Bất chấp thỏa thuận hòa bình của chính quyền tiền nhiệm với lực lượng Taliban tại Afghanistan một năm về trước, chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden đang xem xét lại kế hoạch rút quân để quá trình này diễn ra một cách trật tự và “không quá vội vàng”. Trong khi đó, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng về sứ mệnh hiện diện quân sự tại đây. Điều này có thể khiến Taliban phản ứng tức giận và tiến trình hòa bình có thể bị cản trở.
Sau Hội nghị Bộ trưởng quốc phòng của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) mới đây, Tổng thư ký Jens Stoltenberg cho biết, liên minh quân sự này vẫn chưa có quyết định cuối cùng về tương lai nhiệm vụ tại Afghanistan. Điều này đồng nghĩa NATO sẽ chưa vội rút quân.
Ngày 24/02, Chính phủ Đức còn nhất trí gia hạn 10 tháng sự hiện diện quân sự của nước này ở Afghanistan. Theo đó, sứ mệnh của quân đội Đức ở Afghanistan sẽ đến ngày 31/01/2022, thay vì thời hạn hiện tại là vào cuối tháng 3 tới. Tuy nhiên, động thái này vẫn cần có sự thông qua của Hạ viện Đức. Hiện Đức có số binh sĩ tại quốc gia Nam Á này nhiều thứ hai trong NATO, sau Mỹ, với khoảng 1.100 binh sĩ trong khuôn khổ phái bộ gồm 9.600 quân nhân của NATO.
Cũng trong ngày hôm qua, Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ, Mỹ, Jack Reed, Chủ tịch Ủy ban Quân lực Thượng viện, cũng bày tỏ mong đợi “một số phần mở rộng” về sự hiện diện của quân đội Mỹ ở Afghanistan sau tháng 5/2021, bất chấp thỏa thuận với Taliban là Mỹ sẽ rút toàn bộ quân vào thời điểm đó. Thượng nghị sĩ này đã đánh giá vấn đề Afghanistan là “một trong những vấn đề thách thức nhất” mà Tổng thống Joe Biden đang phải đối mặt ở thời điểm hiện tại. Ông đã nêu ra 3 lựa chọn đối với Tổng thống Biden, bao gồm việc rút lui vào tháng 5 dù Taliban không tuân thủ thỏa thuận; đàm phán hoặc thông báo gia hạn rút quân trong thời gian ngắn để thúc đẩy các cuộc đàm phán giữa Taliban và chính phủ Afghanistan vốn đang bị đình trệ; hoặc “nói một cách đơn giản là Mỹ phải duy trì sự hiện diện của mình cho đến khi các điều kiện thuận lợi nhất được đáp ứng”.
Mới đây, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin khẳng định, nước này đang xem xét lại thỏa thuận hòa bình với Taliban hồi tháng 2 năm ngoái, để xác định xem Mỹ có rút toàn bộ quân ra khỏi cuộc chiến lâu nhất lịch sử đúng thời hạn hay không. Theo người đứng đầu Bộ Quốc phòng Mỹ, nước này đã cam kết với các nước đồng minh rằng sẽ rút quân một cách trình tự, không vội vàng; đồng thời kêu gọi Taliban giảm bạo lực và thúc đẩy tiến trình đối thoại với chính phủ Afghanistan.
“Điểm mấu chốt là chúng tôi cam kết chấm dứt cuộc chiến này một cách có trách nhiệm và bền vững; ngăn Afghanistan trở thành nơi an toàn cho các nhóm khủng bố đe dọa lợi ích của Mỹ và các đồng minh của chúng tôi. Mỹ đang xem xét phương án liên quan, nhằm tránh mọi hậu quả tiềm ẩn có thể xảy ra. Chúng tôi cũng rất lưu tâm đến thời hạn còn lại của thỏa thuận. Rõ ràng, bạo lực hiện đang quá cao và cần phải giảm ngay lập tức. Các cuộc đàm phán nội bộ cũng cần đạt được nhiều tiến bộ hơn”, Bộ trưởng Austin nhấn mạnh.
Theo thỏa thuận với Taliban do chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đàm phán, tất cả binh sỹ Mỹ phải rút khỏi Afghanistan trước ngày 1/5 tới nếu lực lượng Taliban duy trì một số cam kết chống khủng bố nhất định.
Dù bạo lực năm 2020 đã giảm 15% so với 1 năm trước đó, song quý 4 năm ngoái đã tăng trở lại trong bối cảnh các cuộc đàm phán nội bộ giữa các bên Afghanistan vẫn chưa đạt được sự đột phá.
ĐÌNH NAM/VOV
