Theo đại diện BHXH (BHXH) Việt Nam, hệ thống BHXH đa tầng bao gồm: Trợ cấp hưu trí xã hội; BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện; bảo hiểm hưu trí bổ sung để hướng tới bao phủ toàn dân.
Trong đó, trợ cấp hưu trí xã hội theo quy định của Luật BHXH năm 2024 (có hiệu lực từ 01/7/2025) là loại hình BHXH do ngân sách nhà nước bảo đảm, được xây dựng trên cơ sở kế thừa và phát triển một phần từ quy định về trợ cấp xã hội hàng tháng đối với người cao tuổi.
Cụ thể, Luật quy định độ tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội thấp hơn 05 tuổi so với tuổi hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng đối với người cao tuổi hiện hành (80 tuổi).
Ảnh minh họa.
Căn cứ Điều 21 Luật BHXH năm 2024 (có hiệu lực từ ngày 01/7/2025), công dân Việt Nam được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội khi có đủ các điều kiện sau đây: Từ đủ 75 tuổi trở lên; không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hàng tháng, trừ trường hợp khác theo quy định của Chính phủ; có văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Công dân Việt Nam từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo và đáp ứng đủ điều kiện thì được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Mức trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng do Chính phủ quy định, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, và khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ.
Định kỳ 03 năm, Chính phủ thực hiện rà soát, xem xét việc điều chỉnh mức trợ cấp hưu trí xã hội. Tùy theo điều kiện kinh tế - xã hội, khả năng cân đối ngân sách, huy động các nguồn lực xã hội, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định hỗ trợ thêm cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Đáng chú ý, người vừa đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, vừa thuộc đối tượng hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng, thì được hưởng chế độ trợ cấp cao hơn.
Trong thời gian hưởng trợ cấp hưu trí, họ được ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế. Khi chết thì tổ chức, cá nhân lo mai táng được nhận hỗ trợ chi phí mai táng theo quy định của pháp luật về người cao tuổi.
Luật cũng quy định, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội trên cơ sở đề nghị của Chính phủ, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, và khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ.
Khi có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, riêng chính sách này sẽ có hơn 1,2 triệu người cao tuổi được thụ hưởng trợ cấp. Dự kiến ngân sách sẽ chi 4.000-5.000 tỉ đồng mỗi giai đoạn.
Như vậy, so với Luật BHXH năm 2014, trợ cấp hưu trí xã hội là chính sách mới của Luật BHXH năm 2024. Khoản trợ cấp hưu trí xã hội thực chất là chuyển từ trợ cấp xã hội hiện nay theo Luật Người cao tuổi sang Luật BHXH sửa đổi để hỗ trợ cho người cao tuổi không đủ điều kiện hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng, nhằm góp phần bảo đảm tốt vấn đề an sinh xã hội. Mức chuẩn trợ giúp xã hội áp dụng từ ngày 01/7/2024 là 500.000 đồng/tháng.
