(LSO) - Chính phủ vừa ban hành Nghị định 30/2020/NĐ-CP về công tác văn thư có hiệu lực từ ngày 05/3/2020. Theo đó, đối với các văn bản hành chính và bản sao văn bản áp dụng đối với các cơ quan, tổ chức nhà nước doanh nghiệp nhà nước sẽ phải viết hoa trong một số trường hợp theo quy định.
Theo quy định đó, những điểm mới về quy tắc viết hoa bắt buộc trong văn bản hành chính gồm các trường hợp sau:
1. Trường hợp viết hoa vì phép đặt câu
Theo Nghị định 30/2020/NĐ-CP, văn bản hành chính cần viết hoa chữ cái đầu âm tiết thứ nhất của một câu hoàn chỉnh. Cụ thể, viết hoa sau dấu chấm câu (.); sau dấu chấm hỏi (?); sau dấu chấm than (!) và khi xuống dòng.
Ví dụ: . Thư viện
? Pháp luật
Trước đây theo Thông tư 01/2011/TT-BNV thì phải viết hoa cả trong trường hợp sau dấu chấm lửng (…); sau dấu hai chấm (:); sau dấu hai chấm trong ngoặc kép (: “…”) và viết hoa chữ cái đầu âm tiết thứ nhất của mệnh đề sau dấu chấm phẩy (;) và dấu phẩu (,) khi xuống dòng).
2. Trường hợp đặc biệt khi viết hoa tên địa lý
Hiện nay, theo Nghị định 30 có 02 trường hợp đặc biệt khi viết hoa tên địa lý đó là: Thủ đô Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh. Trước đây theo Thông tư 01/2011 thì chỉ có Thủ đô Hà Nội là thuộc trường hợp đặc biệt.
Đối với, tên đơn vị hành chính được cấu tạo giữa danh từ chung (tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương; xã, phường, thị trấn) với tên riêng của đơn vị hành chính đó: Viết hoa chữ cái đầu của các âm tiết tạo thành tên riêng và không dùng gạch nối. Ví dụ: thành phố Thái Nguyên.
Trường hợp tên đơn vị hành chính được cấu tạo giữa danh từ chung kết hợp với chữ số, tên người, tên sự kiện lịch sử, viết hoa cả danh từ chung chỉ đơn vị hành chính đó. Ví dụ: Quận 1, Phường Điện Biên Phủ,…
3. Trường hợp viết hoa danh từ riêng chỉ tên người
Ở đây sẽ viết hoa chữ cái đầu tất cả các âm tiết của danh từ riêng chỉ tên người. Ví dụ: Nguyễn Ái Quốc, Trần Phú,…; viết hoa tên hiệu, tên gọi nhân vật lịch sử ở cái đầu tất cả các âm tiết. Ví dụ: Vua Hùng, Bà Triệu, Ông Gióng, Bác Hồ, Cụ Hồ,…
Đối với tên người nước ngoài được phiên âm chuyển sang tiếng Việt sẽ viết theo quy tắc viết tên người Việt Nam. Ví dụ: Kim Nhật Thành, Mao Trạch Đông, Thành Cát Tư Hãn,…
Trường hợp phiên âm không sang âm Hán - Việt (phiên âm trực tiếp sát cách đọc của nguyên ngữ), viết hoa chữ cái đầu âm tiết thứ nhất trong mỗi thành phần. Ví dụ: Vla-đi-mia I-lích Lê-nin, Phri-đrích Ăng-ghen,…
4. Trường hợp viết hoa tên cơ quan, tổ chức.
Trong trường hợp này sẽ viết hoa chữ cái đầu của các từ, cụm từ chỉ loại hình cơ quan, tổ chức; chức năng, lĩnh vực hoạt động của cơ quan, tổ chức. Ví dụ: Ban Chỉ đạo trung ương về Phòng chống tham nhũng, Văn phòng Chủ tịch nước, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Hội đồng nhân dân tỉnh Sơn La, Sở Tài chính,…
Một số trường hợp viết hoa đặc biệt là Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn phòng Trung ương Đảng,…
Đối với tên cơ quan, tổ chức nước ngoài, viết hoa theo quy tắc viết tên cơ quan, tổ chức của Việt Nam. Ví dụ: Liên hợp quốc (UN), Tổ chức Y tế thế giới (WHO),…
Đối với tên cơ quan, tổ chức nước ngoài được sử dụng trong văn bản ở dạng viết tắt, viết bằng chữ in hoa như nguyên ngữ hoặc chuyển tự La-tinh nếu nguyên ngữ không thuộc hệ La-tinh. Ví dụ: WTO, UNDP, UNESCO, ASEAN,…
5. Trường hợp viết hoa khi viện dẫn các điều, khoản, điểm của một văn bản
Nếu trước đây theo Thông tư 01/2011 quy định trường hợp viện dẫn các điều, khoản, điểm của một văn bản cụ thể thì viết hoa chữ cái đầu của điều, khoản, điểm. Có nghĩa hiện tại viện dẫn “điểm, khoản” thì không viết hoa chữ cái đầu nữa.Tuy nhiên, theo quy định mới, trường hợp viện dẫn phần, chương, mục, tiểu mục, điều, khoản, điểm của một văn bản cụ thể thì viết hoa chữ cái đầu của phần, chương, mục, tiểu mục, điều.
Ví dụ: Căn cứ điểm a khoản 2 Điều 103 Mục 5 Chương XII Phần I của Bộ luật Hình sự.
Ví dụ trước đây sẽ viết là: Điểm a Khoản 2 Điều 103 Mục 5 Chương XII Phần I của Bộ luật Hình sự.
6. Bỏ quy định về việc phải viết hoa “ngày tiết” trong năm
Trước đây tại Thông tư 01/2011 quy định tên các ngày tiết thì viết hoa chữ cái đầu của âm tiết thứ nhất tạo thành tên gọi.
Ví dụ: tiết Lập xuân; tiết Đại hàn…
7. Bỏ quy tắc bắt buộc viết hoa trong Tên gọi các tôn giáo, giáo phái, ngày lễ tôn giáo.
THANH THANH
