Từ trước thời điểm tham gia hoạt động của Liên đoàn Luật sư Việt Nam, LS. TS. Phan Trung Hoài có điều kiện làm việc, hỗ trợ với các khách hàng, đối tác nước ngoài trong quá trình hành nghề. Với chuyên ngành Tư pháp quốc tế được đào tạo tại Khoa Luật quốc tế Đại học Luật Hà Nội (tiền thân là Khoa Pháp lý Đại học Tổng hợp Hà Nội), tốt nghiệp đến nay đã hơn 40 năm, có thời gian làm việc tại Phòng đầu tư nước ngoài của Imexco sau khi rời quân ngũ, là Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam gần 25 năm, Luật sư Phan Trung Hoài có điều kiện nghiên cứu và trải nghiệm thực tiễn về giải quyết xung đột pháp luật các tranh chấp có yếu tố nước ngoài. Ông đã tham gia tư vấn, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho các khách hàng trong các vụ tranh chấp quốc tế, nhiều lần sang làm việc với khách hàng tại Canada, Nhật Bản, Hong Kong, Đài Loan, Cộng hoà Pháp, Cộng hòa Liên bang Đức từ những năm đầu 90 thế kỷ trước. Những trải nghiệm nói trên, cùng với những đam mê chữ nghĩa và sự dịch chuyển, đã cho ông cơ hội trải lòng trong những trang viết bút ký Luật sư, tản mạn về “khung cửa tư pháp” của mỗi phận người trong dòng chảy tố tụng…
Khi tham gia hoạt động của Liên đoàn từ tháng 5/2009, LS. TS. Phan Trung Hoài được Ban Thường vụ và Thường trực Liên đoàn phân công phụ trách các mảng công tác bảo vệ quyền lợi Luật sư, xây dựng pháp luật, là Trưởng Tiểu ban tố tụng hình sự xuyên suốt từ khi triển khai sửa đổi, bổ sung Bộ luật Tố tụng hình sự 2003 cho đến khi Quốc hội ban hành Bộ luật Tố tụng hình sự 2015. Từ kết quả nghiên cứu tài liệu về mô hình tố tụng hình sự của gần 30 quốc gia lớn, nhỏ, tham luận của các chuyên gia quốc tế tham dự Hội thảo quốc tế do Liên đoàn tổ chức vào tháng 02/2012 và kết quả khảo sát của một số quốc gia có nghề luật phát triển đã giúp Liên đoàn đệ trình được các kiến nghị có giá trị khoa học và thực tiễn trong quá trình xây dựng và hoàn thiện pháp luật. Bản thân ông cũng được Thường trực Liên đoàn phân công chủ trì nhiều Hội thảo quốc tế, báo cáo kết quả của hoạt động kiến tạo pháp luật trước các tổ chức quốc tế như UNDP, JPP, JICA… LS. TS. Phan Trung Hoài cũng được Liên đoàn phân công chủ biên 3 tập “Sổ tay Luật sư” với sự hỗ trợ của Dự án JICA và kinh nghiệm từ một số chuyến công tác tại Nhật Bản. Quyển sách này là thành quả "rút ruột nhả tơ" của các Luật sư có uy tín, nhiều kinh nghiệm trong hoạt động nghề nghiệp, cũng là kết quả từ các chuyến khảo sát quốc tế thu thập được, với sự hỗ trợ tích cực của Uỷ ban hợp tác quốc tế và các Uỷ ban trực thuộc Liên đoàn.
Trong gần 13 năm qua, Liên đoàn đã triển khai nhiều hoạt động hợp tác quốc tế, đã thiết lập quan hệ với nhiều tổ chức Luật sư của các nước như Canada, Hoa Kỳ, Đan Mạch, Thụy Điển, Liên bang Nga, Cộng hòa Liên bang Đức, Trung Quốc, Nhật Bản, Malaysia, Lào, Campuchia... Sau khi trở thành thành viên chính thức của Hiệp hội luật Châu Á Thái Bình Dương (LawAsia), Hiệp hội Luật sư quốc tế (IBA), Liên đoàn đã tham gia nhiều hoạt động trong khuôn khổ chương trình của các Hiệp hội đó. Ngoài ra, Liên đoàn đã triển khai có hiệu quả nhiều chương trình hợp tác và Dự án lớn. Điển hình là Chương trình đối tác tư pháp ký giữa Chính phủ Việt Nam và Đan Mạch, Thụy Điển, EU (Dự án JPP); Dự án “Hài hòa hóa pháp luật hiện hành và thống nhất áp dụng pháp luật hướng tới năm 2020” (Dự án JICA); Chương trình hợp tác 3 năm thực hiện Tuyên bố chung về hợp tác trong lĩnh vực pháp luật và tư pháp giữa Chính phủ Việt Nam và Cộng hòa Liên bang Đức (giai đoạn 2015-2017) (Chương trình Hợp tác 3 năm)...
Hiện nay, Liên đoàn Luật sư Việt Nam đang giữ mối quan hệ với Liên hội Luật sư Nhật Bản, tiếp tục triển khai thực hiện các hoạt động trong khuôn khổ Dự án JICA và Chương trình hợp tác 3 năm với Cộng hòa Liên bang Đức. Liên đoàn Luật sư Việt Nam đã ký Biên bản hợp tác với Hội đồng Luật sư quốc gia Pháp, đã ký Thỏa thuận hợp tác với Hiệp hội Luật sư Hoa Kỳ và ký hợp tác với Đoàn Luật sư Tokyo. Đồng thời, Liên đoàn đã tích cực thực hiện các hoạt động hợp tác song phương và đa phương, duy trì quan hệ hợp tác với tổ chức Luật sư các nước như Nhật Bản, Cộng hòa Liên bang Đức, Pháp... và tham gia nhiều hoạt động của Hiệp hội Luật sư quốc tế IBA và Hiệp hội Luật sư Châu Á Thái Bình Dương (LawAsia) với tư cách là thành viên. Từ đó Liên đoàn đã có những đóng góp nhất định vào hoạt động đối ngoại nhân dân theo đường lối chính sách của Đảng, Nhà nước đồng thời qua đó nâng cao vị thế của Liên đoàn Luật sư Việt Nam trong nước và quốc tế.
Triển khai hoạt động hợp tác quốc tế của Liên đoàn, LS. TS. Phan Trung Hoài được phân công và có điều kiện tham gia với tư cách thành viên hoặc trực tiếp làm Trưởng đoàn trong các chuyến khảo sát, học tập kinh nghiệm nghề Luật sư với sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế và nhiều quốc gia có nghề luật phát triển, làm Trưởng Đoàn tham dự các Hội nghị thường niên của IBA, LawAsia và ALA. Theo quy chế hoạt động hợp tác quốc tế của Liên đoàn, các Đoàn công tác của Liên đoàn đi nước ngoài hàng năm, Trưởng Đoàn bắt buộc phải do một thành viên trong Thường trực Liên đoàn phụ trách, theo kế hoạch được cơ quan chức năng phê duyệt. Do đó, Thường trực phải phân công thay đổi thành phần Trưởng Đoàn để đáp ứng yêu cầu hoạt động đối ngoại. Trừ một số Đoàn công tác tham gia theo sự hỗ trợ của các Dự án, phần nhiều các chuyến công tác của LS. TS. Phan Trung Hoài và nhiều Luật sư khác phải tự bỏ toàn bộ chi phí cá nhân để tham gia, với mong muốn được tiếp tục nghiên cứu, xây dựng các chuyên đề chuyên sâu, góp ý xây dựng và hoàn thiện các Dự án Luật.
Trong mỗi chuyến đi ấy, LS. TS. Phan Trung Hoài tự nhận lấy phần nhiệm vụ khó khăn là ghi chép kết quả làm việc, hình ảnh chi tiết của từng nơi đến, ý kiến của từng chuyên gia, xây dựng báo cáo kết quả chuyến đi để Liên đoàn trình các cơ quan chức năng có thẩm quyền. Trong mạch suy nghĩ đó, khi mà ngoài lịch làm việc nhiều người mong muốn thăm quan, ngắm cảnh đất nước, con người xứ lạ, bản thân ông thu mình trong phòng riêng với cảm xúc tràn ngập, hình thành các bài ghi chép, ký sự về chuyến đi, phản ánh đất nước, con người nơi mình đặt chân đến, đăng tải nhiều kỳ trên trang Web của Liên đoàn và nhiều bài viết trên các báo chí khác.
Quyển sách “Muôn dặm đường xa…” mang tính ký sự và hình ảnh được biên tập lại và bổ sung, chỉ là một phần nhỏ thành quả của hoạt động hợp tác quốc tế của Liên đoàn trong những chuyến đi nói trên. Riêng các chuyến công tác năm 2010 tại Cộng hòa Liên bang Đức và tháng 01/2016 tại Nhật Bản, ông còn được sự hỗ trợ, chia sẻ và được phép sử dụng một phần ghi chép và bài viết của các Luật sư Nguyễn Minh Tâm, Luật sư Nguyễn Bảo Trâm. Tác giả nhận thức được kết quả làm việc của các chuyến đi chỉ là một phần nhỏ trong hoạt động hợp tác quốc tế của Liên đoàn, là công sức tập thể của các thành viên trong Đoàn công tác, sự quan tâm hỗ trợ của các tổ chức quốc tế và Thường trực Liên đoàn mà ông chỉ là người “thư ký” của Đoàn.
Nhằm giới thiệu một số hoạt động hợp tác quốc tế của Liên đoàn Luật sư Việt Nam, đón mừng Xuân mới Nhâm Dần 2022, Nhà xuất bản Tư pháp đã tổ chức biên tập và chuẩn bị xuất bản quyển sách “Muôn dặm đường xa…” dày 486 trang của LS. TS. Phan Trung Hoài, dự kiến chính thức phát hành vào cuối tháng 02/2022. Hy vọng cùng với những tác phẩm đã đi vào lòng bạn đọc như “Bút ký Luật sư”, “Hành nghề Luật sư trong vụ án hình sự”, các tập “Khung cửa Tư pháp” đã phát hành từ năm 2005 đến nay, bạn đọc sẽ có thêm một góc nhìn về hoạt động quốc tế của Liên đoàn Luật sư Việt Nam.
MINH HOÀNG
