Liên đoàn Luật sư Việt Nam kiến nghị xem xét yêu cầu của luật sư đề nghị được tham gia đầy đủ phiên tòa giám đốc thẩm

(LSO) - Liên đoàn Luật sư Việt Nam vừa có văn bản số 127/LĐLSVN ngày 07/5/2020 kiến nghị Hội đồng Thẩm phán TANDTC xem xét yêu cầu của Luật sư Trần Hồng Phong đề nghị được tham gia đầy đủ phiên tòa giám đốc thẩm xét xử vụ án Hồ Duy Hải xảy ra tại tỉnh Long An.

Theo đó, văn bản do TS. LS. Phan Trung Hoài - Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam ký, được gửi tới ông Nguyễn Hòa Bình -  Chánh án TAND tối cao - Chủ tọa phiên tòa giám đốc thẩm; Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao; Viện KSND tối cao.

Nội dung văn bản nêu, vào ngày 07/5/2020, Liên đoàn Luật sư Việt Nam nhận được Đơn đề nghị của Luật sư Trần Hồng Phong về việc hỗ trợ luật sư được tham gia đầy đủ và trình bày ý kiến và tranh luận tại phiên tòa giám đốc thẩm xét xử vụ án Hồ Duy Hải bị kết án về các tội “Giết người”, “Cướp tài sản” xảy ra ở tỉnh Long An do có kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Phiên tòa giám đốc thẩm do Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao tổ chức dự kiến diễn ra từ ngày 06 đến 08/5/2020.

Theo nội dung Thư mời số 109/TANDTC-V1 ngày 23/4/2020, Luật sư Trần Hồng Phong được Tòa án nhân dân tối cao trân trọng mời đến tham gia phiên tòa giám đốc thẩm do đồng chí Nguyễn Hòa Bình - Chánh án Tòa án nhân dân tối cao làm chủ tọa phiên tòa. Thời gian tham dự được ghi rõ từ ngày 06/5/2020 đến ngày 08/5/2020 (buổi sáng bắt đầu từ 08 giờ, buổi chiều bắt đầu từ 14 giờ).

Tuy nhiên, theo đơn trình bày, trong buổi sáng ngày đầu tiên 06/5/2020 của phiên tòa giám đốc thẩm, sau khi Luật sư Trần Hồng Phong được trình bày một số tài liệu, chứng cứ mới trong khoảng thời gian hơn 20 phút, Chủ tọa phiên tòa giám đốc thẩm nêu ý kiến Luật sư Phong không cần tiếp tục tham gia phiên tòa nữa, vì phần sau là phần xét xử mang tính nội bộ, không cần có luật sư tham gia. Luật sư Trần Hồng Phong đã nêu ý kiến và làm văn bản đề nghị xin được tham gia đầy đủ hết thời gian phiên tòa nhưng sau khi hội ý, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao thống nhất không cần thiết có sự tham gia của Luật sư Trần Hồng Phong. 

Liên quan đến đơn đề nghị hỗ trợ của Luật sư Trần Hồng Phong, trên cơ sở đề xuất của Ủy ban Bảo vệ quyền lợi Luật sư, Liên đoàn Luật sư Việt Nam nhận thấy:

1. Vụ án “Giết người’, “Cướp tài sản” mà người bị kết án Hồ Duy Hải đã trải qua 12 năm, thu hút sự quan tâm rộng rãi không chỉ của các chủ thể tiến hành, tham gia tố tụng, mà còn sự vào cuộc của nhiều cơ quan chức năng của Đảng, Nhà nước và dư luận xã hội trông chờ vào sự định đoạt số phận pháp lý của người bị kết án ở phiên tòa giám đốc thẩm đang diễn ra. Như phần phát biểu khai mạc phiên tòa thể hiện qua báo chí, Chủ tọa phiên tòa đã nêu rõ đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, yêu cầu đặt ra với phiên tòa giám đốc thẩm là phải xem xét cẩn trọng, khách quan, toàn diện, đúng thủ tục, trên cơ sở phán quyết chặt chẽ, thận trọng, công tâm, không làm oan sai và không bỏ lọt tội phạm. Mặc dù đây không phải là trường hợp đầu tiên trong tố tụng hình sự luật sư đươc tham gia phiên tòa giám đốc thẩm, nhưng nhiều ý kiến của giới luật sư và phản ánh của dư luận người dân thông qua các cơ quan truyền thông chính thức đều ghi nhận sự trân trọng của Hội đồng Thẩm phán và cá nhân ông Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đối với vị trí, vai trò và sự đóng góp quan trọng của nhiều luật sư, trong đó có Luật sư Trần Hồng Phong trong quá trình trợ giúp pháp lý cho gia đình người bị kết án Hồ Duy Hải.

2. Tuy nhiên, nếu trình bày nêu trong Đơn đề nghị hỗ trợ là đúng, việc Luật sư Trần Hồng Phong chỉ được tham gia trình bày tài liệu, chứng cứ mới trong khoảng hơn 20 phút, mà không được tham gia đầy đủ, xuyên suốt thời gian diễn ra phiên tòa giám đốc thẩm như Thư mời của Tòa án nhân dân tối cao thể hiện có thể ảnh hưởng đến việc bảo đảm các quyền, lợi ích hợp pháp của người bị kết án, cũng như quyền và nghĩa vụ của người bào chữa.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 386 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015: “Trường hợp người bị kết án, người bào chữa, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến kháng nghị có mặt tại phiên tòa thì những người này được trình bày ý kiến về những vấn đề mà Hội đồng giám đốc thẩm yêu cầu. Kiểm sát viên phát biểu ý kiến của Viện kiểm sát về quyết định kháng nghị và việc giải quyết vụ án. Kiểm sát viên, người tham gia tố tụng tại phiên tòa giám đốc thẩm tranh tụng về những vấn đề liên quan đến việc giải quyết vụ án. Chủ tọa phiên tòa phải tạo điều kiện cho Kiểm sát viên, người tham gia tố tụng trình bày hết ý kiến, tranh luận dân chủ, bình đẳng trước Tòa án”. Nội hàm điều luật quy định nêu trên đã thể hiện rõ khi người bào chữa đã được mời và có mặt tại phiên tòa giám đốc thẩm thì có quyền và được tạo điều kiện để trình bày hết ý kiến, tranh luận dân chủ, bình đẳng trước Tòa án.

Vì những lẽ trên, Liên đoàn Luật sư Việt Nam xin chuyển đơn của Luật sư Trần Hồng Phong đến Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao và ông Chánh án Tòa án nhân dân tối cao được phân công làm Chủ tọa phiên tòa xem xét đề nghị của Luật sư Trần Hồng Phong được tiếp tục tham gia đầy đủ, được trình bày và tranh luận dân chủ, bình đẳng tại phiên tòa giám đốc thẩm đang diễn ra cho đến khi kết thúc. Việc xem xét, tạo điều kiện cho Luật sư tham gia tiếp tục tại phiên tòa giám đốc thẩm sẽ thêm một minh chứng rõ nét về sự ghi nhận và tôn trọng của hệ thống Tòa án đối với vị trí, vai trò của người bào chữa, phù hợp với nguyên tắc tranh tụng trong xét xử được bảo đảm được quy định tại Điều 26 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, tạo niềm tin của người dân về chủ trương cải cách tư pháp của Đảng.

LSO