn phường Bàng La nhiều công trình kiên cố được xây trên đất nông nghiệp (có những công trình xây trước nhà anh Năng) nhưng không bị chính quyền địa phương cưỡng chế.

Thậm chí, có những công trình đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, quyết định cưỡng chế nhưng sau đó lại được ban hành quyết định hủy bỏ. Các quyết định này đều do ông Trần Khắc Kiên, Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn ký ban hành.

PV