Nội dung kết luận điều tra có gì?
Ngày 18/7/2025, CQĐT Công an tỉnh An Giang đã ban hành Bản kết luận điều tra số 346/BKL-VPCQCSĐT. Sau khi bị VKSND tỉnh An Giang trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung, ngày 14 tháng 11 năm 2025, thì ban hành Kết luận điều tra bổ sung số 781/BKL-VPCQCSĐT vẫn giữ quan điểm đề nghị truy tố bà Dung phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” theo Khoản 4 Điều 174 và Khoản 4 Điều 175 Bộ luật Hình sự.
Theo Bản kết luận điều tra: Trong năm 2023 và 2024, CQĐT Công an tỉnh Kiên Giang (cũ) đã tiếp nhận 01 kiến nghị khởi tố (Công văn 39/CV-TA ngày 19/6/2023 của TAND huyện Châu Thành) và 64 đơn tố giác của nhiều cá nhân tố giác để khởi tố, điều tra vụ án, kết luận có 03 nội dung:
Thứ nhất, về hành vi bà Dung “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” 23 tỉ đồng của ông Phú: Bà Dung - Giám đốc Công ty TNHH TM SX XNK Yến Sào Sài Gòn Anpha ký Hợp đồng số 01/2019HĐLRTB-ĐGROUP-SGAP ngày 04/10/2019 để cung cấp dây chuyền sản xuất nước yến đóng lon đa năng cho ông Phú, đại diện Công ty Cổ phần tập đoàn năng lượng hữu cơ Đông Dương (Công ty Đông Dương). Sau khi nhận 23 tỉ đồng tiền thanh toán đợt 1 từ ông Phú, bà Dung không thực hiện hợp đồng, nhưng không trả lại là có yếu tố chiếm đoạt.
Phiếu thu tiền 23 tỉ đồng.
Chỉ dựa vào nội dung có trong hợp đồng: “Ngay sau khi bên A chuyển tiền lần đầu cho bên B thì bên B tiến hành nhập khẩu, chế tạo dây chuyền, thiết bị sẵn xuất tập trung tại nhà xưởng/kho/bãi của bên B”, CQĐT cho rằng có căn cứ xác định là dây chuyền mới, nhập khẩu. Nhưng Công ty Sài Gòn Anpha không đăng ký mã ngành chế tạo, sản xuất dây chuyền nước đóng lon và không có đăng ký ngành nghề nhập khẩu dây chuyền nước đóng lon.Việc bà Dung đóng dấu treo “YẾN SÀO SÀI GÒN ANPHA * TƯ VẤN NUÔI CHIM YẾN * MIỄN PHÍ” ở góc trái phiếu thu, chỉ ký tên ở vị trí Giám đốc mà không đóng dấu Công ty Sài Gòn Anpha thì kết luận có hành vi gian dối.
Thứ hai, về nội dung bà Dung “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” 07 tỉ đồng của ông Phú: Ngày 23/10/2019 và ngày 24/10/2019, Phú và Trần Trung Kiên (Kiên chuyển dùm ông Phú) chuyển đến tài khoản ngân hàng bà Dung số tiền 07 tỉ đồng (chứng từ chuyển khoản không thể hiện nội dung chuyển tiền). Ông Phú khai đây là số tiền cho bà Dung vay, bà Dung khai đây là số tiền Phú chuyển khoản để thực hiện tiền đợt 1 của hợp đồng. Vì Hợp đồng 01/2019HĐLRTB-ĐGROUP-SGAP bên ông Phú có nghĩa vụ thanh toán cho bà Dung 03 lần và không có đợt thanh toán nào thể hiện số tiền phải thanh toán là 07 tỉ đồng, bà Dung có tài sản nhưng không trả và chiếm đoạt.
Thứ ba, về nội dung bà Dung “Lừa đảo chiểm đoạt tài sản” liên quan đến cung cấp thiết bị nuôi chim yến tự chế: CQĐT cho rằng bà Dung lợi dụng việc có thành lập công ty, sử dụng trụ sở để tổ chức hội thảo, lập nhiều kênh Youtube, Tiktok và cung cấp nhiều thông tin không đúng sự thật để lôi kéo khách hàng tham gia vào ký kết hợp đồng, nhận tiền rồi chiếm đoạt. Thiết bị do bà Dung cung cấp là máy tự chế, không đăng ký tiêu chuẩn, quy chuẩn nhưng trên văn bản hợp đồng ghi mã số máy và theo tiêu chuẩn TCPLC-VN; đưa ra các thông số không có thật như sử dụng sóng siêu âm có thể dẫn dụ chim yến ở khoảng cách 45km; thiết kế máy dẫn dụ theo công nghệ 4.0 để gây hiểu nhầm là sản phẩm có chất lượng cao, có đăng ký tiêu chuẩn chất lượng với cơ quan quản lý chất lượng của Nhà nước. Ngoài ra, bị can sử dụng hình dấu tròn có nội dung “YẾN SÀO SÀI GÒN ANPHA * TƯ VẤN NUÔI CHIM YẾN * MIỄN PHÍ”, hình dấu tròn in trên 1/3 chữ ký là cố tình tạo ra nhầm lẫn để khách hàng nhầm tưởng họ giao dịch với Công ty Sài Gòn Anpha.
Trước và sau khi có kết luận điều tra, các Luật sư bào chữa của bà Dung đã gửi nhiều kiến nghị, chỉ ra nhiều dấu hiệu “hình sự hoá” các giao dịch kinh doanh có rủi ro với kết luận chưa thuyết phục từ phía CQĐT. Phía bà Dung thì liên tục gửi đơn kêu oan. Đặc biệt VKSNDTC đã có Văn bản số 37/VKSTC-C1(P6) ngày 03/10/2025 đề nghị VKSND tỉnh An Giang phối hợp kiểm tra nội dung đơn kêu oan của bà Nguyễn Thị Thùy Dung phản ánh: Các Cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh An Giang đã hình sự hóa quan hệ dân sự; Bản kết luận điều tra Hình sự đề nghị truy tố gây oan sai cho bà.
Việc xác định thẩm quyền và người bị hại
Theo Luật sư Trần Đình Kiên, Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội: Ngay từ đầu, CQĐT Công an tỉnh Kiên Giang (cũ) đã thực hiện hoạt động khởi tố, điều tra không đúng thẩm quyền. Bởi vì: Thời điểm khởi tố, điều tra vụ án là ngày 18/7/2024, chỉ các tội danh: “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, “Sử dụng con dấu giả của cơ quan tổ chức” liên quan tới Hợp đồng 01/2019/HĐLRTB-DDGROUP-SGAP ngày 04/10/2019. Theo lời khai ông Phú, lời khai bà Dung thì: Địa điểm các bên ký kết hợp đồng, giao 23 tỉ tiền mặt, giao phiếu thu, nơi tiến hành lắp ráp, chế tạo, lưu trữ thiết bị, dây chuyền sản xuất nước yến đóng lon, nước giải khát đóng lon đa năng các loại là tại nhà xưởng/kho/bãi của Công ty Anpha thuộc địa phận TP. Hồ Chí Minh. Bà Dung chưa thực hiện bất cứ hoạt động nào có liên quan tới Hợp đồng số 01 ở địa phận tỉnh Kiên Giang, cho thấy thẩm quyền điều tra thuộc Công an TP. Hồ Chí Minh.
Việc CQĐT Công an tỉnh Kiên Giang (nay là tỉnh An Giang) dựa vào bản kiến nghị khởi tố tại Công văn số 39/CV-TA ngày 19/06/2023 của TAND huyện Châu Thành, tỉnh Kiên Giang để tiến hành khởi tố, điều tra vụ án nhưng trong hồ sơ vụ án không thấy bút lục nào là Công văn số 39/CV-TA. Luật sư đề nghị làm rõ việc này.
Luật sư Kiên cho rằng: Nếu có bản kiến nghị khởi tố của TAND huyện Châu Thành thì tỉnh Kiên Giang (cũ) chỉ là nơi phát hiện tội phạm; nơi xảy ra tội phạm phải là TP. Hồ Chí Minh.
Đồng quan điểm trên với Luật sư Kiên, Luật sư Nguyễn Thị Thuý Kiều, Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội còn khẳng định: Trong hồ sơ vụ án không có bất cứ chứng cứ, tài liệu nào thể hiện hành vi cho rằng vi phạm được thực hiện tại tỉnh Kiên Giang. Theo quy định Điều 145 (Trách nhiệm tiếp nhận và thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố), Điều 163 (Thẩm quyền điều tra) Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015, thì thẩm quyền khởi tố, điều tra đối với bị can Dung phải thuộc về Công an Thành phố Hồ Chí Minh (nơi xảy ra tội phạm thuộc địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh). Việc tổ chức hoạt động điều tra không đúng thẩm quyền đặt nhiều nghi vấn về giá trị khách quan, công tâm; ảnh hưởng đến nguyên tắc suy đoán vô tội mà pháp luật quy định.
Ngoài ra, CQĐT còn xác định không đúng bị hại khi kết luận ông Phú là người bị hại (bị chiếm đoạt 23 tỉ đồng) vì: ông Phú chỉ là người đại diện của Công ty Đông Dương kí kết hợp đồng để thực hiện dự án “Nhà máy nước giải khát năng lượng hữu cơ Đông Dương”, nguồn tiền 23 tỉ đồng Phú khai là tiền góp vốn của các cổ đông thuộc Công ty Đông Dương. Căn cứ theo Điều 62 (bị hại) Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 thì bị hại (người bị thiệt hại trực tiếp) phải là Công ty cổ phần Tập đoàn năng lượng hữu cơ Đông Dương chứ không phải ông Phú.
Có dấu hiệu hình sự hoá các quan hệ dân sự
Theo Luật sư Trần Quang Nhựt, Đoàn Luật sư tỉnh Khánh Hòa: Tại nội dung kết luận “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” 23 tỉ đồng của ông Phú, CQĐT cho rằng bà Dung kí hợp đồng nhưng “Không thực hiện hợp đồng và không trả lại tiền cho Phú là có yếu tố chiếm đoạt” là chưa khách quan vì sau khi kí hợp đồng ngày 04/10/2019, ông Phú không thanh toán tiền ngay, đến ngày 23/10/2019 và 24/10/2019, ông Phú mới chuyển cho bà Dung 07 tỉ đồng. Đến ngày 01/11/2019, bà Dung viết phiếu thu 23 tỉ đồng cho ông Phú. Sau gần 19 tháng, đến ngày 28/5/2021, bà Dung ký công văn gửi ông Phú và Công ty Đông Dương có nội dung yêu cầu phía ông Phú thực hiện hoàn tất giao dịch mua bán đến ngày 01/7/2021, nếu ông Phú không thực hiện xem như ông Phú đơn phương thanh lý hợp đồng. Ngày 03/6/2021, Công ty Đông Dương phúc đáp lại cho rằng chưa vi phạm thời hạn thanh toán, tranh thủ làm nhà xưởng tối đa để kịp đến ngày 01/7/2021 theo yêu cầu của Công ty Sài Gòn Anpha, khi lắp đặt hoàn thiện sẽ tiếp tục thanh toán đợt 2. Theo Khoản 3 Điều 3 của Hợp đồng các bên quy định rằng: Công ty Sài gòn Anpha vận chuyển, lắp đặt khi nhận được thông báo của Công ty Đông Dương khi hoàn thành xây dựng nhà xưởng đảm bảo cho việc lắp đặt. Tuy nhiên, sau ngày 01/7/2021 Công ty Anpha không nhận được thông báo như thoả thuận. Thay vào đó ông Phú nộp đơn khởi kiện ngày 21/4/2023 đến Toà án. Như vậy không có căn cứ để cho rằng bà Dung không thực hiện hợp đồng, việc trả lại tiền cho Phú hợp đồng 23 tỉ lẽ ra được giải quyết bằng bản án dân sự.
Theo Luật sư Kiên, CQĐT kết luận “Bị can đã gian dối bằng việc không sử dụng con dấu của Công ty Sài Gòn Anpha mà sử dụng con dấu có nội dung “YẾN SÀO SÀI GÒN ANPHA * TƯ VẤN NUÔI CHIM YẾN * MIỄN PHÍ” đóng trên phiều thu ngày 01/11/2019” là thiếu căn cứ, bởi: Đây chỉ là con dấu logo đóng treo, bà Dung thừa nhận có ký tên trên phiếu thu 23 tỉ đồng, nếu là giả cách thì hoàn toàn bất lợi cho bà Dung; CQĐT chưa chứng minh ông Phú bị ảnh hưởng bởi hành vi này, chưa đưa ra được quy định pháp luật nào bắt buộc Phiếu thu pháp nhân phải đóng con dấu của pháp nhân không?
Luật sư khẳng định: Đây là quan hệ dân sự, các bên đều thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình theo nội dung thỏa thuận trong hợp đồng và quy định của pháp luật. Trong trường hợp có tranh chấp, thẩm quyền giải quyết là TAND. Cho tới thời điểm hiện nay, chưa bên nào thể hiện ý chí chẩm dứt hợp đồng nên hợp đồng này vẫn đang phát sinh hiệu lực. Tuy nhiên, CQĐT lại có những suy luận không có căn cứ vững chắc, từ đó hình sự hóa quan hệ dân sự/kinh doanh.
Đồng quan điểm, Luật sư Kiều cũng khẳng định đây là tranh chấp hợp đồng thương mại giữa hai pháp nhân, chứ không phải “Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Việc CQĐT kết luận rằng Công ty Sài Gòn Anpha không đăng ký mã ngành chế tạo, không đăng ký ngành nghề nhập khẩu từ đó kết luận Công ty không đủ điều kiện để thực hiện hợp đồng, nhưng CQĐT lại không đưa ra được quy định pháp luật nào bắt buộc Công ty phải đăng ký mã ngành chế tạo thì mới được chế tạo, phải đăng ký ngành nghề xuất nhập khẩu mới được nhập khẩu. Nội dung kết luận này không phù hợp vì Khoản 1 và Khoản 7 Điều 7 Luật Doanh nghiệp năm 2020 quy định: Doanh nghiệp được tự do kinh doanh ngành, nghề mà luật không cấm, quyền được xuất nhập khẩu. Doanh nghiệp chỉ thực hiện thủ tục theo quy định khi xuất nhập khẩu.
Theo các Luật sư, việc ông Phú chuyển 07 tỉ đồng cho bà Dung trong thời điểm hai bên đã ký hợp đồng, ông Phú đang có nghĩa vụ phải thanh toán đợt 1 nhưng lại chuyển 07 tỉ đồng không có nội dung rồi khai là cho mượn để tố cáo bà Dung “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. CQĐT lại kết luận bà Dung phạm tội như tố cáo của Phú là chưa thuyết phục.
Băn khoăn về Kết luận công năng thiết bị kỹ thuật
Để kết luận bà Dung “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” liên quan đến cung cấp thiết bị nuôi chim yến tự chế, CQĐT cho rằng máy dẫn dụ chim yến bàn giao cho các hộ dân theo hợp đồng liên kết nuôi chim yến là “Máy tự chế, không đăng ký tiêu chuẩn, quy chuẩn nhưng trên văn bản hợp đồng ghi mã số máy và theo tiêu chuẩn TCPLC-VN”.
Theo các Luật sư, CQĐT cho rằng : “Không đăng ký tiêu chuẩn, quy chuẩn” “Không đúng sự thật về công năng”, “Thông số không có thật” nhưng lại không chỉ ra được tiêu chuẩn, quy chuẩn nào? máy dẫn dụ chim yến của bà Dung có bắt buộc phải đăng ký theo quy định của pháp luật nào? Đặc biệt, đưa ra yếu tố buộc tội liên quan đến kỹ thuật nhưng không căn cứ vào kết quả giám định kỹ thuật của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền là thiếu thuyết phục.
Mặt khác, quan hệ thỏa thuận, hợp tác giữa bà Dung và các hộ dân là quy trình liên kết gồm 05 bước sau: i. Tư vấn mô hình nhà yến; ii. Khảo sát địa hình nơi xây nhà yến của hộ liên kết, cung cấp bản vẽ kỹ thuật, xây dựng nhà yến (chuồng cu), thiết kế mương nước quanh nhà yến; iii. Lắp đặt thiết bị nhà yến, chuyển giao công nghệ vận hành; iv. Thực hiện giám sát từ xa bằng hệ thống PLC (hệ thống kiểm soát, báo lồi tự động), thực hiện việc bảo trì máy móc ngay khi phát hiện lỗi và nâng cấp, cải tiến máy móc; v. Hướng dẫn, hỗ trợ thu hoạch tổ yến thô; bao tiêu sản phẩm đầu ra; sửa sang, tái tạo lại môi trường phù hợp (mùi, thanh lam yến đậu, âm thanh, ánh sáng...) với chim yến để chim yến tiếp tục quay lại làm tổ tại nhà yến bằng các biện pháp: Cung cấp phân yến, nước mùi, làm sạch lam đậu... Tuy nhiên, CQĐT cố tình cắt riêng việc cung cấp thiết bị dẫn dụ yến ra độc lập để xem xét. Thử hỏi, trường hợp lừa đảo bán thiết bị thì bà Dung còn tiến hành bảo trì, bảo dưỡng định kỳ với các loại thiết bị này nhằm mục đích gì? Có hợp lý hay không khi cho rằng thiết bị không có công năng mà phía bà Dung – Công ty Sài gòn Anpha lại có điều khoản bao tiêu sản phẩm đầu ra là tổ yến thô đối với các hộ dân sử dụng thiết bị của mình.
Từ những nội dung trên, các Luật sư liên tục có đơn kiến nghị, thậm chí khiếu nại đến các Cơ quan có thẩm quyền; phía gia đình bà Dung liên tục gửi đơn kêu oan được Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Công an Trung ương, Thanh tra Bộ Công an, và Vụ 12 Viện kiểm sát nhân dân tối cao chuyển đơn đến CQCSĐT Công an tỉnh An Giang, Viện kiểm sát tỉnh An Giang.
Các Luật sư nêu rõ: Vụ án hình sự này sẽ để lại một hệ quả là: Nếu một giao dịch kinh doanh thất bại do rủi ro thị trường hoặc kỹ thuật, mà không có bằng chứng thuyết phục về ý chí chiếm đoạt, lại dễ dàng bị chuyển hóa thành tội phạm hình sự sẽ tạo ra một cơ chế pháp lý bất ổn nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ triệt tiêu sự sáng tạo và chấp nhận rủi ro – những động lực sống còn của kinh tế thị trường.
NAM HUỲNH - ĐẠT ĐỖ
