(LSO) -Tính đến 10h30 ngày 5/5, tổng số ca nhiễm trên thế giới đã hơn 3,6 triệu ca nhiễm, trong đó số ca tử vong là 251.960 ca, số ca được công bố chữa khỏi là 1.195.059 ca.
Nhữngcáo buộc tình báo 5 nước nhắm vào Trung Quốc
Khi công bố tài liệu 15 trang của liên minh tình báoNgũ Nhãn, báo Australia Daily Telegraph mô tả nó như một "quả bom".
Ngũ Nhãn (Five Eyes), liên minh tình báo 5 nước Mỹ,Anh, Australia, New Zealand và Canada, cáo buộc Trung Quốc che đậy thông tin vềvirus bằng cách bác bỏ khả năng nCoV lây từ người sang người, "bịt miệng"các bác sĩ cảnh báo sớm, xóa bằng chứng trong phòng thí nghiệm và không chịucung cấp mẫu sinh phẩm cho các nhà khoa học quốc tế nghiên cứu vaccine.
Tài liệu được báo Australia công bố hôm 2/5 nhắc đếncông việc của Thạch Chính Lệ, nhà nghiên cứu hàng đầu của Viện Virus học Vũ Hán(WIV). Năm 2013, bà Thạch và các đồng sự thu thập mẫu phân dơi móng ngựa từ mộthang động ở tỉnh Vân Nam và sau này phát hiện nó chứa virus giống nCoV tới96,2%.
Nhóm này từng tổng hợp ra một virus corona mới giốngSARS, để phân tích xem nó có thể truyền từ dơi sang động vật có vú khác haykhông.Nghiên cứu được thực hiệncùng với Đại học Bắc Carolina tháng 11/2015 kết luận rằng virus có thể truyềntrực tiếp từ dơi sang người và không có cách điều trị.
Nghiên cứu thừa nhận độ nguy hiểm của công việc họtiến hành. Họ cho biết "để đánh giá khả năng lây sang người của viruscorona từ dơi, họ đã tạo ra một loại virus corona mới từ trình tự gene đượcphân lập từ dơi móng ngựa Trung Quốc".
Một trong những đồng tác giả với bà Thạch, giáo sưRalph Baric từ Đại học Bắc Carolina, nói trong cuộc phỏng vấn với Science Dailyvào thời điểm đó: "Virus này rất dễ gây bệnh. Cả phác đồ điều trị đã đượcsử dụng để đối phó SARS năm 2002 lẫn thuốc ZMapp chống Ebola đều không thể vôhiệu hóa được nó".
Tháng 3/2019, bà Thạch và các đồng sự công bố mộtđánh giá có tiêu đề "virus corona trong loài dơi ở Trung Quốc" trên tạpchí y khoa Viruses, viết rằng họ nhắm đến mục tiêu "dự đoán các điểm nóngvirus và nguy cơ lây truyền giữa các loài". "Rất có khả năng dịchvirus corona giống SARS hoặc MERS trong tương lai sẽ bắt nguồn từ dơi, và nhiềukhả năng xảy ra ở Trung Quốc", đánh giá có đoạn viết.
Mỹ đã dừng tài trợ cho các thí nghiệm gây tranh cãicó nguy cơ làm lây lan virus nguy hiểm vào tháng 10/2014, lo ngại nó có thể dẫnđến đại dịch toàn cầu. Tuy nhiên, họ nối lại tài trợ vào tháng 12/2017. Tổ chứcNghiên cứu Khoa học và Công nghiệp Khối Thịnh vượng chung Australia (CSIRO) tiếptục phối hợp và tài trợ cho WIV. WIV vẫn liệt kê CSIRO là đối tác trong khi Mỹđã cắt quan hệ với phòng thí nghiệm này kể từ khi Covid-19 bùng phát.
WIV đang là tâm điểm của nhiều nghi ngờ. Tổng thốngMỹ Donald Trump và các quan chức Mỹ đang thúc đẩy giả thuyết nCoV đã bị rò rỉ từphòng thí nghiệm này.
Ngày 1/5, Cộng đồng Tình báo Mỹ bác bỏ giả thuyếtnCoV là virus nhân tạo hoặc bị biến đổi gene, song cho biết họ đang xem xét khảnăng nCoV thoát ra ngoài "sau một sự cố tại phòng thí nghiệm ở VũHán". Giới chuyên gia đánh giá khả năng này khó xảy ra nhưng không phảikhông thể. Trong khi đó, Trung Quốc bác bỏ nghi vấn.
Daily Telegraph chú ý đến việc Hoàng Diễm Linh(Huang Yan Ling), nhà nghiên cứu tại WIV, "biến mất". Có những tin đồntrên mạng xã hội Trung Quốc rằng bà là người đầu tiên được chẩn đoán nhiễm nCoVvà là "bệnh nhân số 0". Tiểu sử và ảnh của bà đã bị xóa khỏi trangweb của WIV.
Ngày 16/2, Viện Virus học Vũ Hán bác bỏ thông tinHoàng Diễm Linh là "bệnh nhân số 0", nói rằng bà vẫn sống và khỏe mạnh,nhưng không đưa ra bằng chứng.
Ngày 6/12/2019, 5 ngày sau khi một người đàn ôngliên quan đến chợ hải sản Hoa Nam Vũ Hán có triệu chứng giống viêm phổi, vợ anhta cũng mắc bệnh, cho thấy có dấu hiệu virus lây từ người sang người.
Ngày 31/12/2019, giới chức Trung Quốc bắt đầu kiểmduyệt tin tức về virus trên các công cụ tìm kiếm của nước này, xóa các thuật ngữbao gồm "biến thể SARS", "chợ hải sản Vũ Hán" và "viêmphổi Vũ Hán bí ẩn".
Ngày 1/1/2020, giới chức Vũ Hán đóng cửa và khửtrùng chợ hải sản Hoa Nam, dù chưa tiến hành bất kỳ cuộc điều tra nào về nguồngốc virus. New York Times đưa tin rằng Trung Quốc không lấy mẫu từ động vật haychuồng nhốt tại đây và đánh giá đây là hành vi "xóa sạch bằng chứng".
Ủy ban Y tế Hồ Bắc ngày 2/1 ra lệnh cho các công tynghiên cứu gene ngừng thử nghiệm virus mới và tiêu hủy tất cả các mẫu sinh phẩm.Một ngày sau, Ủy ban Y tế Quốc gia yêu cầu tiêu hủy hoặc chuyển các mẫu bệnh phẩmnCoV đến một số cơ sở xét nghiệm được chỉ định, đồng thời ra chỉ thị không côngbố thông tin về dịch. Các bác sĩ lên tiếng về loại virus mới, như Lý Văn Lượng,bị khiển trách và bị coi là "lan truyền tin đồn thất thiệt".
Ngày 10/1, quan chức Trung Quốc nói rằng dịch"đã được kiểm soát" và người nhiễm chỉ có "triệu chứng nhẹ".Hôm sau, một phòng thí nghiệm ở Thượng Hải chia sẻ trình tự gene với thế giới,nhưng nó bị đóng cửa một ngày sau đó với lý do "sửa chữa".
WHO:Mỹ chưa gửi bằng chứng, tuyên bố về nguồn gốc Covid-19 là 'suy đoán'
Ngày 4/5, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) nói rằng Mỹ vẫnchưa cung cấp cho tổ chức này bằng chứng nào để chứng minh những tuyên bố"mang tính suy đoán" của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằngvirus corona chủng mới bắt nguồn từ bên trong một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán(Trung Quốc).
"Chúng tôi không nhận được bất kỳ dữ liệu hay bằngchứng cụ thể nào từ chính phủ Mỹ liên quan tới nguồn gốc của virus corona chủngmới. Do đó, theo quan điểm của chúng tôi, điều này vẫn mang tính suy đoán" giám đốc điều hành Chương trình các tìnhtrạng khẩn cấp y tế của WHO, ông Michael Ryan nói.
Theo Hãng tin AFP, các nhà khoa học tin rằng viruscorona chủng mới (SARS-CoV-2) lây từ động vật sang người, xuất hiện ở Trung Quốcvào cuối năm 2019, có thể là từ một chợ hải sản ở Vũ Hán.
Tuy nhiên, Tổng thống Trump tuần trước tuyên bố"đã thấy bằng chứng" cho thấy con virus bắt nguồn từ một phòng thínghiệm ở Vũ Hán. Nhà lãnh đạo Mỹ gần đây ngày càng chỉ trích Trung Quốc về cáchxử lý đại dịch trong giai đoạn bùng phát đầu tiên.
Ngày 3/5, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cũng tuyên bốcó "bằng chứng lớn" ủng hộ tuyên bố đó. Tuy nhiên, phía Trung Quốcluôn kịch liệt bác bỏ thông tin từ phía Mỹ.
"Như bất kỳ tổ chức nào hoạt động phải dựa theochứng cớ, chúng tôi sẽ sẵn sàng tiếp nhận bất kỳ thông tin nào nói về nguồn gốccủa virus" ông Ryan nói, đồng thời nhấn mạnh đây là "một mẩu thôngtin y tế rất quan trọng" cho tương lai.
Ông nói thêm: "Nếu dữ liệu và bằng chứng đã có,thì sẽ do chính phủ Mỹ quyết định liệu có chia sẻ hay không và khi nào mới chiasẻ. Nhưng thật khó để WHO hoạt động trong một "khoảng trống thôngtin" liên quan tới điều đó".
ChâuÂu bắt đầu hạ nhiệt với Covid-19
Tại Rome, trải qua 55 ngày phong tỏa trên toàn quốc,ngày 4/5, Italy chính thức bước vào giai đoạn 2 tình trạng khẩn cấp dịch viêmđường hô hấp cấp Covid-19, giai đoạn sống chung cùng virus SARS-CoV-2.
Giai đoạn 2 của tình trạng khẩn cấp tại nước này làgiai đoạn sống chung cùng virus, do đó, Thủ tướng Conte khuyến cáo người dânItaly cần hợp tác nhiều hơn nữa, ý thức công dân và tuân thủ các nguyên tắctrong ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm.
Theo sắc lệnh mới, từ ngày 4/5, người dân Italy cóthể di chuyển trong cùng khu vực sinh sống, song vẫn không được phép di chuyểntới các vùng khác ngoại trừ lý do khẩn cấp về sức khỏe hoặc công việc. Các côngviên được phép mở cửa trở lại. Các đám tang có thể được tổ chức nhưng tối đa 15người tham dự.
Tất cả các hoạt động tụ tập đông người nơi công cộngvà cá nhân đều bị cấm. Yêu cầu đeo khẩu trang là bắt buộc trên các phương tiệngiao thông công cộng, các cửa hàng, công sở và duy trì khoảng cách an toàn. Sắclệnh mới cũng nêu rõ trường học sẽ mở cửa trở lại vào tháng Chín tới.
Tại Pháp, tính đến tối ngày 4/5, số ca tử vong vì dịchbệnh viêm đường hô hấp cấp Covid-19 tại Pháp đã lên tới 168.925 người.
Ngày 4/5, phát biểu sau Hội nghị các nhà tài trợ chosáng kiến toàn cầu về chẩn đoán y tế, Tổng thống Emmanuel Macron đã kêu gọi ngườidân Pháp tiếp cận các biện pháp dỡ bỏ phong tỏa với "sự bình tĩnh, thực tếvà thiện chí," trong khi đánh giá rằng đó chỉ là “một giai đoạn” trong cuộcchiến chống lại Covid-19.
Ông khẳng định "hiểu hết tất cả sự lo lắng"đặc biệt là việc mở lại trường học, và cho biết các biện pháp chi tiết sẽ đượcchính phủ công bố vào ngày 7/5 tới.
Tối cùng ngày, với 81 phiếu thuận, 89 phiếu chống và174 phiếu trắng. Thượng viện Pháp đã bác bỏ kế hoạch dỡ bỏ phong tỏa của chínhphủ.
Các thượng nghị sỹ đã đề nghị chính phủ xem xét lạinhiều biện pháp đang gây tranh cãi trong dư luận, nhất là bảo đảm an toàn trongviệc mở cửa lại trường học. Kế hoạch dỡ bỏ phong tỏa của chính phủ cũng đã đượcHạ viện thông qua 6 ngày trước đó.
Tại Đức, các nhà lãnh đạo Đức ngày 4/5 đã cảnh báo vềhành động quá vội vàng trong việc mở cửa biên giới ở châu Âu trong bối cảnh sốliệu mới nhất cho thấy số ca lây nhiễm mới ở châu Âu chưa có dấu hiệu suy giảmrõ rệt.
Bộ trưởng Nội vụ liên bang Đức Horst Seehofer cho biếtBerlin đã quyết định kéo dài lệnh kiểm soát biên giới với Áo, Thụy Sĩ, Pháp,Luxemburg và Đan Mạch cho tới ngày 15/5 và sau đó các hạn chế sẽ dẫn được nới lỏng.
Các quy định liên quan tới các chuyến bay từ Tây BanNha và Italy cũng sẽ được tiếp tục gia hạn. Bộ trưởng Seehofer cảnh báo việc mởcửa quá vội vàng biên giới giữa Áo và Đức, nhấn mạnh chừng nào dịch Covid-19còn hoành hành, Đức sẽ vẫn phải hạn chế kế hoạch đi lại.
Những tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh Chính phủ Áo và Cộng hòa Séc muốn nhanh chóng dỡ bỏ lệnh đóng cửa biên giới nhằm cứu vãn ngành du lịch đang gặp khó khăn. Người Đức nằm trong nhóm du khách quan trọng nhất của Áo.
LÂM HOÀNG(t/h)
