Ngày 19/11, Chính phủ ban hành Nghị định số 302/2025/NĐ-CP quy định chi tiết về Quỹ nhà ở quốc gia và biện pháp thi hành Nghị quyết số 201/2025/QH15 ngày 29/5/2025 của Quốc hội thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội.
Theo đó, Nghị định số 302/2025/NĐ-CP gồm 07 Chương, 27 Điều, quy định việc thành lập, địa vị pháp lý, cơ chế hoạt động, quản lý tài chính của Quỹ; đồng thời nêu rõ nguyên tắc tiếp nhận, quản lý và sử dụng các khoản hỗ trợ, đóng góp của tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước. Nghị định cũng quy định hoạt động đầu tư, tạo lập nhà ở, quản lý vận hành cho thuê; công tác kiểm tra và trách nhiệm của Quỹ, các bộ, ngành, địa phương.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Chính phủ quy định việc thành lập Quỹ nhà ở quốc gia như sau: Quỹ nhà ở Trung ương trực thuộc Bộ Xây dựng do Bộ Xây dựng quản lý; UBND cấp tỉnh thành lập và quản lý Quỹ nhà ở địa phương. Cơ chế quản lý tài chính của Quỹ được thực hiện theo Nghị định và quy định pháp luật đối với đơn vị sự nghiệp công lập.
UBND cấp tỉnh được quyết định thành lập mới, tổ chức lại hoặc giao một quỹ tài chính hiện có thực hiện chức năng của Quỹ nhà ở địa phương với yêu cầu tuân thủ đầy đủ Nghị quyết số 201/2025/QH15 và Nghị định 302/2025/NĐ-CP. Tùy trường hợp, quỹ địa phương có thể hoạt động dưới mô hình đơn vị sự nghiệp công lập hoặc tiếp tục vận hành theo mô hình hiện tại; song phải theo dõi, hạch toán riêng nguồn vốn, đảm bảo không sử dụng sai mục tiêu.
Theo Nghị định, Quỹ nhà ở quốc gia là đơn vị sự nghiệp công lập, có tư cách pháp nhân, con dấu riêng, hạch toán độc lập, có vốn điều lệ và được mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước, ngân hàng thương mại. Việc thành lập, tổ chức lại và giải thể Quỹ thực hiện theo các quy định liên quan.
Về mục tiêu và chức năng hoạt động, Quỹ có nhiệm vụ đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội đồng bộ hạ tầng kỹ thuật - xã hội để cho thuê; tạo lập quỹ nhà ở xã hội thông qua tiếp nhận, chuyển đổi công năng nhà ở thuộc tài sản công; mua nhà ở từ các chủ đầu tư, doanh nghiệp nhà nước, nhà tái định cư; tiếp nhận đóng góp nhà ở của tổ chức, cá nhân; hoặc mua nhà ở thương mại để cho thuê đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động. Quỹ cũng tổ chức quản lý vận hành quỹ nhà ở được đầu tư hoặc tạo lập.
Nghị định quy định rõ nhiệm vụ của Quỹ, gồm: thực hiện các nhiệm vụ theo mục tiêu được giao; quản lý, sử dụng nguồn ngân sách và nguồn vốn hợp pháp khác; quản lý chặt chẽ tài sản, đất đai được giao; báo cáo, kiểm toán, thanh tra theo quy định; thực hiện chế độ thu - chi tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập. Quỹ đồng thời có quyền tiếp nhận vốn, tài sản; liên doanh, liên kết theo quy định; phối hợp với các cơ quan liên quan; và từ chối các yêu cầu trái pháp luật hoặc trái mục tiêu hoạt động.
Cơ cấu tổ chức của Quỹ được thiết kế theo mô hình đơn vị sự nghiệp công lập, gồm Giám đốc, không quá 2 Phó Giám đốc, Kế toán trưởng và tối đa 5 đơn vị cấp phòng. Giám đốc, Phó Giám đốc Quỹ nhà ở trung ương do Bộ trưởng Bộ Xây dựng bổ nhiệm; đối với quỹ địa phương, thẩm quyền bổ nhiệm thuộc Chủ tịch UBND cấp tỉnh. Giám đốc Quỹ là người đại diện theo pháp luật, chịu trách nhiệm toàn diện trước cơ quan chủ quản.
Nghị định 302/2025/NĐ-CP được kỳ vọng tạo khung pháp lý thống nhất cho hoạt động của Quỹ nhà ở quốc gia và quỹ địa phương, góp phần thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, bảo đảm an sinh cho người dân trong giai đoạn tới.
