Lễ hội cầu mưa Yang Pơtao Apui diễn ra trên đỉnh núi thần Chư Tao Yang.
Huyện Phú Thiện nằm ở phía Nam của tỉnh Gia Lai, toàn bộ diện tích của huyện nằm gọn trong lòng chảo nơi có con sông Ayun bắt nguồn từ cao nguyên Kon Tum chảy qua. Nơi đây còn mang đậm nhiều bản sắc văn hóa tín ngưỡng, trong đó có văn hóa tín ngưỡng cầu mưa của người đồng bào dân tộc Jrai.
Trong văn hoá tín ngưỡng của người Jrai thì “Nước” và “Lửa” là một trong nhiều yếu tố khởi nguồn của mọi sự sống. Vì vậy, hàng năm để cầu cho cuộc sống của người dân luôn được mạnh khoẻ, ấm no, hạnh phúc… Người đồng bào dân tộc Jrai tại huyện Phú Thiện lại tưng bừng tổ chức Lễ hội cầu mưa của Yang Pơtao Apui để cầu "thần Nước” ban cho họ một năm mưa thuận gió hoà, vụ mùa bội thu.
Ông Siu Phơ (phụ tá của ông Rah Lan Hieo-phụ tá đời Vua Lửa thứ 14) đang thực hiện lễ cúng.
Với những giá trị đặc sắc đó, lễ hội cúng cầu mưa Yang Pơtao Apui (huyện Phú Thiện) được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 1877/QĐ-BVHTTDL ngày 08/6/2015.
Buổi lễ cúng cầu mưa Yang Pơtao Apui diễn ra trên đỉnh núi thần Chư Tao Yang. Năm nay, nghi thức cúng cầu mưa được phục dựng nguyên bản theo phong tục của người Jrai bản địa. Nghi thức cúng do ông Siu Phơ (phụ tá của ông Rah Lan Hieo-phụ tá đời Vua Lửa thứ 14) thực hiện. Lễ cúng cầu mưa nhằm cầu mong cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, người dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Tiết mục thi diễn Cồng chiên diễn ra tại Lễ hội.
Song song với lễ cúng cầu mưa, các địa phương trong huyện tham gia hội thi văn hóa thể thao các dân tộc thiểu số với nhiều nội dung: Diễn tấu cồng chiêng, đan lát, dệt thổ cẩm, tạc tượng, đẩy gậy, đi cà kheo…
Đến với không gian lễ hội, du khách không chỉ được tìm hiểu các nghi lễ truyền thống, tham quan, mua sắm các mặt hàng lưu niệm, các sản phẩm đặc trưng từ thổ cẩm, nhạc cụ, trang sức; được thưởng thức các món ăn truyền thống của đồng bào Jrai như cơm lam, gà nướng, rượu cần… mà còn được tham gia các hoạt động văn hóa nghệ thuật đặc sắc; được xem các nghệ nhân biểu diễn cồng chiêng, tạc tượng nhà mồ, đan lát, dệt thổ cẩm, hát dân ca và cùng trải nghiệm, đắm chìm vào những điệu múa xoang uyển chuyển trong các lễ cúng nhà rông, cúng bến nước…
Các gian hàng tại Lễ hội cầu mưa Yang Pơtao Apui.
Ông Nguyễn Ngọc Ngô, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện, Trưởng ban tổ chức lễ hội cho biết: Lễ hội cầu mưa năm nay diễn ra trong 2 ngày (30/4 và 01/5) với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao hấp dẫn. Ngoài các hoạt động chính được tổ chức tại khu Di tích Plei Ơi, du khách có thể tham gia tua du lịch kết nối tại các địa phương trong huyện như hồ Ayun Hạ, chùa Quang Sơn (xã Ayun Hạ), làng Plei Rbai (xã Ia Piar) và hồ sen Ktoang (xã Ia Yeng). Du khách có dịp tham quan, mua sắm các sản phẩm đặc trưng của địa phương được trưng bày ở 23 gian hàng tại khuôn viên khu Di tích.
Cũng theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Phú Thiện, lễ hội là dịp để địa phương quảng bá nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc tại chỗ, đồng thời giới thiệu các danh lam thắng cảnh, sản vật địa phương với du khách gần xa, qua đó thu hút đầu tư để phát triển ngành kinh tế không khói tại địa phương.
XUÂN MÙI – MINH CHỈNH
