Tham dự Hội thảo, về phía Liên đoàn Luật sư Việt Nam có Luật sư, Tiến sĩ Đỗ Ngọc Thịnh, Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam; Luật sư, Tiến sĩ Đào Ngọc Chuyền, Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Hà Nội; cùng các luật sư thuộc Đoàn Luật sư tỉnh: Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Hưng Yên, Phú Thọ…
Về phía khách mới có PGS. TS. Lê Minh Thông, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội; GS.TS. Trần Ngọc Đường, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội.
Phát biểu khai mạc buổi Hội thảo, Luật sư, Tiến sĩ Đỗ Ngọc Thịnh, Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam cho biết, Hiến pháp là đạo luật gốc, đạo luật cơ bản để hình thành nên các luật khác. Vì thế, việc sửa đối Hiếp pháp cần phải bàn rất kỹ. Trong khuôn khổ của Hội thảo này, Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam hy vọng các đại biểu đóng góp ý kiến tâm huyết đối với các nội dung trong dự thảo sửa đổi bổ sung Hiếp pháp.

Luật sư, Tiến sĩ Đỗ Ngọc Thịnh, Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam phát biểu khai mạc hội thảo.
Cụ thể, sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 như sau: Sửa đổi, bổ sung Điều 9; Điều 10; khoản 1 Điều 84; Điều 110; khoản 2 Điều 111; khoản 2 Điều 112; khoản 1 Điều 114; khoản 2 Điều 115.

Toàn cảnh buổi hội thảo.
Bổ sung quy định liên quan đến Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội
Đóng góp ý kiến tại Hội thảo về việc sửa đổi, hoàn thiện nội dung Điều 9 Hiến pháp 2013, PGS. TS. Lê Minh Thông, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội cho rằng, Điều 9 Hiến pháp 2013 kế thừa các quy định của Hiến pháp 1992, Cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (sửa đổi, bổ sung 2011) tiếp tục khẳng định tính chất, vị trí, vai trò, chức năng nhiệm vụ, mối quan hệ và nguyên tắc hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQVN), các tổ chức chính trị xã hội. Trong kỷ nguyên phát triển mới của đất nước cần tiếp tục làm rõ vai trò, vị trí của MTTQVN là tổ chức trung tâm của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đồng thời tạo cơ sở hiến định để sắp xếp lại các tổ chức thành viên Mặt trận, khắc phục sự trùng lặp trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo đúng chủ trương tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, đảm bảo thống nhất, đồng bộ với cơ cấu tổ chức đảng, phù hợp với tính chất, đặc điểm của các tổ chức chính trị xã hội trong hệ thống chính trị nước ta.

PGS. TS. Lê Minh Thông, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội cho ý kiến tại hội thảo.
Do đó, cần chú trọng các điểm sau: Trong điều kiện hiện nay cần thiết phải hiến định đầy đủ bản chất chính trị của MTTQVN đúng với tinh thần của Cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) như sau: MTTQVN là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội, tổ chức xã hội và các cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, tầng lớp xã hội, các dân tộc, tôn giáo và người Việt Nam định cư ở nước ngoài. MTTQVN là một bộ phận của hệ thống chính trị, là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân. Đảng Cộng sản Việt Nam vừa là thành viên vừa là người lãnh đạo Mặt trận. Mặt trận hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động giữa các thành viên.
Hiến pháp 2013 về cơ bản đã thể chế quan điểm trong Cương lĩnh về MTTQVN, nhưng do đặc điểm của bối cảnh lịch sử, nên một số nội dung chưa được quy định trực tiếp trong lời văn Hiến pháp. Đó là nội dụng: MTTQVN là một bộ phận của hệ thống chính trị; Đảng Cộng sản Việt Nam vừa là thành viên vừa là người lãnh đạo Mặt trận. Đây là những nội dung quan trọng khẳng định bản chất chính trị của MTTQVN, đồng thời đang là một thực tiễn ở nước ta.
Để phù hợp với Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta, thể hiện đúng thực tiễn chính trị Việt Nam, cần thiết phải đưa nội dung: MTTQVN là một bộ phận của hệ thống chính trị vào nội dung Điều 9 của Hiến pháp. Việc bổ sung nội dung này vào Điều 9 không chỉ thể hiện đầy đủ mô hình hệ thống chính trị nước ta trong Hiến pháp mà còn khẳng định mạnh mẽ vị thế của MTTQVN trong hệ thống chính trị, đảm bảo tính chính danh của Mặt trận trong đời sống chính trị đất nước.
Có thể khẳng định rằng, MTTQVN là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội và các cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, tầng lớp xã hội, dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài. MTTQVN là bộ phận của hệ thống chính trị do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân, đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội; giám sát, phản biện xã hội; tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, hoạt động đối ngoại nhân dân góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Bên cạnh đó, tại khoản 2 Điều 9 Hiến pháp quy định khái quát về 5 tổ chức chính trị - xã hội bao gồm: Công đoàn Việt Nam; Hội Nông dân Việt Nam; Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam; Hội Cựu chiến binh Việt Nam, trong vị trí là các tổ chức độc lập, thành lập trên cơ sở tự nguyện, đại diện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của thành viên phối hợp và thống nhất hành động trong MTTQVN. Để thực hiện chủ trương đưa 5 tổ chức này về trực thuộc Uỷ ban Trung ương MTTQVN theo kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, thì cần sửa các nội dung về mối quan của các tổ chức này với MTTQVN. Theo đó cần sửa đổi khoản 2 Điều 9 theo hướng bổ sung, sửa đổi nội dung: Công đoàn Việt Nam, Hội nông dân Việt Nam, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam là các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc MTTQVN.
Đưa các tổ chức chính trị - xã hội vào trực thuộc MTTQVN, tất yếu làm thay đổi mối quan hệ giữa các tổ chức chính trị - xã hội với MTTQVN, từ phối hợp, thống nhất hành động, trên nguyên tắc hiệp thương dân chủ, sang mối quan hệ trực thuộc Mặt trận với vai trò là cơ quan chủ trì. Chính vì vậy, một trong những nội dung mới cần được nghiên cứu quy định tại khoản 2 Điều 9 là xác lập vai trò chủ trì của MTTQVN trong hiệp thương, phối hợp và thồng nhất hành động giữa các tổ chức chính trị xã hội, các hội quần chúng thành viên trong khuôn khổ MTTQVN.
Trên tinh thần đó, khoản 2 Điều 9 cũng đã được sửa đối, bổ sung với những nội dung mới, theo đúng kết luận trong các văn kiện của Đảng: Công đoàn Việt Nam, Hội nông dân Việt Nam, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội cựu chiến binh Viêt Nam là các tổ chức chính trị - xã hội trực thộc MTTQVN, được thành lập trên cơ sở tự nguyện, đại diện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của thành viên, hội viên tổ chức mình, cùng các tổ chức thành viên khác của Mặt trận hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động dưới sự chủ trì của MTTQVN.
Góp ý đối với nội dung này, Luật sư Lê Cao Long, Ủy viên Ban thường vụ Liên đoàn Luật sư Việt Nam nhận định, dự thảo sửa đổi bổ sung Điều 9 viết “các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc MTTQVN” như vậy là có nguy cơ phá vỡ kết cấu của điều này. Vì, nếu ghi trực thuộc thì có nghĩa là quan hệ lãnh đạo - chỉ đạo và do đó nên bỏ cụm từ “trực thuộc”, thay bằng cụm từ thích hợp để làm rõ mối quan hệ của các tổ chức chính trị trong đó. Ngoài ra, các đề xuất trong dự thảo như bỏ việc lấy ý kiến của nhân dân khi chia tách - sáp nhập địa giới hành chính là không phù hợp; cùng với đó là sự giữ lại quyền chất vấn của Đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh đối với Chánh án Tòa án nhân dân và Viện Kiểm sát nhân dân.
Còn theo ý kiến của Luật sư Huỳnh Phương Nam, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Hà Nội, Uỷ viên Hội đồng Luật sư toàn quốc, việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp lần này cần làm rõ nội hàm của yếu tố “trực thuộc” của các tổ chức trong MTTQVN, vì sự “trực thuộc” này nó khác với sự “trực thuộc” trong quản lý nhà nước… Đồng thời cũng làm rõ chức năng giám sát và phối của công đoàn, còn dự thảo Hiến pháp trao cho công đoàn chức năng thanh kiểm tra là không phù hợp. Ngoài ra, dự thảo Hiến pháp cũng nên giữ lại quyền chất vấn của Đại biểu hội đồng nhân dân cấp tỉnh vì điều đó đảm bảo được sự công khai minh bạch tránh oan sai…
Đồng quan điểm, Luật sư Tạ Ngọc Toàn, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Vĩnh Phúc cho rằng: Dự thảo sửa đổi, bổ sung Điều 9 và Điều 10 đã làm rõ hơn vị thế, vai trò của MTTQVN là bộ phận nòng cốt của hệ thống chính trị, là cơ sở chính trị vững chắc của chính quyền nhân dân; đồng thời, nhấn mạnh vai trò tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, bổ sung để trả lại cho MTTQ chức năng tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; thể hiện ý chí, nguyện vọng và phát huy quyền làm chủ của Nhân dân; và quyền phản ánh ý kiến, kiến nghị của Nhân dân đến các cơ quan nhà nước.
Tuy nhiên, ngoài các tổ chức chính trị xã hội sẽ trực thuộc MTTQ, các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp khác được Đảng và nhà nước giao nhiệm vụ, là thành viên của MTTQ theo nguyên tắc liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội được Đảng và nhà nước giao nhiệm vụ sẽ được định dạng ở vị trí nào, đề nghị nghiên cứu vị trí của các tổ chức này bố trí như thế nào trong hệ thống của MTTQ.
Về quyền trình dự án luật, dự án pháp lệnh, dự thảo Hiến pháp sửa đổi theo hướng không quy định cơ quan trung ương của tổ chức thành viên của Mặt trận có quyền trình dự án luật trước Quốc hội, trình dự án pháp lệnh trước Ủy ban thường vụ Quốc hội là phù hợp với thực tiễn và phù hợp với việc tổ chức lại mô hình của MTTQVN như nêu tại dự thảo sửa đổi Điều 9 Hiến pháp 2013. Về tổ chức đơn vị hành chính. Việc định hình mô hình đơn vị hành chính hai cấp là cấp tỉnh và cấp dưới tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là phù hợp. Tuy nhiên, chủ trương trong Nghị quyết của Đảng về mô hình đơn vị hành chính 2 cấp là cấp tỉnh và cấp xã, nay Hiến pháp là quy định loại hình đơn vị hành chính dưới cấp tỉnh mà ko nêu rõ là cấp xã, phường trực thuộc cấp tỉnh là chưa phù hợp.
Bên cạnh đó, Luật sư Nguyễn Phúc Tiến, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Phú Thọ nhìn nhận, đối với việc sửa đổi, bổ sung Điều 9 như dự thảo Hiến pháp nêu, cần xem xét kỹ vấn đề “trực thuộc” vì các tổ chức hội là tự nguyện chứ không cần trực thuộc vì làm thế sẽ mất nguyên tắc tự nguyện. Luật sư Nguyễn Văn Phúc, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Hưng Yên cũng cho rằng, về khoản 2 Điều 9 cần cân nhắc việc dùng cụm từ “trực thuộc MTTQVN”, vì đã quy định “Công đoàn Việt Nam được tổ chức và hoạt động thống nhất trong MTTQVN… phối hợp và thống nhất hành động dưới sự chủ trì của MTTQVN”. Quy định như vậy đã làm rõ nội hàm “trực thuộc”.
Cân nhắc việc bỏ quy định Đại biểu Hội đồng nhân dân có quyền chất vấn Chánh án Tòa án nhân dân và Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân
Góp ý tại hội thảo GS.TS Trần Ngọc Đường, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, để xây dựng tổ chức bộ máy hệ thống chính trị theo mục tiêu: “tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả” nhiệm vụ hàng đầu là tiếp tục xây dựng và hoàn thiện thể chế trong đó có việc sửa đổi, bổ sung một số điều liên quan đến Hiến pháp năm 2013 nhằm tháo gỡ các điểm nghẽn, mở đường cho cải cách và phát triển, có vai trò đặc biệt quan trọng.

GS.TS Trần Ngọc Đường, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho ý kiến tại hội thảo.
Một mặt phải khẩn trương sửa đổi, bổ sung những văn bản quy phạm pháp luật hiện có để thể chế hóa kịp thời, sâu sắc tổ chức bộ máy theo mục tiêu đã đề ra. Mặt khác, phải tiếp tục xây dựng, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật mới để cải cách sâu rộng bộ máy quản lý Nhà nước làm cho bộ máy Nhà nước hoạt động minh bạch, phân cấp, phân quyền, rành mạch trong các hoạt động nhất là hoạt động về kinh tế, tài chính, ngân sách, tài nguyên môi trường… “Tinh – gọn – mạnh – hiệu năng – hiệu lực – hiệu quả” đòi hỏi phải tiếp tục xây dựng và hoàn thiện thể chế, cơ chế quản lý để giao quyền, ủy quyền, tự chủ, tự quyết cho cá nhân và chính quyền các cấp. Đồng thời với quá trình đó, phải coi trọng việc hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực Nhà nước một cách chặt chẽ, đảm bảo cho việc phân cấp, phân quyền được thực hiện nghiêm túc, phòng chống có hiệu quả tham nhũng, tiêu cực. Đây chính là thời kỳ tập trung hoàn thiện thể chế phát triển bền vững trên tất cả các lĩnh vực, tháo gỡ kịp thời khó khăn, vướng mắc, khơi dậy, phát huy mọi tiềm năng và nguồn lực, tạo động lực mới cho sự phát triển nhanh và bền vững đất nước.
Trong đó chú trọng hoàn thiện Hiến pháp và pháp luật về tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị là hết sức cấp thiết, vừa tạo cơ sở hiến định vững chắc cho cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, vừa đảm bảo tính tối thượng của Hiến pháp. Có thể nói rằng, dù với phạm vi và quy mô nào, việc sửa đổi bổ sung Hiến pháp là một công việc hệ trọng, rất thiêng liêng. Do đó, việc tiến hành phải thận trọng, khách quan, dân chủ, khoa học, theo đúng chủ trương của Đảng và Nhà nước.
Cụ thể, việc sửa đổi, bổ sung Điều 110 là điều cần thiết vì nếu không sửa đổi, bổ sung điều này không thể thực hiện được chủ trương xây dựng chính quyền địa phương hai cấp. Bên cạnh đó, đề nghị giữ nguyên nội dung đối với khoản 2 Điều 110 như Hiến pháp hiện hành: “Việc thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính phải lấy ý kiến nhân dân địa phương theo trình tự, thủ tục do luật định”.
Về Điều 111, dự thảo sửa đổi bỏ từ “cấp” trong khoản 2. Tuy nhiên, để tổ chức chính quyền cấp xã, phường, đặc khu thuộc tỉnh có sự khác nhau nên giữ lại chữ “cấp”. Có thể sau này Luật chính quyền địa phương quy định xã là cấp có đầy đủ Hội đồng Nhân Dân và Ủy ban Nhân dân; còn phường không xác định là một cấp thì chỉ có Ủy ban Nhân dân, để tổ chức chính quyền cơ sở có sự khác nhau giữa Đô thị và nông thôn. Còn Điều 112, dự thảo nêu cụm từ thay thế có vẻ đồng nghĩa với cụm từ cũ vì vậy không cần phải sửa đổi, bổ sung mà giữ nguyên Điều 112 Hiến pháp hiện hành.
Điều 114 dự thảo bỏ cụm từ “ở cấp chính quyền địa phương”. Nếu thừa nhận chính quyền tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và chính quyền xã, phường và đặc khu thuộc tỉnh là cấp chính quyền địa phương thì có thể bỏ cụm từ “ở cấp chính quyền địa phương”. Việc tổ chức chính quyền sau này có sự phân biệt khác nhau giữa thành phố và nông thôn thì nên giữ nguyên cụm từ “ở cấp chính quyền địa phương”.
Đối với đề xuất sửa đổ bổ sung Điều 115, không thể vì Tòa án nhân dân và Viện Kiểm sát nhân dân tổ chức theo khu vực mà bỏ quyền chất vấn của Đại biểu Hội đồng nhân dân đối với Chánh án Tòa án nhân dân và Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân. Kiểm soát quyền lực giữa các quyền được Hiến pháp năm 2013 quy định là một nguyên tắc của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa nước ta. Việc bỏ quyền chất vấn của đại biểu Hội đồng nhân dân đối với Chánh án Tòa án nhân dân và Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân thì chủ thể nào thực hiện quyền kiểm soát quyền lực đối với việc thực hiện quyền tư pháp ở địa phương nhất là ở cơ sở trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của nhân dân ở địa phương. Vì vậy, ông đề nghị giữ nguyên Điều 115 của Hiến pháp năm 2013.
Cùng quan điểm về vấn đề này, Luật sư Trần Văn An, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Bắc Giang cho rằng, dự thảo Hiến pháp sửa đổi, bổ sung chức năng của công đoàn là “…tham gia quản lý nhà nước, quản lý kinh tế xã hội; tham gia kiểm tra, thanh tra…” là không phù hợp vì trái với chức năng nhiệm vụ của công đoàn và công đoàn cũng không phải là cơ quan hành pháp… Dự thảo cũng đề xuất bỏ quyền chất vấn của Đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh đối với Tòa án nhân dân và Viện Kiểm sát nhân dân là hoàn toàn không nên, làm mất tính răn đe trong giám sát. Vì, quyền chất vấn của Đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh là điều vô cùng quan trọng và cần thiết, nó được cá thể hóa đến từng vụ việc cụ thể, là thước đo về thanh kiểm tra và giám sát.
Luật sư Tạ Ngọc Toàn, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Vĩnh Phúc nhận định: về quyền của Đại biểu HĐND cấp tỉnh, Hiến pháp hiện hành quy định về quyền chất vấn Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh và Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh. Nay bỏ đơn vị hành chính cấp huyện, thành lập Tòa án và Viện Kiểm sát khu vực nên dự thảo đã bỏ đi hình thức giám sát “chất vấn” Chánh án và Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân là giảm bớt quyền giám sát của nhân dân đối với hoạt động của 2 cơ quan này. Vì vậy, đề nghị giữ nguyên quyền giám sát này đối với Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh và Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh. Còn hình thức chất vấn, thẩm quyền chất vấn, nới chất vấn sẽ được quy định trong các luật liên quan.
Luật sư Nguyễn Phúc Tiến, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Phú Thọ cho rằng, đối với việc sửa đổi Điều 110 như dự thảo nêu thì cần nêu cụ thẻ cấp hành chính, không nên nêu chung chung. Đối với việc sửa đổi bổ sung điều 115 về quyền chất vấn của Đại biểu HĐND cấp tỉnh. Dự thảo đã bỏ đi hình thức giám sát “chất vấn” Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh và Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh là giảm bớt quyền giám sát của nhân dân. Vì vậy, đề nghị giữ nguyên quyền giám sát bằng hình thức chất vấn này.

Luật sư Lê Cao Long, Ủy viên Ban thường vụ Liên đoàn Luật sư Việt Nam cho ý kiến tại hội thảo.

Luật sư Trần Văn An, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Bắc Giang cho ý kiến tại hội thảo.

Luật sư Huỳnh Phương Nam, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Hà Nội, Uỷ viên Hội đồng Luật sư toàn quốc cho ý kiến tại hội thảo.

Luật sư Tạ Ngọc Toàn, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Vĩnh Phúc cho ý kiến tại hội thảo.

Luật sư Nguyễn Phúc Tiến, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Phú Thọ cho ý kiến tại hội thảo.

Luật sư Nguyễn Văn Phúc, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Hưng Yên cho ý kiến tại hội thảo.
Đóng góp ý kiến tại Hội thảo, các luật sư còn đưa ra các quan điểm liên quan đến nội dung, từ ngữ xác định, câu chữ sử dụng trong việc sửa đổi Hiếp pháp lần này đối với việc xác định rõ chức năng - nhiệm vụ, tính chất quan hệ (phụ thuộc, hay phụ thuộc như thế nào hoặc hành chính hóa mối quan hệ phụ thuộc) trong hệ thống tổ chức hội tự nguyện - định vị thiết chế của MTTQVN; sự cần thiết của cơ quan Viện Kiểm sát trong hệ thống chính trị - tư pháp; xác định rõ vị thế của Công đoàn (hoặc đại diện người lao động trong các mối quan hệ lao động); làm rõ tên gọi của đơn vị hành chính, cấp hành chính; Khẳng định việc lấy ý kiến của nhân dân trong việc sáp nhập - chia tách đơn vị hành chính.
Phát biểu tổng kết buổi Hội thảo, Luật sư, Tiến sĩ Đỗ Ngọc Thịnh, Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam khẳng định, các đại biểu và luật sư có mặt đã rất rất có trách nhiệm và thẳng thắn trình bày những ý kiến, quan điểm của mình để đóng góp đối với đề xuất sửa đổi, bổ sung Hiến pháp lần này. Liên đoàn Luật sư Việt Nam sẽ tiếp thu đầy đủ, thận trọng chắt lọc các ý kiến để kiến nghị lên Quốc hội.
NGỌC PHƯƠNG