Trình bày tóm tắt dự thảo Luật sau khi tiếp thu, chỉnh lý, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, dự thảo Luật lần này đánh dấu căn bản thay đổi, chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển. Những nội dung này được thể hiện trong việc giải quyết đồng bộ các vấn đề về quy mô, cơ cấu, thích ứng già hóa, nâng cao chất lượng dân số trong mối quan hệ với phát triển kinh tế và xã hội.
Toàn cảnh phiên biểu quyết. Ảnh: Quốc hội.
Cụ thể, để duy trì mức sinh thay thế, Luật Dân số quy định nhiều biện pháp, trong trường hợp sinh con thứ hai, thời gian nghỉ thai sản với lao động nữ là 7 tháng; lao động nam là 10 ngày làm việc khi vợ sinh con. Luật quy định hỗ trợ tài chính khi sinh con với phụ nữ dân tộc thiểu số rất ít người; hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ ở tỉnh, thành phố có mức sinh dưới mức sinh thay thế và hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ sinh đủ 02 con trước 35 tuổi. Bên cạnh đó, người có từ 02 con đẻ trở lên sẽ được ưu tiên mua, thuê mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở.
Liên quan quy định về giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, Luật quy định khuyến khích đưa nội dung không trọng nam hơn nữ, không lựa chọn giới tính khi sinh vào hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư. Luật Dân số nêu rõ việc đình chỉ hành nghề khám bệnh, chữa bệnh đối với người có hành vi thông báo, tiết lộ giới tính thai nhi để phá thai. Việc đình chỉ hành nghề khám bệnh, chữa bệnh thực hiện theo quy định của pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh. Định kỳ hằng năm cơ quan thống kê Trung ương công bố tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh để Chính phủ, chính quyền địa phương cấp tỉnh xây dựng, thực hiện biện pháp can thiệp phù hợp.
Ngoài ra, Luật cũng dành một chương quy định những nội dung liên quan thích ứng với già hóa dân số, trong đó nêu biện pháp thích ứng với già hóa dân số là chủ động chuẩn bị cho tuổi già; chăm sóc người cao tuổi; Phát triển nguồn nhân lực chăm sóc người cao tuổi; các biện pháp về phụng dưỡng, chăm sóc và phát huy vai trò người cao tuổi được quy định của pháp luật về người cao tuổi, pháp luật khác có liên quan...
