Kiến nghị thu hồi 2 GCNQSDĐ đã được cấp cho Công ty TNHH Xây dựng Nam Sơn của Thanh tra tỉnh Đắk Lắk có hợp lý?

(LSVN) - Tại Kết luận Thanh tra số 15/KL-TTr ban hành ngày 14/7/2023 của Thanh tra tỉnh Đắk Lắk về nguồn gốc đất, thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và kiến nghị thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) đối với Công ty TNHH Xây dụng Nam Sơn, Thanh tra tỉnh kiến nghị thu hồi quyền sử dụng đất vì cho rằng UBND tỉnh cấp sai đối tượng và vượt thời hạn sử dụng.

Kết luận Thanh tra số 15/KL-TTr kiến nghị thu hồi 02 GCNQSDĐ của Công ty TNHH Xây dụng Nam Sơn.

Trên thực tế, việc UBND tỉnh Đắk Lắk cấp GCNQSDĐ cho Công ty TNHH Xây dựng Nam Sơn là đúng quy định của Luật Đất đai (1993). Tuy nhiên, về cách tính thời hạn sử dụng cấp GCN theo đăng ký ban đầu là chưa phù hợp.

Mối quan hệ giữa HTX Xây dựng Nam Sơn và Công ty TNHH Xây dựng Nam Sơn

Theo hồ sơ tài liệu của Công ty TNHH Nam Sơn cũng như các văn bản tài liệu của UBND thị xã Buôn Ma Thuột (nay là thành phố Buôn Ma Thuột) cho biết, ngày 15/10/1987, Hợp tác xã (HTX) Xây dựng cầu đường Nam Sơn đã làm đơn xin trồng cà phê mới gửi đến UBND phường Tân Lập và UBND thị xã Buôn Ma Thuột với nội dung: HTX Xây dựng cầu đường Nam Sơn đã khai hoang và trồng được 165.000m² diện tích cà phê từ năm 1987 trên địa bàn phường Tân Lập.

Đơn xin chuyển đổi từ HTX sang Công ty TNHH Cầu đường Nam Sơn được UBND thị xã Buôn Ma Thuột đồng ý chấp thuận xác nhận.

Tại thời điểm này, HTX Xây dựng Nam Sơn đề nghị các cấp GCN để HTX ký hợp đồng và được UBND phường Tân Lập xác nhận ngày 30/10/1987. Đến ngày 10/12/1987 và ngày 16/12/1987, UBND thị xã Buôn Ma Thuột đã ban hành Quyết định số 94/QĐ-UB và Quyết định số 135/QĐ-UB với nội dung: Giao quyền sử dụng đất cho HTX Cầu đường Nam Sơn với diện tích 16,5ha đất trồng cà phê nằm trên địa bàn phường Tân Lập với thời hạn sử dụng là 20 năm. 

Sau khi được UBND thị xã Buôn Ma Thuột giao đất, HTX đã phân lô và chia cho 19 xã viên với diện tích là 95.000m2, mỗi xã viên được nhận khoán quản lý và sử dụng 5.000m², số diện tích còn lại HTX quản lý sử dụng tập trung là 70.000m2. Công ty và tất cả các thành viên được giao khoán vào thời điểm 1987 đã quản lý, chăm sóc cây cà phê và chấp hành nghĩa vụ thuế với Nhà nước đầy đủ từ năm 1987 đến nay.

Năm 1987, HTX đã thực hiện việc san ủi và đắp đập tạo hồ chứa nước rộng 20.000m2 đầu tư lắp đặt hệ thống dẫn nước bằng nhôm có đường kính 117mm, dài khoảng 1,5km, 01 dàn máy tưới, 02 nhà xây cấp 4 và sân phơi diện tích 0,58ha, đến năm 1990 đào 07 giếng nước với chiều sâu trên 60m/ cái, lắp đặt hệ thống đường ống nước máy dài 1.000m có đường kính là 60mm và 32mm, kéo đường điện thắp sáng và đầu tư cùng nhân dân phường Tân Lợi làm 1,1km đường nhựa từ Tỉnh lộ 8 vào khu vực rẫy cà phê của Công ty.

Đến năm 1993, HTX Xây dựng Nam Sơn được sự đồng ý của UBND phường Tân lập và UBND thị xã Buôn Ma Thuột đã chuyển tiếp thành Công ty Xây dựng Nam Sơn, đến năm 1995 được đổi thành Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xây dựng Nam Sơn.

Ngày 26/8/2003, UBND tỉnh Đắk Lắk ban hành Quyết định số 2824/ QĐ-UB về việc cấp GCNQSDĐ cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn Nam Sơn và cấp GCNQSDĐ số W866977 và số W866978 cho Công ty với diện tích thực tế là 174.787m2 tại phường Tân Lợi, thành phố Buôn Ma Thuột để sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp trồng và chăm sóc cây cà phê với thời hạn sử dụng đến năm 2023. 

Công ty Nam Sơn quản lý, sử dụng đúng mục đích

Tại Báo cáo Thanh tra số 135/BC-TTr ban hành ngày 11/5/2005 của Thanh tra tỉnh Đắk Lắk cho biết, theo báo cáo của UBND phường Tân Lợi, UBND thành phố Buôn Ma Thuột và Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết, toàn bộ quá trình tham mưu cho UBND tỉnh ban hành quyết định giao đất và cấp GCNQSDĐ cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xây dựng Nam Sơn nêu trên là hoàn toàn đúng về trình tự, thủ tục và đúng thẩm quyền, việc tham mưu cấp sai về thời hạn giao đất và khi cấp GCNQSDĐ nhưng không tiến hành thu hồi các Quyết định giao đất số 94/QĐ-UB ngày 10/12/1987 và quyết định số 135/QĐ-UB ngày 16/12/1987 của UBND thị xã Buôn Ma Thuột là do sơ suất của Sở Tài nguyên và Môi trường, việc này UBND tỉnh đã chỉ đạo xử lý đối với từng đơn vị và cá nhân có liên quan.

Báo cáo Thanh tra số 135/BC-TTr ban hành 2005 về việc cấp và sử dụng đất của Công ty TNHH Xây dung Nam Sơn đúng mục đích, cấp đúng đối tượng nhưng cấp sai thời hạn sử dụng.

UBND phường Tân Lợi và UBND thành phố Buôn Ma Thuột đã xác nhận trong suốt từ năm 1987 đến nay, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xây dựng Nam Sơn đã quản lý và sử dụng diện tích đất được giao hoàn toàn đúng mục đích, chấp hành đầy đủ nghĩa vụ thuế với Nhà nước.

Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xây dựng Nam Sơn đã quản lý khá tốt và sử dụng 174.787m2 đất trồng cà phê được UBND thị xã Buôn Ma Thuột giao từ năm 1987 đến nay đúng mục đích, có hiệu quả, thực hiện nghĩa vụ với ngân sách Nhà nước đầy đủ. Ngày 26/8/2003 được UBND tỉnh cấp GCNQSDĐ là hoàn toàn đúng các quy định của Luật Đất đai. Không thu hồi diện tích đất trên của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xây dựng Nam Sơn để cấp cho đồng bào dân tộc tại chỗ theo quyết định số 134/2004/QĐ-TTg ngày 20/7/2004 của Thủ tướng Chính phủ. 

Từ những kết quả thẩm tra, xác minh và kết luận trên, Thanh tra tỉnh Đắk Lắk kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk ban hành quyết định giải quyết khiếu nại của Công ty trách nhiệm hữu hạn xây dựng Nam Sơn với nội dung như sau: Công nhận nội dung đơn khiếu nại của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xây dựng Nam Sơn đối với nội dung Quyết định số 235/QĐ-UB ngày 03/02/2005 của UBND tỉnh Đắk Lắk về việc thu hồi 174.787m2 đất của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xây dựng Nam Sơn tại phường Tân Lợi, thành phố Buôn Ma Thuột để giao cho UBND Thành phố Buôn Ma Thuột quản lý, bố trí sử dụng theo quy hoạch; huỷ bỏ Quyết định số 235/QĐ-UB ngày 03/2/2005 của UBND tỉnh Đắk Lắk về việc thu hồi 174.787m2 đất của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xây dựng Nam Sơn tại phường Tân Lợi, thành phố Buôn Ma Thuột để giao cho UBND Thành phố Buôn Ma Thuột quản lý, bố trí sử dụng theo quy hoạch”; đồng ý cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xây dựng Nam Sơn được thuê đối với diện tích đất được UBND thị xã Buôn Ma Thuột giao năm 1987 với diện tích 174.787m² để sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp theo quy định của Luật Đất đai và Luật Doanh nghiệp.

Báo cáo Thanh tra 135 hủy bỏ Quyết định thu hồi số 235/QĐ-UB về việc thu hồi lại 2 GCNQSDĐ đã cấp cho Công ty TNHH Xây dụng Nam Sơn.

Quy trình, trình tự cấp có đúng quy định?

Trao đổi về vấn đề này, Luật sư Phạm Chu, Đoàn luật sư tỉnh Đắk Lắk nhận định: Về quy trình cấp GCNQSDĐ, căn cứ pháp lý để UBND tỉnh ban hành Quyết định 2824/QĐ-UBND ngày 26/8/2003 cấp GCNQSDĐ cho Công ty Nam Sơn là Luật Đất đai năm 1993 và Luật Đất đai sửa đổi, bổ sung năm 1998; Nghị định số 04/2000/NĐ-CP ngày 11/02/2000 của Chính phủ Về thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai; Thông tư 1990/2001/TT-TCĐC ngày 30/11/2001 của Tổng cục Địa chính Hướng dẫn đăng ký đất đai, lập hồ sơ địa chính và cấp GCNQSDĐ. 

Hồ sơ kê khai đăng ký ban đầu, trình tự thực hiện thủ tục xin cấp GCN quyền sử dụng đất của Công ty Nam Sơn và xét duyệt của chính quyền các cấp phù hợp với quy định tại thời điểm cấp. 

Việc cấp GCN cho Công ty TNHH Nam Sơn có đúng đối tượng và thời hạn sử dụng đất?. Theo Thanh tra tỉnh kết luận, Quyết định 2824/QĐ-UBND cấp GCN quyền sử dụng đất cho Công ty Nam Sơn không đúng đối tượng và vượt thời hạn sử dụng đất là không có cơ sở, bởi: UBND tỉnh căn cứ quy định tại Chương 2 khoản 4 Thông tư 1990/2001: “4. Những trường hợp được xem xét cấp GCNQSDĐ: a) Người sử dụng đất có một trong các giấy tờ quy định tại điểm 3.a chương này mà trên giấy tờ đó ghi tên người khác (do chưa làm thủ tục chuyển quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật) được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận đất đó không có tranh chấp"; Quyết định giao quyền sử dụng đất số 94 & 135 của UBND thị xã mang tên “HTX cầu đường Nam Sơn” nhưng Công ty Nam Sơn đăng ký nên thuộc trường hợp được xem xét cấp (vì đất không có tranh chấp nên được cấp).

Tuy nhiên, Kết luận này là không phù hợp với khoản 1 Điều 67 Luật Đất đai 2003, trường hợp đất được Nhà nước giao, cho thuê trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 thì thời hạn giao đất, cho thuê đất được tính từ ngày 15 tháng 10 năm 1993. Do Công ty đăng ký ban đầu nên bất luận đất đưa vào sử dụng thời điểm nào đều lấy ngày 01/10/1993 làm mốc tính mà không phụ thuộc thời gian sử dụng ghi trên Quyết định 94 và 135.

Mặt khác, Báo cáo 135/BC-TTra ngày 11/5/2005 của Thanh tra tỉnh Giải quyết khiếu nại gửi UBND tỉnh, Thanh tra tỉnh kết luận: “… Ngày 26/8/2003 được UBND tỉnh cấp GCNQSDĐ là hoàn toàn đúng các quy định của Luật Đất đai”. Như vậy, cho dù Quyết định giao đất là của HTX Cầu đường Nam Sơn nhưng tổ chức đăng ký xin cấp GCN là Công ty Nam Sơn thì việc UBND tỉnh cấp GCN W 866977 và W 866978 theo Quyết định số 2824/QĐ-UB ngày 26/8/2003 là có cơ sở, đúng quy định về pháp luật đất đai, đúng đối tượng sử dụng đất và không vượt thời hạn dụng đất.

LAM SƠN – VĂN THÀNH