Ngày 16/10/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 274/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 về việc chậm đóng, trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN, cùng quy định về khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực BHXH.
Nghị định gồm 04 Chương, 16 Điều, trong đó nêu rõ các trường hợp không bị coi là trốn đóng, quy định cách tính số tiền, số ngày chậm đóng, trốn đóng và các biện pháp xử lý đối với hành vi vi phạm.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Không bị coi là trốn đóng trong trường hợp bất khả kháng
Theo Nghị định, người sử dụng lao động không bị coi là trốn đóng BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp khi việc chậm đóng xuất phát từ các sự kiện bất khả kháng đã được cơ quan có thẩm quyền công bố.
Các trường hợp bao gồm thiên tai như bão, lũ, ngập lụt, động đất, hỏa hoạn lớn, hạn hán kéo dài và các loại thiên tai khác ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh; dịch bệnh nguy hiểm được công bố, gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và khả năng tài chính của đơn vị; tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật gây ảnh hưởng đột xuất đến hoạt động của cơ quan, tổ chức, người sử dụng lao động; hoặc các sự kiện bất khả kháng khác theo quy định của pháp luật dân sự.
Nghị định cũng quy định cụ thể cách xác định số tiền và số ngày chậm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp. Theo đó, số tiền chậm đóng được xác định là phần nghĩa vụ mà người sử dụng lao động phải nộp cho người lao động sau thời hạn đóng chậm nhất theo quy định của Luật BHXH và pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp. Số ngày chậm đóng được tính từ ngày tiếp theo sau thời hạn đăng ký tham gia hoặc thời hạn đóng bảo hiểm chậm nhất theo quy định.
Tính tiền chậm đóng, trốn đóng 0,03% mỗi ngày
Đối với hành vi trốn đóng, Nghị định nêu rõ, việc xác định số tiền và số ngày trốn đóng tùy theo từng trường hợp cụ thể.
Theo đó, các hành vi được xem là trốn đóng bao gồm: không đăng ký tham gia BHXH, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động sau 60 ngày kể từ khi phát sinh nghĩa vụ; khai báo tiền lương làm căn cứ đóng thấp hơn mức thực tế; hoặc không thực hiện nghĩa vụ đóng dù đã được cơ quan có thẩm quyền đôn đốc theo quy định.
Trong các trường hợp này, số tiền trốn đóng được tính là phần nghĩa vụ chưa thực hiện sau thời hạn 60 ngày kể từ khi hết hạn đóng hoặc kể từ ngày có văn bản đôn đốc của cơ quan BHXH.
Hàng tháng, cơ quan BHXH quản lý trực tiếp các đơn vị tham gia có trách nhiệm xác định số tiền và số ngày chậm đóng, trốn đóng, đồng thời tính khoản tiền phải nộp bổ sung bằng 0,03%/ngày trên số tiền chậm đóng, trốn đóng. Cơ quan BHXH thông báo, đối chiếu và tổ chức thu khoản tiền này, bảo đảm việc quản lý và xử lý theo đúng quy định pháp luật.
Nghị định số 274/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 30/11/2025.
