Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 11/6 ban hành sắc lệnh cho phép trừng phạt các thành viên Tòa án hình sự quốc tế liên quan tới cuộc điều tra về vai trò của các lực lượng Mỹ trong các tội ác chiến tranh ở Afghanistan.
Đài Sputnik (Nga) cho biết trong tháng 3, ICC cho phép bắt đầu điều tra về tội ác chiến tranh của các bên gây ra trong xung đột ở Afghanistan, trong đó có cả công dân Mỹ.
ICC đã mở điều tra về tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người ở Afghanistan trong giai đoạn 2003 và 2014. Trong đó, điều tra bao gồm cáo buộc tra tấn tù nhân tại các cơ sở bí mật của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) ở Ba Lan, Romania và Lithuania.
Vào đầu tháng 6, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo khẳng định rằng Washington sẽ xử lý vấn đề này trong tương lai gần.
ICC đã "bật đèn xanh" cho cuộc điều tra về tội ác chiến tranh tại Afghanistan chỉ vài ngày sau khi Mỹ đạt thỏa thuận hòa bình với Taliban nhằm giảm căng thẳng leo thang.
Tháng 4/2019, Washington hủy bỏ thị thực của công tố viên ICC Fatou Bensouda và cấm bà nhập cảnh Mỹ nhằm phản đối chiến dịch điều tra quân đội Mỹ ở Afghanistan mà bà thực hiện.
Ngoài ra, trong tháng 9/2019, các thẩm phán của ICC đã thông qua một phần đề nghị của công tố viên trưởng Fatou Bensouda kháng cáo quyết định trước đó bác bỏ đề xuất điều tra tội ác chiến tranh của binh sĩ Mỹ tại Afghanistan.
Theo Trung tâm Quyền Hiến pháp (CCR), chương trình tra tấn của Mỹ với các hành động tội ác chiến tranh đã xảy ra từ lâu tại Afghanistan và một số quốc gia khác. Chính phủ Mỹ đã miễn cưỡng trong điều tra và xét xử công dân và quan chức quân sự chịu trách nhiệm cho những hành động này.
Mỹ từ chối gia nhập ICC và cáo buộc rằng cơ quan này sẽ trở thành một diễn đàn truy tố vì mục đích chính trị nhắm đến Washington và đồng minh.
Năm 2002, Quốc hội Mỹ thông qua Đạo luật Bảo vệ quân nhân Mỹ, trong đó cho phép tổng thống sử dụng lực lượng quân đội để thả tự do cho binh sĩ Mỹ bị ICC giam giữ.
Triều Tiên quyết củng cố lực lượng để đối phó Mỹ
CHDCND Triều Tiên cáo buộc Mỹ có ý định làm trầm trọng thêm căng thẳng giữa hai nước, đồng thời khẳng định sẽ xây dựng lực lượng mạnh hơn để đối đầu với các mối đe dọa quân sự từ Mỹ.
Trong cuộc trả lời phỏng vấn hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) ngày 11/6 , Ngoại trưởng Triều Tiên Ri Son-gwon lưu ý rằng nước này không thấy bất cứ sự cải thiện nào trong mối quan hệ giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, kể từ cuộc hội đàm đầu tiên giữa hai nước tại Singapore vào ngày 12/6/2018.
“Mục tiêu chiến lược an ninh của CHDCND Triều Tiên là xây dựng lực lượng đáng tin cậy hơn để đối phó với các mối đe dọa quân sự lâu dài từ Mỹ. Đây là thông điệp chúng tôi chuyển tới Mỹ nhân dịp kỷ niệm lần 2 sự kiện ngày 12/6.
Chúng tôi từng hy vọng mối quan hệ Triều Tiên-Mỹ sẽ được cải thiện, song giờ thì chuyển sang tuyệt vọng. Chúng tôi sẽ không bao giờ mang lại cho lãnh đạo Mỹ bất cứ cơ hội nào để ghi điểm nếu không nhận được sự đáp trả tương xứng”, Ngoại trưởng Triều Tiên Ri Son-gwon cho hay.
Cũng trong ngày 11/6, Triều Tiên nói Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, ông Antonio Guterres có thể giả vờ hành động như một kẻ say rượu, sau khi lên án những bình luận từ người phát ngôn của ông Guterres về việc Bình Nhưỡng quyết định cắt đứt liên lạc với Hàn Quốc.
Theo phát ngôn viên Stephane Dujarric, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Guterres ngày 10/6 bày tỏ sự tiếc nuối khi Triều Tiên thông báo cắt đứt mọi đường dây liên lạc với Hàn Quốc, đồng thời cảnh báo rằng các kênh liên lạc như vậy “là cần thiết để tránh những hiểu lầm hoặc tính toán sai lầm”.
LÂM HOÀNG(t/h)
