Quỳ trước công đường

(LSO) - Nguyên đơn của một vụ kiện dân sự - một cụ già 79 tuổi quỳ giữa Tòa, hai tay nâng đơn lên quá đầu, xin được xét xử vụ kiện của mình tại TAND tỉnh Đồng Nai vào sáng ngày 08/9 vừa qua.

Hình ảnh đó có thể gây phản cảm tại nơi công đường nhưng đã làm nhiều người xúc động, xót xa, thương cảm và buộc phải tìm hiểu kỹ càng vụ việc tại sao, tình cảnh nào lại buộc một cụ già phải hạ mình cầu xin như thế.

Đó là một vụ kiện mà tình tiết không có gì phức tạp. Ông Trần Hữu Sỹ ký hợp đồng thuê hồ rộng 27ha, thời hạn 20 năm, giá thuê 5 triệu đồng một năm với Trung tâm du lịch - đơn vị quản lý hồ này. Năm 1995, Trung tâm du lịch giải thể, Lâm trường Mã Đà quản lý hồ này, ký lại hợp đồng với ông Sỹ, thêm nội dung là định kỳ 5 năm hai bên phải ngồi lại để xem xét, điều chỉnh cho phù hợp. Năm 2000, Lâm trường Mã Đà đơn phương thanh lý hợp đồng, cho người khác thuê lại với giá 75 triệu đồng một năm. Ông Sỹ làm đơn khởi kiện yêu cầu bồi thường kinh phí bỏ ra cải tạo hồ và thả cá là gần 1,5 tỉ đồng, gồm cả lãi suất tính từ năm 1994.

Phiên tòa sơ thẩm năm 2003 tuyên buộc Lâm trường phải bồi thường ông Sỹ 906 triệu đồng. Phiên phúc thẩm hủy án để xét xử lại từ đầu với lý do bị đơn đã thay đổi tư cách tố tụng (từ Lâm trường Mã Đà chuyển thành Khu Bảo tồn thiên nhiên và di tích Vĩnh Cửu). Sơ thẩm lần 2 năm 2006 Tòa tuyên buộc bị đơn phải bồi thường cho ông Sỹ 630 triệu đồng. Phúc thẩm, Tòa giữ nguyên án sơ thẩm. Năm 2010, TAND Tối cao ra Quyết định hủy cả 2 bản án sơ thẩm và phúc thẩm, xét xử lại từ đầu vì căn cứ đòi bồi thường của ông Sỹ là có cơ sở thực tế, một số kinh phí đầu tư ông bỏ ra chưa được Tòa án các cấp xem xét đến. 9 năm sau, tức vào năm 2019 mới có bản án sơ thẩm buộc bị đơn phải bồi thường 1,231 tỷ đồng, ông Sỹ kháng cáo đòi mức bồi thường tính đến thời điểm đó là 81 tỷ đồng.

Phiên phúc thẩm liên tục bị hoãn, báo xử vào tháng 6 rồi hoãn đến tháng 7, tiếp tục hoãn đến ngày 03 tháng 8, rồi 20 tháng 8, đến ngày 08 tháng 9 phiên tòa ấn định đưa ra xét xử, các đương sự có mặt tại Tòa thì lại hoãn vì "Kiểm sát viên còn bận ngồi ở phiên tòa khác". Quá bức xúc, thất vọng, cụ già Trần Hữu Sỹ mới có động thái đau xót kể trên.

Tóm tắt diễn biến của quá trình xét xử vụ án này ngõ hầu lý giải việc một cụ già phải quỳ trước công đường. Câu trả lời chắc chắn mọi người đều biết vì sao, vì đâu và vì ai. Đó cũng là lý giải vì sao đã có bị cáo có những hành động bất đắc dĩ hết sức tiêu cực ngay tại Tòa án và đến bây giờ, nguyên đơn quỳ gối trước công đường!  

NHỊ NGỌC