LSVNO - Mọi cán bộ, công chức đều phải có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập lần đầu. Đây là nội dung quy định mới tại Dự thảo Luật Phòng, chống tham nhũng (PCTN) sửa đổi, được đa số ý kiến Ủy ban Tư pháp tán thành.
Luật PCTN hiện hành quy định, đối tượng có nghĩa vụ kê khai tài sản là cán bộ từ cấp phó phòng của Ủy ban nhân dân cấp huyện và tương đương trở lên; một số cán bộ, công chức cấp xã, người làm công tác quản lý ngân sách, tài sản của Nhà nước hoặc trực tiếp tiếp xúc và giải quyết công việc của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân. Các đối tượng này có nghĩa vụ kê khai tài sản hàng năm.
Dự thảo Luật sửa đổi theo hướng, bên cạnh các đối tượng kê khai theo luật hiện hành, thì quy định mở rộng đối với mọi cán bộ, công chức đều phải có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập lần đầu.
Mọi cán bộ, công chức đều phải có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập. Ảnh minh họa, nguồn internet.
“ Điều 37. Đối tượng kê khai tài sản, thu nhập (dự thảo)
1. Đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp;
2. Người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân;
3 Cán bộ, công chức;
4. Sĩ quan chỉ huy từ cấp Phó tiểu đoàn trưởng, người hưởng phụ cấp chức vụ tương đương Phó tiểu đoàn trưởng trở lên trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân; sĩ quan chỉ huy từ cấp Phó tiểu đoàn trưởng, Phó trưởng công an phường, thị trấn, Phó đội trưởng trở lên trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân;
5. Người giữ chức vụ tương đương Phó trưởng phòng trở lên tại các đơn vị sự nghiệp công lập, doanh nghiệp nhà nước, người được cử làm đại diện phần vốn nhà nước, phần vốn của doanh nghiệp nhà nước và giữ chức danh quản lý từ Phó trưởng phòng trở lên trong doanh nghiệp có vốn nhà nước, doanh nghiệp có vốn của doanh nghiệp nhà nước”.
Ủy ban Tư pháp (UBTP) đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội Báo cáo thẩm tra về dự án Luật PCTN (sửa đổi). Theo đó, đa số ý kiến UBTP tán thành với quy định của dự thảo Luật vì cho rằng, so với nhóm đối tượng được hưởng phụ cấp chức vụ từ 0,9 trở lên hoặc dưới 0,9 nhưng làm việc ở một số vị trí công tác trong lĩnh vực có nguy cơ tham nhũng cao cần phải kiểm soát chặt chẽ thì trước mắt, để phù hợp với thực tế và khả thi, nhóm đối tượng cán bộ, công chức còn lại chỉ cần kiểm soát tài sản, thu nhập ở mức độ đơn giản hơn, với mục đích chủ yếu nhằm tạo cơ sở dữ liệu để so sánh, đối chiếu khi tài sản, thu nhập của họ có biến động từ 300 triệu đồng trở lên hoặc khi được bầu, phê chuẩn, bổ nhiệm vào các chức vụ cao hơn.
Đồng thời, so với luật hiện hành thì phương thức kê khai đã có sự thay đổi theo hướng thu hẹp đối tượng có nghĩa vụ kê khai hàng năm và kê khai lại (chỉ bao gồm những người giữ các chức vụ cao hoặc làm việc ở những vị trí có nguy cơ tham nhũng cao), qua đó nhằm bảo đảm tập trung nguồn lực cho việc kiểm soát tài sản, thu nhập, tăng cường ý thức tuân thủ của người kê khai, bảo đảm tính khả thi và góp phần khắc phục được tính hình thức của việc kiểm soát tài sản, thu nhập như thời gian qua. Quy định này cũng phù hợp với quan điểm của Đảng được nêu trong Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X) là “tiến tới tất cả cán bộ, công chức là đảng viên đều phải kê khai tài sản”.
Tuy nhiên cũng có một số ý kiến đề nghị thu hẹp đối tượng có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập, tập trung vào những vị trí có nguy cơ tham nhũng cao. Việc mở rộng sẽ được thực hiện khi đã làm tốt công tác kiểm soát tài sản, thu nhập của nhóm đối tượng này và có đủ nguồn lực cho việc kiểm soát. Ý kiến này cho rằng, theo quy định của Luật PCTN hiện hành thì đối tượng phải kê khai là cán bộ, công chức, viên chức có hệ số phụ cấp chức vụ từ 0,2 trở lên và được thực hiện hàng năm; tuy nhiên, thực tế cho thấy, việc kê khai tài sản, thu nhập còn hình thức, hiệu quả thấp.
Một trong những nguyên nhân của tình trạng này là do việc kê khai chủ yếu dựa vào ý thức tự giác của người kê khai, số người có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập quá lớn (trung bình khoảng hơn 01 triệu bản kê khai mỗi năm), vượt quá khả năng của các cơ quan có trách nhiệm kiểm soát tài sản, thu nhập. Nếu mở rộng đối tượng có nghĩa vụ kê khai như dự thảo Luật (cho dù là kê khai lần đầu) mà không theo dõi biến động, không xác minh tài sản, thu nhập của họ thì lại không khắc phục được tính hình thức như thời gian qua. Bên cạnh đó, việc mở rộng đối tượng kê khai nhưng lại đồng thời thu hẹp đầu mối cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập sẽ tạo áp lực rất lớn đối với cơ quan này và có thể tiếp tục dẫn đến thiếu hiệu quả trong kiểm soát tài sản, thu nhập.
Cạnh đó có ý kiến cho rằng, muốn PCTN thực chất, hiệu quả thì cần kiểm soát thu nhập và thực hiện thanh toán qua tài khoản đối với mọi thành viên trong xã hội.
Ý kiến khác đề nghị ban hành văn bản riêng về kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn theo yêu cầu tại Điều 53 của Luật PCTN hiện hành: “Chính phủ trình Quốc hội ban hành văn bản quy phạm pháp luật về kiểm soát thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn”.
Đại Hưng
Nguồn: Báo cáo Thẩm tra dự án Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi) của UBTPQH 14.
