Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận thanh tra về công tác bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản; việc quản lý, sử dụng đất có nguồn gốc từ nông lâm trường và việc chấp hành quy định pháp luật trong hoạt động khai thác cát, sỏi tại tỉnh Hòa Bình, từ 2011 - 2018. Trong đó, kết luận chỉ ra hàng loạt những bất cập, hạn chế còn tồn tại trong việc chấp hành quy định pháp luật trong hoạt động khai thác cát, sỏi tại tỉnh Hòa Bình.
Cụ thể, liên quan đến công tác quản lý các Bãi tập kết cát trên địa bàn tỉnh, kết luận nêu rõ, trên địa bàn tỉnh có 20 Bến bãi tập kết vật liệu xây dựng (cát sỏi); trong đó chủ yếu tại thành phố Hòa Bình với mật độ Bến bãi quá dày so với nhu cầu cung cấp cát tại địa phương (tại thành phố Hòa Bình không có Mỏ cát nào được cấp phép khai thác), tiềm ẩn xảy cạnh tranh không lành mạnh trong hoạt động kinh doanh cát; gây nhiều khó khăn trong kiểm soát nguồn gốc cát tại các bến bãi và cho công tác quản lý của cơ quan chức năng.
Ngoài ra, qua thanh tra cho thấy còn một số tồn tại, vi phạm về việc chấp hành quy định pháp luật về quản lý đê điều. Theo đó, có 4 đơn vị tập kết vật liệu xây dựng, xây dựng công trình tại bãi sông, nằm ngoài phạm vi hành lang bảo vệ tuyến để Ngòi Dong, gồm: Công ty TNHH MTV Quỳnh Hà; Công ty TNHH Tuân Lộc; Công ty TNHH Hường Trang Công ty TNHH XD&DVVT Nam Hải. Có 03 đơn vị làm nhà ngoài phạm vi hành lang bảo vệ đế Trung Minh gồm: Công ty TNHH Việt Hoàng và Công ty TNHH Phú An, Công ty TNHH Gia Bảo. Trong số 20 Bến bãi, chỉ có 07 bãi liên quan đến hoạt động để điều, trong đó có 01 Bến của Công ty TNHH Việt Hoàng đã được cấp Giấy phép hoạt động trong phạm vi bảo vệ để điều; 06 bãi chưa chưa được cấp Giấy phép hoạt động trong phạm vi bảo vệ đê điều, vi phạm Điều 25, Điều 26, Luật Đê điều.
Về việc chấp hành pháp luật về đất đai, môi trường, qua kiểm tra của cơ quan chức năng tỉnh Hòa Bình cho thấy, nhiều Bến bãi sử dụng đất vượt quá diện tích được thuê; sử dụng đất ven sông làm nơi tập kết vật liệu xây dựng; xây dựng công trình, đổ phế thải ra lòng sông, gây ô nhiễm môi trường; việc ký Hợp đồng thuê đất của các hộ gia đình chưa đầy đủ theo quy định của pháp luật đất đai. Việc thực hiện quy định về pháp luật về bảo vệ môi trường của các bến bãi chưa nghiêm túc, chưa xây dựng hệ thống thoát nước mặt, nước mưa và các biện pháp che phủ Cát để chống bụi; còn thiếu hợp đồng với đơn vị có chức năng xử lý về chất thải nguy hại, thực hiện việc xử lý chất thải nguy hại chưa thường xuyên.
Ngày 15/7/2013, UBND tỉnh Hòa Bình ban hành Quyết định số 946/QĐ-UBND phê duyệt quy hoạch sử dụng cát, đá, sỏi trên địa bàn tỉnh đến năm 2020, theo đó, chỉ có 01 Bến bãi (tại cảng Bến Ngọc) có trong quy hoạch, 19 đơn vị còn lại không có trong quy hoạch. Như vậy, việc vẫn còn 19/20 bến bãi tập kết nằm ngoài quy hoạch trong thời gian dài nhưng chưa bị xử lý là chưa thực hiện hết trách nhiệm của cơ quan chức năng tỉnh Hòa Bình.
Kiểm tra nguồn cung cấp cát tại một số bến bãi cho thấy khối lượng cát nhập vào các bến bãi chủ yếu từ nguồn các Tàu trôi nổi trên sông Đà, mua vào không rõ nguồn gốc. Tuy vậy, việc kiểm tra, phát hiện, xử lý của cơ quan chức năng tỉnh Hòa Bình về vấn đề này chưa thực sự hiệu quả; chưa có biện pháp hữu hiệu để giám sát, kiểm soát nguồn gốc cát cung cấp cho các Bến bãi tập kết trên địa bàn tỉnh, tiềm ẩn xảy thất thu thuế tài nguyên, Phí BVMT đối với khối lượng cát tại các bến bãi tập kết.
Trên cơ sở kết luận thanh tra nêu trên, Tổng Thanh tra Chính phủ báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình xử lý theo quy định đối với vi phạm của các dự án khai thác, các Bến bãi tập kết, kinh doanh cát đã được nêu tại Kết luận thanh tra này, không để xảy việc Bến bãi chưa đảm bảo điều kiện hoạt động Bến bãi theo quy định nhưng vẫn hoạt động tập kết, kinh doanh cát sỏi; không để Bến bãi gây ảnh hưởng hành lang thoát lũ và công tác bảo vệ để điều.
Đồng thời, về xử lý trách nhiệm, UBND tỉnh Hòa Bình tổ chức thực hiện và chỉ đạo các cơ quan, tổ chức, đơn vị có liên quan kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân qua các thời kỳ để xảy ra các tồn tại, vi phạm trong công tác bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản; công tác quản lý, sử dụng đất có nguồn gốc từ nông lâm trường và việc chấp hành quy định pháp luật trong hoạt động khai thác cát, sỏi tại tỉnh Hòa Bình đã được nêu tại Kết luận thanh tra.
THANH THANH
Hòa Bình: Hàng loạt vi phạm liên quan đến công tác bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản
