LSVNO - Sáng 24/4/2019, Huyện uỷ, UBND huyện Kỳ Sơn, tỉnh Hoà Bình đã tổ chức lễ Kỷ niệm 110 năm “Cuộc khởi nghĩa chống Pháp của nghĩa quân Tổng Kiêm – Đốc Bang - 1909-1910” và đón Bằng xếp hạng Di tích Lịch sử Văn hoá cấp tỉnh. Về dự buổi lễ có ông Nguyễn Văn Chương – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoà Bình; nhà sử học Dương Trung Quốc; đại diện Cục Di sản văn hóa; Trung tâm Unesco, các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương…
Phát biểu khai mạc buổi lễ, ông Trần Hải Lâm – Chủ tịch UBND huyện Kỳ Sơn đã nhấn mạnh vai trò và ý nghĩa, đồng thời đề cập đến những diễn biến chính cuộc khởi nghĩa.
Vào những năm cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, huyện Kỳ Sơn là một trong 5 châu thuộc tỉnh Hoà Bình. Thời điểm này, nhiều tay chân thân Pháp đã ra sức bóc lột, ức hiếp dân chúng. Dưới sự lãnh đạo của Tổng Kiêm và Đốc Bang, một cuộc khởi nghĩa đã nổ ra chống lại bọn quan lang và thực dân Pháp.
Ông Trần Hải Lâm – Chủ tịch UBND huyện Kỳ Sơn phát biểu tại lễ kỷ niệm.
Ngày 15/4/1909, ba mươi nghĩa quân đã tổ chức lễ tế cờ tại núi Viên Nam, xã Mông Hoá, huyện Kỳ Sơn. Tổng Kiêm được nghĩa quân suy tôn làm Chánh Thống tướng, Đốc Bang làm Phó Chánh thống tướng. Chiều 2/8, nghĩa quân làm lễ xuất quân tại núi Hang Gà, xã Mông Hoá và đánh chiếm tỉnh lỵ Hoà Bình vào rạng sáng 3/8/1909, tiêu diệt và làm bị thương hàng chục tên lính, đồng thời phá kho súng, thu 150 súng trường. Tiếp đó, nghĩa quân đánh chiếm kho bạc, nhà đoan, phá nhà tù, giải phóng tù nhân…
Ông Nguyễn Văn Chương – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoà Bình trao Bằng xếp hạng Di tích Lịch sử Văn hoá cấp tỉnh cho lãnh đạo huyện Kỳ Sơn.
Trước tinh thần, sức mạnh ngày một lên cao của nghĩa quân, thực dân Pháp đã huy động 3.000 quân kéo về Mông Hoá, bao vây dãy núi Viên Nam. Sau nhiều trận giao tranh khốc liệt, lực lượng nghĩa quân ngày một yếu đi và dần bị cô lập. Ngày 20/1/1910, cuộc khởi nghĩa bị dập tắt. Thực dân Pháp kết án Tổng Kiêm 25 năm tù, đày đi Côn Đảo, Đốc Bang 20 năm tù, đày đi Lạng Sơn.
Chương trình văn nghệ chào mừng lễ kỷ niệm.
Mặc dù nhanh chóng bị thực dân Pháp dập tắt, nhưng cuộc khởi nghĩa đã cổ vũ tinh thần yêu nước, để lại nhiều bài học quý, góp phần kêu gọi nhân dân nổi dậy chống ách thống trị của thực dân Pháp và bè lũ tay sai trên dân cả nước.
Tại buổi lễ, UBND tỉnh Hoà Bình đã trao Bằng xếp hạng Di tích Lịch sử Văn hoá cấp tỉnh cho Khu di tích của cuộc khởi nghĩa.
PV
