Sáng tạo cần đi đôi với bảo vệ
Tại Việt Nam, hành lang pháp lý ngày càng được hoàn thiện với Luật Sở hữu trí tuệ và Nghị quyết 68/NQ-CP về hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Đây là nền tảng quan trọng để khuyến khích doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư nghiên cứu và bảo vệ thành quả trí tuệ.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy một nghịch lý: Trong khi nhiều doanh nghiệp Việt đang nỗ lực sáng tạo, thì không ít trường hợp sản phẩm, thiết kế hoặc giải pháp công nghệ lại bị doanh nghiệp nước ngoài lợi dụng, khai thác chất xám để quay ngược cạnh tranh ngay tại thị trường nội địa. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách: Bảo vệ sáng tạo của người Việt không chỉ là quyền lợi doanh nghiệp, mà còn là bảo vệ lợi ích quốc gia.
“Sáng tạo là xương sống của doanh nghiệp. Nhưng sáng tạo sẽ trở thành gánh nặng nếu không được bảo vệ. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, doanh nghiệp Việt phải vừa sáng tạo, vừa bảo vệ sáng tạo để không bị chính ý tưởng của mình quay lại cạnh tranh trên sân nhà”.
Eurohouse - Trường hợp tiêu biểu
Trong ngành nhôm hệ, Công ty Cổ phần Eurohouse Việt Nam là ví dụ điển hình. Với thương hiệu nhôm hệ Eurohouse, doanh nghiệp hiện sở hữu hơn 100 bằng sở hữu công nghiệp, phần lớn trong số đó đã được triển khai ứng dụng tại các công trình quy mô lớn trên cả nước.
Ông Phạm Trường Giang - Tổng giám đốc Công ty CP Eurohouse Việt Nam chia sẻ: “Khi chúng tôi tập chung vào nghiên cứu phát triển sản phẩm với mục tiêu ban đầu là lấy sự sáng tạo làm động lực cho cạnh tranh,... Mỗi một bộ khuôn, một sản phẩm khi ứng dụng ra ngoài thị trường là thách thức, vô cùng khó khăn khi trải qua nhiều khâu, bước: Nghiên cứu thiết kế khuôn; Sản xuất mẫu; Ứng dụng và triển khai cho khách hàng, hướng dẫn, đào tạo, thử nghiêm,...
Đến khi thị trường ứng dụng và thậm chí còn tạo thành một trong những sản phẩm tạo ra “xu hướng” thì Eurohouse lại giật mình phát hiện một số đơn vị nước ngoài tại Việt Nam đang có dấu hiệu sao chép, xâm phạm kiểu dáng công nghiệp đó.
Không chỉ dừng ở sáng tạo, Eurohouse còn chú trọng bảo vệ sáng tạo. Doanh nghiệp chủ động đăng ký, thực thi quyền sở hữu trí tuệ, coi đây là công cụ bảo vệ thương hiệu và khẳng định sự khác biệt. Đồng thời, Eurohouse hợp tác với AkzoNobel, tập đoàn sơn phủ hàng đầu thế giới, nhằm đưa tiêu chuẩn quốc tế vào sản phẩm Việt. Nhờ đó, các giải pháp nhôm hệ vừa đạt chất lượng cao, vừa mang tính thẩm mỹ, đủ sức cạnh tranh với hàng ngoại nhập.
Từ lợi thế đến động lực phát triển
Câu chuyện của Eurohouse gợi mở một bài học chung: Sáng tạo không thể tách rời bảo vệ sáng tạo. Chỉ khi sáng tạo được pháp luật bảo hộ và xã hội tôn trọng, doanh nghiệp mới yên tâm đầu tư lâu dài, tạo ra giá trị bền vững.
Hơn thế, sáng tạo của doanh nghiệp Việt cũng là sự phản chiếu sáng tạo của con người Việt Nam. Đó là nguồn lực quý giá, nhưng nếu thiếu bảo vệ, rất dễ bị lợi dụng và khai thác từ bên ngoài. Trong bối cảnh mới, điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa doanh nghiệp, hiệp hội và cơ quan quản lý để bảo đảm rằng thành quả sáng tạo Việt Nam được giữ vững, không trở thành công cụ cạnh tranh bất lợi ngay trên chính sân nhà.
Đã đến lúc coi sáng tạo là tài sản quốc gia
Sáng tạo không chỉ là lợi thế của riêng doanh nghiệp, mà là tài sản chung của nền kinh tế. Mỗi bằng sáng chế, mỗi giải pháp kỹ thuật, mỗi thương hiệu được bảo vệ chính là một viên gạch xây dựng sức mạnh quốc gia.
Đã đến lúc Việt Nam cần coi việc khuyến khích và bảo vệ sáng tạo như một chính sách chiến lược lâu dài. Chỉ khi sáng tạo được bảo vệ, doanh nghiệp mới đủ sức vươn tầm, và quốc gia mới có thể khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.
