Bộ LĐ-TB&XH cho biết, chủ hộ kinh doanh không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc nhưng từ năm 2003, cơ quan BHXH vẫn thu BHXH bắt buộc đối với đối tượng này. Theo thống kê của BHXH Việt Nam, tính đến hết ngày 31/5/2023, có 3.567 chủ hộ kinh doanh tham gia BHXH bắt buộc với tổng số tiền đã đóng vào quỹ BHXH là khoảng 113 tỉ đồng.
Về nguyên tắc, nếu thu BHXH bắt buộc không đúng quy định của pháp luật thì phải hoàn trả số tiền đã thu. Thế nhưng, việc hoàn trả tiền đóng BHXH trong trường hợp này có một số bất cập, khó khăn do thời gian tham gia dài nên có nhiều người đã được giải quyết hưởng các chế độ BHXH. Nếu hoàn trả tiền đóng BHXH bắt buộc thì đồng thời cũng sẽ phải thu hồi số tiền đã giải quyết các chế độ BHXH, việc làm này khá phức tạp, không đảm bảo quyền lợi của các chủ hộ, nhiều người đã đến tuổi nghỉ hưu.
Ảnh minh hoạ.
Ngoài ra, việc thu hồi cũng không phù hợp với chủ trương của Nghị quyết số 28 của Trung ương về cải cách chính sách BHXH, quy định của Luật BHXH năm 2024 về mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh.
Để giải quyết vấn đề trên, Bộ LĐ-TB&XH đang dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc ghi nhận thời gian đóng BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh đã tham gia trước ngày Luật BHXH năm 2024 có hiệu lực. Theo đó, Bộ đề xuất ghi nhận thời gian đã đóng BHXH bắt buộc trước ngày 01/7/2025 của chủ hộ kinh doanh để làm căn cứ giải quyết chế độ BHXH theo quy định của Luật BHXH.
Chủ hộ kinh doanh đã đủ điều kiện hưởng chế độ BHXH trước ngày Nghị quyết này ban hành thì được giải quyết hưởng chế độ BHXH kể từ ngày đủ điều kiện hưởng chế độ theo quy định.
