Luật sư phân tích sâu nhiều góc cạnh liên quan đến việc thực hiện kết luận nội dung tố cáo của công dân

Hiện trường khu đất và công trình nguồn cơn dẫn đến việc khiếu nại.

Dư luận cho rằng...

Liên quan đến Kết luận số 35/KL-UBND về nội dung tố cáo đối với ông Hoàng Đăng Khoa, Chủ tịch UBND TP. Lào Cai, sau đó UBND TP. Lào Cai ra Quyết định số 4883/QĐ-UBND về việc kỷ luật khiển trách bà Nguyễn Thị Như Quỳnh, nguyên Chủ tịch phường Xuân Tăng (bà Quỳnh hiện giữ chức vụ Bí thư phường Xuân Tăng).

Kết luận số 35/KL-UBND về kết luận nội dung tố cáo đối với ông Hoàng Đăng Khoa, Chủ tịch UBND TP. Lào Cai.

Theo đó, UBND tỉnh Lào Cai có Kết luận số 35/KL-UBND về nội dung tố cáo đối với ông Hoàng Đăng Khoa, Chủ tịch UBND TP. Lào Cai. Sau đó, ông Hoàng Đăng Khoa, Chủ tịch UBND TP. Lào Cai ban hành Quyết định số 4883/QĐ-UBND, ngày 14/9/2022 kỷ luật khiển trách bà Nguyễn Thị Như Quỳnh, nguyên Chủ tịch phường Xuân Tăng thì tại địa phương nơi xảy ra vụ việc đã có dư luận cho rằng cần làm rõ một số nội dung trong việc kỷ luật khiển trách bà Nguyễn Thị Như Quỳnh để tránh kỷ luật không đúng một đồng chí cán bộ tốt, có triển vọng là cán bộ trẻ mẫn cán, tận tụy, trách nhiệm.

Ngày 14/9/2022, ông Hoàng Đăng Khoa, Chủ tịch UBND TP. Lào Cai đã kí Quyết định số 4883/QĐ-UBND về việc kỉ luật bà Nguyễn Thị Như Quỳnh, Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch HĐND (nguyên là Chủ tịch UBND) phường Xuân Tăng với lý do: “Thời điểm xảy ra sai phạm bà Nguyễn Thị Như Quỳnh với cương vị là Chủ tịch UBND phường Xuân Tăng, là người đứng đầu UBND phường Xuân Tăng, chịu trách nhiệm về mọi hoạt động của UBND phường trước Đảng uỷ phường Xuân Tăng và UBND thành phố. Bà Nguyễn Thị Như Quỳnh chưa nghiên cứu kỹ hồ sơ cũng như các quy định của pháp luật có liên quan, không giao cho Phó Chủ tịch UBND phường phụ trách lĩnh vực đô thị, xây dựng là ông Lê Quỳnh Sơn tham mưu xử lý mà trực tiếp chỉ đạo công chức phụ trách lĩnh vực xây dựng, quản lý đô thị tham mưu và trực tiếp ký ban hành Thông báo số 164/TB-UBND ngày 22/10/2020; trong đó yêu cầu bà Trương Thị Huệ tháo dỡ công trình không thuộc quyền sở hữu của bà Trương Thị Huệ gây thiệt hại cho ông Phạm Viết Cường. Dẫn đến UBND phường Xuân Tăng phải thực hiện bồi thường nhà nước theo quy định”.

Ông Nguyễn Cao Trào, 42 năm tuổi đảng, trú tại phường Xuân Tăng cho biết: “Bà Quỳnh là cán bộ có năng lực, có trách nhiệm mà bị khiển trách là oan sai, chúng tôi rất bức xúc. Thực hiện đúng tinh thần và Điều lệ của Đảng “thấy đúng phải bảo vệ, sai phải đấu tranh”. Mới đây, trong phiên họp tiếp xúc cử tri ở xã Cam Đường, có mặt ông Vũ Xuân Cường, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh, tôi cũng bày tỏ nguyện vọng về việc kỷ luật chưa đúng của Bí thư Đảng ủy phường Xuân Tăng để được lãnh đạo xem xét...”.

Ông Nguyễn Cao Trào, 42 năm tuổi đảng, trú tại phường Xuân Tăng chia sẻ thông tin trên báo chí.

Theo ông Trào nếu Bà Nguyễn Thị Như Quỳnh chưa nghiên cứu kỹ hồ sơ cũng như các quy định của pháp luật có liên quan, không giao cho Phó Chủ tịch UBND phường phụ trách lĩnh vực đô thị, xây dựng là ông Lê Quỳnh Sơn tham mưu xử lý mà trực tiếp chỉ đạo công chức phụ trách lĩnh vực xây dựng, quản lý đô thị tham mưu và trực tiếp ký ban hành Thông báo số 164/TB-UBND ngày 22/10/2020, thì cũng chưa hợp lý. Vì căn cứ theo Quy chế làm việc số 01-QC/ĐU, Quy chế làm việc của Ban Chấp hành Đảng bộ và Thông báo số 105/TB-UBND ngày 11/8/2020 của UBND phường Xuân Tăng điều chỉnh phân công nhiệm vụ thành viên và cán bộ, công chức UBND phường năm 2020 trong đó ghi rõ nội dung: “Đồng chí Nguyễn Thị Như Quỳnh, Chủ tịch UBND phường là người đứng đầu UBND, lãnh đạo và điều hành mọi công việc của UBND, chịu trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ quyền hạn theo quy định tại điều 64 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015. Đồng thời cùng UBND phường chịu trách nhiệm về hoạt động của UBND trước Đảng uỷ phường và UBND thành phố; Trực tiếp phụ trách công tác cán bộ, TĐKT, cải cách hành chính, phát triển ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng chính quyền điện tử, duy trì cải thiện, nâng cao chỉ số ICT Index năm 2020; kinh tế, tài chính ngân sách, chủ tài khoản; quản lí quy hoạch, quản lý đất đai, quản lý nguồn tài nguyên khoáng sản, GPMB, sắp xếp tái định cư; công tác an ninh trật tự bảo vệ chính trị nội bộ, bảo vệ bí mật nhà nước, quân sự quốc phòng tại địa phương. Trực tiếp đánh giá nhận xét công chức chuyên môn thuộc khối UBND. Ký các văn bản của UBND thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND phường và các văn bản khác theo yêu cầu công việc của địa phương".

Như vậy Bà Quỳnh ký ban hành Thông báo số 164/TB-UBND ngày 22/10/2020 là hoàn toàn đúng thẩm quyền chức trách nhiệm vụ được giao vì đây là xử lý vi phạm về đất đai (dựng nhà trái phép trên đất nông nghiệp) thuộc trách nhiệm của Chủ tịch UBND.

Cũng theo dư luận tại địa phương, bà Nguyễn Thị Như Quỳnh ký Thông báo số 164/TB-UBND ngày 22/10/2020 trong đó yêu cầu bà Trương Thị Huệ tháo dỡ công trình không thuộc quyền sở hữu của bà Trương Thị Huệ gây thiệt hại cho ông Phạm Viết Cường có phần chưa thực sự chính xác vì căn cứ vào biên bản xác minh, biên bản vi phạm, quyết định xử lý vi phạm hành chính (hồ sơ của Bình Minh bàn giao sang), kiểm tra bìa đỏ, sổ hộ khẩu,… Sau đó UBND phường Xuân Tăng cũng đã có báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của UBND TP. Lào Cai và mời họp xin ý kiến các cơ quan chuyên môn của thành phố thống nhất giao cho phường tiếp tục thông báo tháo dỡ tài sản trái phép. Như vậy, tại thời điểm đó thì bà Quỳnh ký Thông báo số 164/TB-UBND ngày 22/10/2022 đã thông báo cho đúng đối tượng có hành vi vi phạm (đây là tài sản trái phép chung của ông Cường và bà Huệ trong thời kỳ hôn nhân, hình thành từ đầu năm 2018 đã ra Toà nhưng Toà không chia, đã ra Văn phòng Công chứng nhưng văn phòng không xác nhận), đúng chủ hộ, đúng chủ đất (bìa đỏ và sổ hộ khẩu mang tên bà Trương Thị Huệ)….

Do đó, bà Quỳnh kí thông báo Thông báo số 164/TB-UBND ngày 22/10/2020 là hoàn toàn đúng đối tượng vi phạm, đúng chủ hộ và đúng chủ đất và không sai phạm theo quy định của pháp luật.

Cũng nói về thông báo trên, bà Bà Đặng Thị Suốt, một công dân phường Xuân Tăng cho rằng: Nếu vì bà Quỳnh ký Thông báo số 164/TB-UBND ngày 22/10/2020 dẫn đến UBND phường Xuân Tăng phải thực hiện bồi thường nhà nước theo quy định thì chưa thực sự đúng đắn vì nội dung này do phía lãnh đạo UBND thành phố chỉ đạo UBND phường Xuân Tăng phải thực hiện quy trình bồi thường, nhưng thông qua xác minh và thực hiện các quy định bồi thường nhà nước thì toàn bộ tài sản trên là trái phép (ngôi nhà và tài sản là do bà Trương Thị Huệ tự tháo dỡ). Xét theo mối quan hệ hành vi nhân quả thì không có mối quan hệ nhân quả để dẫn đến phải bồi thường nhà nước vì Thông báo 164/TB-UBND không làm ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng và tài sản hợp pháp của ông Cường.

Bà Đặng Thị Suốt, Chủ tịch Hội người cao tuổi phường Xuân Tăng gửi đơn cơ quan chức năng nêu chính kiến về việc kỷ luật bà Quỳnh.

Luật sư nói gì...

Phân tích sâu hơn về vấn đề trên, Luật sư Đặng Văn Mão, Giám đốc Công ty Luật Hùng Dũng cho rằng, thực hiện Nghị quyết số 896/NO-UBTVQH14 ngày 11/02/2020 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc tỉnh Lào Cai và Kế hoạch số 295 KH/BCĐ ngày 20/02/2020 của Thành ủy Lào Cai. UBND phường Xuân Tăng thực hiện công tác nhận bàn giao điều chỉnh địa giới hành chính, thực hiện công tác quản lý đất đai. quản lý xây dựng, quản lý quy hoạch.

Căn cứ vào Biên bản vi phạm hành chính và Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với bà Trương Thị Huệ của UBND phường Bình Minh bàn giao, UBND phường Xuân Tăng ban hành Thông báo số 129/UBND ngày 04/9/2020 và Thông báo số 164/TB -UBND ngày 22/10/2020 về việc "yêu cầu bà Trương Thị Huệ và ông Phạm Viết Cường tháo dỡ công trình vi phạm" là không đảm bảo quy định về pháp luật.

Tuy nhiên, trước khi ban hành các văn bản Thông báo trên, UBND phường Xuân Tăng đã báo cáo và xin ý kiến chỉ đạo lên UBND thành phố và nhận được ý kiến chỉ đạo thống nhất của các phòng, ban, cơ quan chuyên môn nội dung: "Việc xử lý vi phạm của UBND phường Bình Minh là đúng trình tự, thẩm quyền theo Nghị định 102/2014/NĐ-CP.

Việc khắc phục sau khi xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Điều 31 Nghị định 102/2014/NĐ-CP thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND phường "đặc biệt nhấn mạnh". Do đó phường Xuân Tăng tiếp tục đôn đốc bà Trương Thị Huệ thực hiện các biện pháp khắc phục vi phạm chính tại Quyết định số 146/QĐ-UBND của UBND phường Bình Minh. Buổi làm việc xin ý kiến chỉ đạo được lập thành Biên bản làm việc về việc để thống nhất nội dung khắc phục tồn tại trong công tác quản lý đất đai và thực hiện các biện pháp khắc phục theo Quyết định xử lý vi phạm hành chính đối với bà Trương Thị Huệ và ông Phạm Viết Cường, với sự tham gia của các thành phần, đại diện UBND phường Xuân Tăng, đại diện UBND phường Bình Minh, đại diện Đội Kiểm tra trật tự đô thị thành phố, đại diện Phòng Quản lý đô thị thành phố, đại diện Thanh tra thành phố.

Ngoài ra, tại thời điểm xem xét để giải quyết vụ việc, UBND phường Xuân Tăng cũng đã nhận được 02 văn bản đôn đốc yêu cầu giải quyết đơn của Chủ tịch UBND TP. Lào Cai và 02 văn bản đôn đốc giải quyết tồn tại sau xử lý vi phạm hành chính của UBND TP. Lào Cai.

Như vậy, bắt nguồn từ hành vi vi phạm pháp luật của ông Phạm Viết Cường về việc xây nhà và công trình khác trên thửa đất số 412-TBĐ P7-65 trái với mục đích sử dụng đất ghi trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, UBND phường Bình Minh đã tiến hành các bước thực hiện thủ tục xử phạt vi phạm hành chính nhưng các văn bản ban hành không đảm bảo thể thức văn bản, xác định chưa đủ đối tượng vi phạm, xác định không đúng đối tượng thực hiện hành vi vi phạm.

UBND phường Xuân Tăng tiếp nhận bàn giao hồ sơ từ UBND phường Bình Minh và thực hiện chức trách sau khi đã xin ý kiến thống nhất của các phòng, ban, cơ quan chuyên môn. Bởi vậy, việc UBND phường Xuân Tăng ban hành Thông báo số 129/UBND ngày 04/9/2020 và Thông báo số 164/TB-UBND ngày 22/10/2020 là tổng hợp ý kiến chỉ đạo từ các phòng, ban, cơ quan chuyên môn. Trong vụ việc này, UBND phường Xuân Tăng đã chưa kiểm tra kỹ các văn bản có vai trò mấu chốt trong công tác xử lý vi phạm hành chính vụ việc bà Trương Thị Huệ, ông Phạm Viết Cường do UBND phường Bình Minh ban hành và bàn giao, có nhiều thiếu sót về chính tả trong quá trình soạn thảo văn bản trả lời đơn kiến nghị của ông Phạm Viết Cường.

Ngày 02/02/2016, UBND TP. Lào Cai cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số CC926274 cho ông Phạm Viết Cường, tổ 24 phường Bình Minh tại thửa đất số 412-TBĐ:P7-65, diện tích 900m2, mục đích sử dụng trồng cây lâu năm. Thời hạn sử dụng đến ngày 20/7/2019. Nguồn gốc sử dụng đất là nhận tặng cho đất được nhà nước giao không thu tiền sử dụng đất. Sau đó, ông Phạm Viết Cường được Chi nhánh Văn phòng Đăng kí đất đai gia hạn quyền sử dụng đất nông nghiệp đối với thửa đất trên ngày 20/7/2069.

Tuy nhiên, kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên, ông Phạm Viết Cường chưa thực hiện thủ tục xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Như vậy, căn cứ theo Điều 6 Luật Đất đai 2013, ông Phạm Viết Cường có nghĩa vụ sử dụng đất đúng mục đích sử dụng được ghi nhận tại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đối là đất trồng cây lâu năm.

Hành vi của ông Phạm Viết Cường đã tự ý xây dựng tài sản trên thửa đất số 412 - I BĐ P7-65 gồm: 01 căn nhà cấp IV diện tích 90m2; thời điểm bắt đầu xây dựng từ tháng 5/2018 xây dựng 30m và tới tháng 11/2018, ông Cường tiếp tục xây dựng thêm 01 phòng và công trình phụ + bếp. Tổng diện tích xây dựng là 90m2 đã trải với mục đích sử dụng đất là đất trồng cây lâu năm theo quy định đã vi phạm Điều 6 Luật Đất đai 2013, khoản 1 Điều 170 Luật Đất đai 2013.

Như vậy, ông Phạm Viết Cường sẽ không được công nhận quyền sở hữu tài sản đối với các tài sản tại lập trái phép trên thửa đất số 412-TBĐ:P7-65 theo khoản 6 Điều 35 Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 quy định tài sản gắn liền với đất không được chứng nhận quyền sở hữu khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Tài sản gắn liền với đất không thuộc trường hợp được chứng nhận quyền sở hữu theo quy định tại các Điều 31, 32, 33, 34 của nghị định này.

Tại điểm b khoản 1 Điều 7 Luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước năm 2017 đã nêu một trong các căn cứ xác định trách nhiệm bồi thường thiệt hại của nhà nước đó là có thiệt hại thực tế của người bị thiệt hại thuộc phạm vi trách nhiệm bồi thường của nhà nước theo quy định của Luật này. Theo đó thiệt hại thực tế được xem xét trong quy định này phải là thiệt hại thực tế hợp pháp của người bị thiệt hại.

Đối với trường hợp của ông Phạm Viết Cường, các tài sản xây dựng trên thửa đất 412 - TBĐ: P7-65 là tài sản tại lập bất hợp pháp (xây nhà, công trình phụ + bếp, các công trình khác trên đất nông nghiệp), không được công nhận quyền sở hữu tài sản nên không được xem là "thiệt hại thực tế của người bị thiệt hại" theo điểm b khoản 1 Điều 7 Luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước năm 2017.

Như vậy, các tài sản là các công trình xây dựng gồm: Nhà ở, công trình khác gắn liền với thửa đất số 142-TBĐ: P7-65 bị tháo dỡ không được xem là thiệt hại thực tế của người bị thiệt hại theo quy định pháp luật để được nhà nước xem xét bồi thường.

Ngày 16/8/2019, ông Phạm Viết Cường đã thực hiện thủ tục chuyển nhượng toàn bộ quyền sử dụng đất đối với thửa đất số 412-TBD: P07-65 cho bà Trương Thị Huệ theo Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất số công chứng số 1006, quyển số 01/2019/TP/CC- SCC/HĐGD, đã được Chi nhánh Văn phòng Đăng kí đất đai thành phố đăng ký biến động vào ngày 06/9/2019. Do đó, kể từ thời điểm Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai thành phố đăng ký biến động vào ngày 06/9/2019 thừa đất được sang tên cho bà Trương Thị Huệ thì ông Phạm Viết Cường đã chấm dứt hoàn toàn tất cả các quyền của mình đối với thửa đất số 412-TBĐ P07-65. Việc ông Phạm Viết Cường vẫn cố sử dụng ngôi nhà thuộc phạm vi thửa đất số 412-TBĐ: P07-65 mà không được sự cho phép của bà Trương Thị Huệ là trái quy định pháp luật, xâm phạm tới tài sản là quyền sử dụng đất của bà được pháp luật bảo vệ.

Đối với văn bản thỏa thuận được lập ngày 16/8/2019 giữa bà Trương Thị Huệ và ông Phạm Viết Cường về phân chia tài sản (không được công chứng bởi Văn phòng Công chứng) có nội dung: "Ông Cường lấy 100m2 đất đã có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất riêng với ngôi nhà cấp 4 với diện tích là 120m2, sau nhà cấp 4 liền kề ông Cường còn có diện tích 120m2 đất vườn tạp trong tổng diện tích 900m, đất vườn tạp tại thửa số 412-TBĐ P07-65 sau khi giao cho hà Huệ", là văn bản không hợp pháp, không phát sinh hiệu lực pháp lý do không tuân thủ quy định pháp luật về hình thức giao dịch đối với các giao dịch liên quan tới chuyển quyền bất động sản theo khoản 2 Điều 17 Luật Kinh doanh bất động sản 2014.

Không có đủ căn cứ xác định trách nhiệm bồi thường nhà nước đối với tinh thần, thu nhập thực tế bị giảm sút, ông Phạm Viết Cường không thuộc trường hợp được xem xét bồi thường theo Điều 27 Luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước 2017. Hồ sơ tài liệu không có chứng cứ chứng minh quan hệ nhân quả giữa hành vi hành chính vi phạm của UBND phường Xuân Tảng là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới hậu quả khiến cho ông Phạm Viết Cường bị giảm sút thu nhập thực tế. Ông Phạm Viết Cường không thuộc trường hợp được bồi thường phục hồi danh dự theo Điều 31 Luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước 2017.

Luật sư đưa ra nhiều căn cứ pháp lý vững chắc về vụ việc giải quyết các nội dung tố cáo của công dân

Bùi Thị Thanh Loan