Căn nhà của bà Lan được cho là bán đấu giá thiếu minh bạch.
Bỗng dưng mất nhà?
Bà Trần Thị Lan (trú tại khu Ba Bường, thị trấn Ba Hàng Đồi, huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình) cho biết, ngày 18/9/2015, bà ký Hợp đồng (HĐ) số 3009-LAV-201502794/HĐTD vay của Agribank Lạc Thủy số tiền 80 triệu đồng để chăn nuôi trâu sinh sản, đầu tư trồng và chăm sóc đồi keo.
Theo đó, tài sản đảm bảo là đất và tài sản gắn liền trên đất có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số G729878 cấp ngày 04/01/1996 mang tên bố chồng bà là ông Bạch Bá Y, định giá tại thời điểm cho vay là 150 triệu đồng bao gồm 2,111,8m2 đất ở, đất vườn và tài sản gắn liền trên đất là căn nhà 80m2 mái bằng.
Trong suốt thời gian vay vốn, bà Lan đã sử dụng vốn đúng mục đích, hàng tháng bà đều trả tiền lãi và gốc đấy đủ, đúng hạn cho đến hết kỳ thanh toán ngày 31/5/2016.
“Sau khi chồng tôi qua đời vì đột quỵ thời điểm tháng 6/2015 thì đến tháng 5/2016 xảy ra sự việc bố mẹ chồng tôi không đồng ý cho tôi trở về nhà vì lý do tôi không sinh được con trai. Cũng vì việc này mà anh chị em chồng tôi có hành động đuổi tôi ra khỏi nhà để đòi lại đất, khiến tôi mất thu nhập và mất khả năng thanh toán cho ngân hàng. Tuy nhiên, tôi vẫn cố gắng thu xếp để trả lãi đến kỳ hạn thanh toán tháng 5/2016”, bà Lan cho biết.
Về phần Agribank, sau khi bà Lan chậm thanh toán 4 tháng thì nhân viên Agribank chỉ thông báo qua điện thoại là bà phải chuyển đồ đạc ra khỏi nhà và sẽ đến niêm phong vào ngày 29/6/2016. Tuy nhiên, khi bà Lan quay về thì nhà đã bị niêm phong. Sau đó, bà Lan vẫn giữ liên lạc với Agribank để khất nợ và để lại địa chỉ thư tín là nhà mẹ đẻ bà tại thôn Ba Bường, xã Thanh Nông, huyện Lạc Thủy.
Đến khoảng tháng 3/2020, bà Lan nhận được điện thoại của nhân viên Agribank nói về việc nhà đất trên đã được mang ra đấu giá để trả nợ. Bà Lan nói không đồng ý vì nhà đất đang có tranh chấp và hỏi số nợ còn lại để trả nợ thì nhân viên ngân hàng bảo thông báo sau.
“Sau đó, tôi không nhận được bất cứ thông báo nào bằng văn bản việc Agribank đấu giá nhà đất của tôi. Tuy nhiên, tôi lại nhận được Văn bản thông báo số 36/TB-ĐG ngày 09/4/2021 của Trung tâm dịch vụ bán đấu giá về việc bán đấu giá thành nhà đất trên. Vì vậy, tôi đã có đơn khiếu nại gửi Agribank yêu cầu hủy quyết định bán đấu giá”, bà Lan cho biết.
Ngày 05/5/2021, Agribank Lạc Thủy có Văn bản số 28/NHNoLT-CQĐT trả lời đơn khiếu nại của bà Lan, trong đó cho biết: “Ngân hàng đã có thông báo về việc xử lý tài sản bảo đảm thu hồi nợ vay (người nhận là bà Hà Thị Ngâu, mẹ chồng bà Lan)…”.
Việc này bà Lan cho rằng, Agribank trả lời thiếu trách nhiệm. Bởi thời điểm năm 2016, Agribank định giá nhà đất của tôi là 150 triệu đồng, nhưng lại lấy giá đó làm căn cứ bán đấu giá năm 2021. Trong quá trình đấu giá tài sản cũng không tuân thủ đúng các quy định của pháp luật như không niêm yết tài sản bị đấu giá tại nơi có tài sản và tại trụ sở UBND nơi có tài sản bị đấu giá. Xác định giá khởi điểm không có sự đồng ý của bà là người đồng sở hữu tài sản đem đấu giá...
“Agribank Lạc Thủy không hề thông báo cho tôi là người vừa có nghĩa vụ trả nợ, vừa có quyền lợi trong khối tài sản đảm bảo là hoàn toàn sai trái. Căn cứ vào đâu để Agribank cho rằng mẹ chồng tôi có đủ thẩm quyền cho ngân hàng phát mại tài sản trong đó có cả căn nhà vợ chồng tôi xây dựng”, bà Lan bức xúc.
Không đồng ý với kết quả giải quyết của Agribank, bà Lan đã có đơn khởi kiện Agribank và TAND huyện Lạc Thủy đang thụ lý đơn của bà Lan.
Luật sư nói gì?
Trao đổi về vấn đề trên, Luật sư Nguyễn Đức Hùng, Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết: Để đảm bảo tính khách quan, công khai và minh bạch của việc đấu giá tài sản, cũng như bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên có liên quan thì Luật Đấu giá năm 2016 đã có nhiều quy định về việc công khai việc tổ chức bán đấu giá tài sản. Đồng thời, hành vi “hạn chế cá nhân, tổ chức tham gia đấu giá không đúng quy định của pháp luật” cũng bị nghiêm cấm theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 9 Luật Đấu giá tài sản năm 2016.
“Do đó, nếu Agribank Lạc Thủy không thực hiện niêm yết, thông báo công khai về việc đấu giá tài sản như bà Lan cho biết; cản trở, hạn chế người tham gia đấu giá, không có thông báo bằng văn bản mà chỉ thông báo cho bà Lan qua điện thoại về việc xử lý tài sản bảo đảm là vi phạm nghiêm trọng các quy định của pháp luật”, Luật sư Hùng cho biết.
Còn về việc định giá tài sản bảo đảm, tại Điều 306 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định, bên bảo đảm và bên nhận bảo đảm có quyền thỏa thuận về giá tài sản bảo đảm hoặc định giá thông qua tổ chức định giá tài sản khi xử lý tài sản bảo đảm. Trường hợp không có thỏa thuận thì tài sản được định giá thông qua tổ chức định giá tài sản. Việc định giá tài sản bảo đảm phải bảo đảm khách quan, phù hợp với giá thị trường.
Theo quy định nêu trên, khi xử lý tài sản bảo đảm mà Agribank và bà Lan (bên nhận bảo đảm) không thể tự thỏa thuận được về giá tài sản bảo đảm hoặc việc định giá tài sản bảo đảm thông qua tổ chức định giá tài sản thì tài sản bảo đảm phải được định giá thông qua tổ chức định giá tài sản. Việc định giá tài sản bảo đảm phải bảo đảm khách quan, phù hợp với giá thị trường tại thời điểm xử lý tài sản bảo đảm. Do đó, việc cho rằng Agribank lấy kết quả định giá ban đầu từ năm 2016 làm căn cứ đấu giá tài sản vào năm 2021 (cách thời điểm định giá đến khoảng 5 năm) là không đảm bảo tính chính xác, phù hợp với giá thị trường của tài sản bảo đảm tại thời điểm xử lý, bán đấu giá tài sản.
“Nếu Agribank cho rằng bà Lan đã đồng ý sử dụng kết quả định giá tài sản ban đầu vào năm 2016 để làm căn cứ xử lý, bán đấu giá tài sản bảo đảm vào năm 2021 thì phía ngân hàng phải đưa ra các tài liệu, chứng cứ chứng minh cho nội dung thỏa thuận này giữa các bên”, Luật sư Hùng cho biết thêm.
QUỲNH CHI
