Ảnh minh họa.
Theo quy định của pháp luật thì hành vi dùng tiền, lợi ích vật chất hoặc lợi ích phi vật chất để yêu cầu người có chức vụ, quyền hạn thực hiện công việc theo yêu cầu của mình là hành vi đưa hối lộ. Còn người có chức vụ quyền hạn, nhận tiền, lợi ích vật chất hoặc lợi ích phi vật chất của người khác để làm hoặc không làm một công việc thuộc nhiệm vụ quyền hạn của mình vì lợi ích của người đã đưa hối lộ thì đó là hành vi nhận hối lộ.
Cả hành vi đưa hối lộ và hành vi nhận hối lộ đều là hành vi vi phạm pháp luật, sẽ bị xử lý với chế tài nghiêm khắc. Trong đó, theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 thì tội "Nhận hối lộ" được quy định tại Điều 354.
Cụ thể, người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung gian nhận hoặc sẽ nhận bất kỳ lợi ích nào sau đây cho chính bản thân người đó hoặc cho người hoặc tổ chức khác để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
- Tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm hoặc đã bị kết án về một trong các tội quy định tại Mục 1 Chương này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
- Lợi ích phi vật chất.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm: Có tổ chức; Lạm dụng chức vụ, quyền hạn; Của hối lộ là tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng; Gây thiệt hại về tài sản từ 1.000.000.000 đồng358 đến dưới 3.000.000.000 đồng; Phạm tội 02 lần trở lên; Biết rõ của hối lộ là tài sản của Nhà nước; Đòi hối lộ, sách nhiễu hoặc dùng thủ đoạn xảo quyệt.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 15 năm đến 20 năm:
- Của hối lộ là tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;
- Gây thiệt hại về tài sản từ 3.000.000.000 đồng đến dưới 5.000.000.000 đồng.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình:
- Của hối lộ là tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá 1.000.000.000 đồng trở lên;
- Gây thiệt hại về tài sản 5.000.000.000 đồng trở lên.
Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm, có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Người có chức vụ, quyền hạn trong các doanh nghiệp, tổ chức ngoài Nhà nước mà nhận hối lộ, thì bị xử lý theo quy định tại Điều này.
Đây là chế tài rất nghiêm khắc của pháp luật đối với hành vi nhận hối lộ nhằm răn đe, phòng ngừa đối với người có chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Hành vi nhận hối lộ làm suy thoái đạo đức cán bộ, làm giảm sút uy tín, niềm tin của người dân đối với chính quyền và phát sinh những hệ lụy, tiêu cực, bất bình đẳng trong xã hội. Vì vậy tội "Nhận hối lộ" cũng là một trong những tội danh thuộc nhóm tội tham nhũng có mức hình phạt cao nhất là tử hình.
HỒNG HẠNH
