Hành vi thao túng thị trường chứng khoán bị xử lý thế nào?

Ảnh minh họa.

Trả lời về vấn đề trên, Tiến sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính pháp, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho biết, hình phạt cao nhất của tội danh "Thao túng thị trường chứng khoán" có thể lên tới 07 năm tù.

Để buộc tội đối tượng về tội "Thao túng thị trường chứng khoán" thì Cơ quan điều tra phải thu thập các tài liệu chứng cứ để chứng minh đối tượng phạm tội đã thực hiện một trong các hành vi vi phạm pháp luật sau đây mà gây thiệt hại cho người khác số tiền từ 1.000.000.000 đồng trở lên hoặc thu lợi bất chính từ 500.000.000 đồng trở lên. Cụ thể:

-  Sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc của người khác hoặc thông đồng với nhau liên tục mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo;

- Thông đồng với người khác đặt lệnh mua và bán cùng loại chứng khoán trong cùng ngày giao dịch hoặc thông đồng với nhau giao dịch mua bán chứng khoán mà không dẫn đến chuyển nhượng thực sự quyền sở hữu hoặc quyền sở hữu chỉ luân chuyển giữa các thành viên trong nhóm nhằm tạo giá chứng khoán, cung cầu giả tạo;

- Liên tục mua hoặc bán chứng khoán với khối lượng chi phối vào thời điểm mở cửa hoặc đóng cửa thị trường nhằm tạo ra mức giá đóng cửa hoặc giá mở cửa mới cho loại chứng khoán đó trên thị trường;

- Giao dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác liên tục đặt lệnh mua, bán chứng khoán gây ảnh hưởng lớn đến cung cầu và giá chứng khoán, thao túng giá chứng khoán;

- Đưa ra ý kiến một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua phương tiện thông tin đại chúng về một loại chứng khoán, về tổ chức phát hành chứng khoán nhằm tạo ảnh hưởng đến giá của loại chứng khoán đó sau khi đã thực hiện giao dịch và nắm giữ vị thế đối với loại chứng khoán đó;

- Sử dụng các phương thức hoặc thực hiện các hành vi giao dịch khác để tạo cung cầu giả tạo, thao túng giá chứng khoán.

Một trong những căn cứ để buộc tội là xác định số tiền thu lợi bất chính hoặc số tiền thiệt hại đối với các nạn nhân. Bởi vậy, trường hợp cơ quan chức năng xác định có hành vi vi phạm pháp luật đến mức phải xử lý hình sự và số tiền thu lợi bất chính từ 1.500.000.000 đồng trở lên hoặc gây thiệt hại từ 3.000.000.000 đồng trở lên thì người vi phạm sẽ phải đối mặt với khung hình phạt cao nhất của tội danh này sẽ là phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 250.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Tội danh này còn có thể áp dụng với pháp nhân thương mại. Trường hợp pháp nhân thương mại phạm tội thao túng thị trường chứng khoán thì mức hình phạt cao nhất là phạt tiền đến 10.000.000.000 đồng. Doanh nghiệp phạm tội còn bị đình chỉ hoạt động có thời hạn hoặc đình chỉ vĩnh viễn. Ngoài ra doanh nghiệp cũng có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền.

Thị trường chứng khoán là nơi mua bán chứng khoán, là một lĩnh vực đầu tư kinh doanh của nhiều người, mang lại nguồn thu nhập lớn, kích thích sự phát triển của các doanh nghiệp góp phần phát triển nền kinh tế. Với những người không quan tâm đến kinh doanh, đến chứng khoán thì không hiểu nhiều về lĩnh vực này. Tuy nhiên với những người đầu tư chứng khoán thì họ rất quan tâm và theo dõi sát sao các thông tin thị trường.

Theo cách hiểu thông thường thì "Chứng khoán" là tên gọi chung của chứng chỉ có thể chuyển đổi thành tiền, chứng khoán bao gồm các loại trái phiếu như cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ...Hay đơn giản là một loại hàng hóa đặc biệt có thể thỏa thuận và thay thế được, đại diện cho một giá trị tài chính. Chứng khoán có thể là hình thức bút toàn ghi sổ, chứng chỉ hay dữ liệu điện tử. Một người khi sở hữu chứng khoán trong tay thì có thể là chủ sở hữu một phần công ty (cổ phiếu) hoặc là chủ nợ của công ty đó (trái phiếu).

Chứng khoán được phát hành để huy động vốn cho doanh nghiệp và chính phủ và toàn bộ các dữ liệu giao dịch chứng khoán được lưu lại tại Trung tâm lưu ký Chứng Khoán Việt Nam do nhà nước quản lý.

Còn "thị trường chứng khoán" hay "sàn chứng khoán" là nơi phát hành giao dịch mua bán, trao đổi các loại cổ phiếu chứng khoán và được thực hiện chủ yếu tại sở giao dịch chứng khoán hoặc thông qua các công ty môi giới chứng khoán. Thị trường chứng khoán được chia thành 2 loại đó là thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp. Thị trường sơ cấp là nơi cổ phiếu lần đầu phát hành từ công ty để hút một nguồn vốn đầu tư, điều này giúp họ có thể huy động một số vốn trên thị trường chứng khoán. Phần lớn những người mua trên thị trường sơ cấp là các tổ chức lớn hay quỹ đầu tư. Với thị trường chứng khoán thứ cấp, cổ phiếu được mua bán lại sau khi phát hành sơ cấp. Người mua tại thị trường sơ cấp sẽ tiến hành mua bán đối với các nhà đầu tư chứng khoán khác trên thị trường. Chính vì thế sẽ không có tiền mới được sinh ra mà chỉ là thay đổi quyền sở hữu cổ phiếu giữa người mua và bán. Đây cũng là nơi các nhà đầu tư cá nhân có thể tham gia giao dịch chứng khoán.

Nhà nước quản lý thị trường chứng khoán bằng pháp luật, những người tham gia thị trường chứng khoán phải tuân thủ các quy định của pháp luật về niêm yết, mua, bán và thực hiện các hoạt động đầu tư khác. Trong thực tế thì có những người có tầm ảnh hưởng trên thị trường chứng khoán, họ nắm giữ nhiều cổ phần và có uy tín nên việc mua bán của họ có ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động của thị trường.

Để tránh trường hợp những người này thao túng thị trường chứng khoán thì pháp luật đã có những quy định nhằm quản lý thị trường này, tạo ra sự minh bạch, công bằng, bình đẳng trong thị trường. Bởi vậy hành vi vi phạm pháp luật trong thị trường chứng khoán có thể tác động tiêu cực đến thị trường, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước.

VŨ QUÝ

Chủ tịch FLC Trịnh Văn Quyết bị bắt tạm giam