Mới đây, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã chủ trì cuộc họp trực tiếp kết hợp trực tuyến với các bộ, ngành và 17 tỉnh, thành phố về sửa đổi các quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất (Nghị định 103/2024/NĐ-CP), quỹ phát triển đất (Nghị định 104/2024/NĐ-CP).
Cho ý kiến tại cuộc họp, đại diện Bộ Tài chính cho biết, dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 103/2024/NĐ-CP và Nghị định 104/2024/NĐ-CP gồm 4 điều: Điều 1 quy định về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 103/2024/NĐ-CP về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; Điều 2 quy định về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 104/2024/NĐ-CP về quỹ phát triển đất; Điều 3 quy định về xử lý chuyển tiếp; Điều 4 quy định về hiệu lực thi hành và trách nhiệm thực hiện.
Mục tiêu của Nghị định nhằm xử lý những vướng mắc trong thực tế để đảm bảo đồng bộ, thống nhất trong tổ chức thực hiện, trong đó tập trung chủ yếu vào các quy định liên quan đến xử lý chuyển tiếp giữa Luật Đất đai năm 2024 và pháp luật đất đai năm 2013 để đơn giản, thuận lợi và thống nhất khi thực hiện. Bên cạnh đó là thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn bộ máy; đồng bộ với mô hình chính quyền hai cấp và bộ máy nhà nước sau khi sắp xếp; thúc đẩy thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về phát triển kinh tế xã hội trong giai đoạn mới... Trong đó, nội dung sửa đổi bổ sung của Nghị định 103/2024/NĐ-CP gồm 6 nhóm lớn gồm: Phạm vi điều chỉnh; tính tiền sử dụng đất; tính tiền thuê đất; theo dõi tình hình sử dụng đất; quy định chuyển tiếp và xử lý tồn tại và điều chỉnh kỹ thuật văn bản.
Đối với Nghị định 104/2024/NĐ-CP quy định về quỹ phát triển đất, các đại biểu cho ý kiến, thảo luận về nội dung được đề xuất sửa đổi gồm: quản lý nguồn vốn hoạt động; mức chi phí quản lý vốn ứng; các khoản thu-chi; bổ sung quy định chuyển tiếp đối với trường hợp đã ứng vốn; xác định nguồn vốn hiện có của quỹ phát triển đất.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Phát biểu kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, Luật Đất đai năm 2024 được xây dựng với tinh thần lắng nghe, hướng về cơ sở và đã được sửa đổi rất cơ bản. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, nhiều địa phương gặp khó khăn, đặc biệt liên quan đến vấn đề tài chính đất đai. Việc ban hành các văn bản dưới luật còn thiếu cụ thể, chưa rõ ràng, dẫn đến tổ chức thực hiện thiếu thống nhất, khó áp dụng tại địa phương, đặc biệt khi điều kiện kinh tế - xã hội và đặc thù đối tượng không đồng nhất. Khâu tổ chức thực hiện còn cứng nhắc, thiếu linh hoạt, chưa phù hợp.Nghị định 103/2024/NĐ-CP và Nghị định 104/2024/NĐ-CP ban hành đồng thời với thời điểm Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, với quan điểm chỉ đạo chính sách tài chính đất đai phải ngày càng minh bạch, rõ ràng, đảm bảo song song lợi ích của Nhà nước và quyền lợi chính đáng của người dân, doanh nghiệp. Chính sách tài chính đất đai cần có lộ trình và cách thức linh hoạt để đất đai phát huy hiệu quả theo từng mục đích sử dụng.
Phó Thủ tướng nêu rõ, cần phân biệt giữa những người sử dụng đất cho sản xuất, kinh doanh hợp pháp và trường hợp đầu cơ, để đất hoang hóa, chậm triển khai dự án. Với người dân tiếp cận đất đai lần đầu để làm nhà ở, chính sách phải đảm bảo quyền lợi và khả năng tiếp cận thực tế, nhất là ở khu vực nông thôn và thành thị có điều kiện khó khăn. Trên cơ sở đó, yêu cầu đặt ra là xác định rõ trách nhiệm giữa Trung ương và địa phương trong tổ chức thực hiện chính sách tài chính đất đai, bảo đảm đúng quy định pháp luật nhưng vẫn phù hợp điều kiện thực tiễn từng nơi, từng nhóm đối tượng, qua đó tạo giá trị kinh tế-xã hội-chính trị từ đất.
Liên quan đến quy định về khoản tiền người sử dụng đất phải nộp bổ sung đối với thời gian chưa tính tiền sử dụng đất, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà lưu ý nguyên tắc tính mức thu, thời gian thu khoản thu bổ sung phải có căn cứ rõ ràng, phân định trách nhiệm cụ thể giữa Nhà nước và doanh nghiệp, bảo đảm công bằng, khoan sức cho doanh nghiệp phát triển, chống lãng phí.
Về tính tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, cần phân biệt rõ giữa người dân có nhu cầu thực sự về chỗ ở với những trường hợp kinh doanh, buôn bán đất đai. Với người dân sử dụng đất lần đầu để xây nhà, tách khẩu trong gia đình, cần tính toán mức thu phù hợp với khả năng chi trả của người dân, bảo đảm tính nhân văn và công bằng chính sách.
