Những ngày vừa qua, dư luận vô cùng quan tâm trước thông tin Viện trưởng Viện Quy hoạch xây dựng chưa từng được trường Đại học cấp bằng tốt nghiệp.
Cụ thể, ngày 21/10, Giám đốc Sở Xây dựng Thái Bình Nguyễn Quang Anh đã ký Quyết định tạm đình chỉ công tác 15 ngày đối với ông Phùng Văn Chiến. Lý do tạm đình chỉ công tác đối với ông Chiến là để xem xét, xử lý kỷ luật đối với vi phạm của cá nhân trong sử dụng văn bằng để được tuyển dụng, bổ nhiệm cán bộ.
Được biết, ông Chiến nộp văn bằng tốt nghiệp Đại học năm 2002, đề Trường Đại học Dân lập Đông Đô cấp bằng tốt nghiệp Đại học hạng trung bình, chuyên ngành kiến trúc, đồng thời được công nhận danh hiệu kiến trúc sư.
Tuy nhiên, mới đây Hiệu trưởng Trường Đại học Đông Đô lại cho biết, sau khi nhận được văn bản ngày 18/10 của Sở Xây dựng Thái Bình về việc xác minh thông tin với người được cấp bằng tốt nghiệp Đại học của ông Phùng Văn Chiến (Sinh ngày 04/2/1979, quê quán thị trấn Ngô Đồng, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định), thì trường xác định ông Phùng Văn Chiến chỉ từng là sinh viên của Trường đại học Đông Đô nhưng do chưa hoàn thành chương trình đào tạo nên chưa được cấp bằng theo đúng quy định.
Đồng thời, nhà trường cũng không công nhận danh hiệu kiến trúc sư và chưa từng cấp bằng tốt nghiệp Đại học cho ông Chiến.
Có thể về truy cứu trách nhiệm hình sự?
Theo Luật sư Nguyễn Đức Hùng, Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho biết, các hành vi sai phạm (nếu có) và các chế tài xử lý như thế nào thì còn phụ thuộc vào kết luận của các cơ quan có thẩm quyền.
Tuy nhiên, nếu bị kết luận là sử dụng bằng tốt nghiệp giả thì tùy thuộc vào nội dung, tính chất và mức độ vi phạm, ông Chiến có thể bị xử lý hành chính hoặc truy cứu về trách nhiệm hình sự.
Về xử lý hành chính, theo quy định tại khoản 4 và khoản 6 Điều 17 Nghị định 79/2015/NĐ - CP của Chính phủ quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp quy định: “Phạt tiền từ 7.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi mua bán, sử dụng văn bằng, chứng chỉ giáo dục nghề nghiệp giả mà chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự”. Ngoài ra, người vi phạm còn bị tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính.
Còn về việc truy cứu trách nhiệm hình sự, Luật sư cho biết, tại Điều 341 Bộ Luật Hình sự năm 2015 về tội “Làm giả con dấu, tài liệu cơ quan, tổ chức; tội “Sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan tổ chức” quy định: “Người nào làm giả con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác của cơ quan, tổ chức hoặc sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ giả thực hiện hành vi trái pháp luật” thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến cao nhất là 07 năm. Bên cạnh đó, người phạm tội này còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
Ngoài ra, nếu cán bộ, công chức có hành vi “Sử dụng giấy tờ không hợp pháp để được bầu, phê chuẩn, bổ nhiệm vào chức vụ” hoặc “Sử dụng văn bằng, chứng chỉ, giấy chứng nhận, xác nhận giả hoặc không hợp pháp để được tuyển dụng vào cơ quan, tổ chức, đơn vị” thì còn có thể bị áp dụng hình thức kỷ luật cách chức hoặc buộc thôi việc (Điều 12 và Điều 13 Nghị định 112/2020/NĐ-CP của Chính phủ).
Những người có trách nhiệm liên quan cũng có thể bị xử lý
Về mặt xử lý Đảng, theo Luật sư, người muốn vào Đảng phải thực hiện tự khai lý lịch một cách trung thực, đầy đủ và rõ ràng theo Điều lệ và các quy định của Đảng. Tổ chức Đảng nơi kết nạp Đảng viên phải có trách nhiệm kiểm tra, thẩm tra lý lịch của người muốn vào Đảng theo quy định.
“Nếu việc thẩm tra có thiếu sót, không đúng quy định dẫn đến việc không phát hiện việc sử dụng hồ sơ, giấy tờ giả, thì tùy theo nội dung, tính chất và mức độ vi phạm mà những người có trách nhiệm sẽ có thể phải chịu các hình thức kỷ luật theo quy định của Đảng”, Luật sư Hùng cho biết.
Vẫn chưa có quy định cụ thể về việc bồi thường
Với vấn đề bồi thường khi sử dụng bằng giả, Luật sư Hùng cho biết pháp luật hiện nay không có quy định trực tiếp và cụ thể về việc sử dụng bằng giả thì có phải bồi thường hay không và mức bồi thường như thế nào.
Tuy nhiên, nếu việc sử dụng bằng giả thực hiện các hành vi trái pháp luật và gây ra thiệt hại cho các cá nhân, cơ quan hoặc tổ chức thì người vi phạm sẽ phải bồi thường thiệt hại và chịu trách nhiệm bị xử lý theo quy định của Bộ luật Dân sự và các quy định pháp luật có liên quan.
Luật sư cho hay, các quy định của pháp luật về việc xử lý hành vi sử dụng văn bằng, giấy tờ giả đã tương đối đầy đủ. Tuy nhiên thực tế, các hành vi này vẫn diễn ra, đặc biệt là trong công tác tuyển dụng, bổ nhiệm cán bộ, công chức và viên chức, ảnh hưởng rất xấu đến công tác nhân sự, cán bộ của Đảng và Nhà nước, gây bức xúc trong xã hội. Do đó, các cơ quan chức năng cần tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra, xác minh, giám sát đối với việc cấp và sử dụng văn bằng, chứng chỉ, đặc biệt trong việc tuyển dụng, bổ nhiệm cán bộ, công chức và viên chức, để có thể kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm, tăng cường tính răn đe và phòng ngừa vi phạm.
Bên cạnh đó, cũng cần phải hoàn thiện các quy định của pháp luật, xây dựng được cơ chế kiểm tra, xác minh, giám sát hiệu quả hơn đối với việc cấp và sử dụng các loại văn bảng chứng chỉ như: Áp dụng công nghệ, xây dựng cơ sở dữ liệu thống nhất về việc cấp văn bằng, chứng chỉ của các cơ sở giáo dục, đào tạo; quy định trách nhiệm kiểm tra, xác minh về văn bằng, chứng chỉ trong công tác tuyển dụng, bổ nhiệm cán bộ, công chức và viên chức....
TRẦN MINH
